Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

te dije que lo haría

  • 1 would

    wud
    short forms - I'd; verb
    1) (past tense of will: He said he would be leaving at nine o'clock the next morning; I asked if he'd come and mend my television set; I asked him to do it, but he wouldn't; I thought you would have finished by now.) (para formar el pasado de ``will'')
    2) (used in speaking of something that will, may or might happen (eg if a certain condition is met): If I asked her to the party, would she come?; I would have come to the party if you'd asked me; I'd be happy to help you.) (para expresar algo que puede o podría ocurrir)
    3) (used to express a preference, opinion etc politely: I would do it this way; It'd be a shame to lose the opportunity; I'd prefer to go tomorrow rather than today.) (para expresar de forma educada una opinión)
    4) (used, said with emphasis, to express annoyance: I've lost my car-keys - that would happen!) (para expresar disgusto o enfado)
    - would you
    would vb
    what would you do if you won the lottery? ¿qué harías si ganaras la lotería?
    would you like a cup of tea? ¿quieres una taza de té?
    tr[wʊd]
    what would you do with a million pounds? ¿qué harías con un millón de libras?
    would you be so kind as to close the window? ¿me haría usted el favor de cerrar la ventana?
    pass me the salt, would you? pásame la sal, ¿quieres?
    3 (offers, invitations)
    would you like a drink? ¿quieres tomar algo?
    would you like to have dinner with me? ¿te gustaría ir a cenar conmigo?
    he wouldn't help me se negó a ayudarme, no quiso ayudarme
    7 (past habit, custom) soler
    8 (insistence, persistence)
    you would say that! ¡es típico de ti decir eso!
    I think we should go home - you would! yo creo que deberíamos volver a casa - ¡típico!
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    so it would appear según parece
    would that I could ojalá pudiera
    would ['wʊd] past of will
    I would rather go alone than with her: preferiría ir sola que con ella
    those who would ban certain books: aquellos que prohibirían ciertos libros
    he would often take his kids to the park: solía llevar a sus hijos al parque
    I would go if I had the money: iría yo si tuviera el dinero
    she would have won if she hadn't tripped: habría ganado si no hubiera tropezado
    would you kindly help me with this?: ¿tendría la bondad de ayudarme con esto?
    aux.
    wʊd
    modal verb [ 'd es la contracción de would, wouldn't de would not y 'd've de would have]
    2)

    if I had known, I wouldn't have come — si lo hubiera sabido no habría or no hubiera venido

    who would have thought it? — ¿quién lo hubiera or habría pensado?

    I would agree with Roy — yo estoy de acuerdo con Roy, yo diría que Roy tiene razón

    if only she'd take your advice — si siguiera tus consejos...!, ojalá siguiera tus consejos!

    4)

    would you type this for me please? — ¿me haría el favor de pasar esto a máquina?

    go and call him, would you? — ve a llamarlo ¿sí? or ¿me haces el favor?

    would you like a cup of coffee? — ¿quieres una taza de café?

    would you like to come with us? - I'd love to — ¿quieres or te gustaría venir con nosotros? - me encantaría

    5)

    she would (have to) spoil the surprise — tenía que estropear la sorpresa, típico! or no podía fallar!

    he said no - well, he would, wouldn't he? — dijo que no - bueno ¿qué otra cosa iba a decir? or era de esperar ¿no? or es lógico ¿no?

    [wʊd]
    MODAL VB

    would you go there by yourself? — ¿irías allí sola?

    you would be the one to forget! — ¡quién más si no tú se iba a olvidar!, ¡tú tenías que ser el que se olvidase!

    it would be you! — ¡tú tenías que ser!

    he would say that, wouldn't he? — es lógico que dijera eso

    what would this be? — ¿qué será esto?

    would you like some tea?, would you care for some tea? — ¿quiere tomar un té?

    would you come this way?pase por favor or (esp LAm) si hace favor

    b) (requests, wishes)

    would you close the door please? — ¿puedes cerrar la puerta, por favor?

    please would you wake me up at seven o'clock? — ¿podría despertarme a las siete, por favor?

    would you mind? — si no le importa, si no tiene inconveniente

    what would you have me do? — ¿qué quieres que haga?

    I told her not to but she would do it — le dije que no, pero insistió en hacerlo

    he wouldn't do it — no quería hacerlo, se negó a hacerlo

    the car wouldn't startel coche se negó or negaba a arrancar, el coche no quería arrancar

    he would paint it each year — solía pintarlo cada año, lo pintaba cada año

    would that it were not so! — poet ¡ojalá (y) no fuera así!

    would to God!, would to heaven! — liter ¡ojalá!

    try as he would — por mucho que se esforzara, por más que intentase

    * * *
    [wʊd]
    modal verb [ 'd es la contracción de would, wouldn't de would not y 'd've de would have]
    2)

    if I had known, I wouldn't have come — si lo hubiera sabido no habría or no hubiera venido

    who would have thought it? — ¿quién lo hubiera or habría pensado?

    I would agree with Roy — yo estoy de acuerdo con Roy, yo diría que Roy tiene razón

    if only she'd take your advice — si siguiera tus consejos...!, ojalá siguiera tus consejos!

    4)

    would you type this for me please? — ¿me haría el favor de pasar esto a máquina?

    go and call him, would you? — ve a llamarlo ¿sí? or ¿me haces el favor?

    would you like a cup of coffee? — ¿quieres una taza de café?

    would you like to come with us? - I'd love to — ¿quieres or te gustaría venir con nosotros? - me encantaría

    5)

    she would (have to) spoil the surprise — tenía que estropear la sorpresa, típico! or no podía fallar!

    he said no - well, he would, wouldn't he? — dijo que no - bueno ¿qué otra cosa iba a decir? or era de esperar ¿no? or es lógico ¿no?

    English-spanish dictionary > would

  • 2 would

    va.
    she would come if you invited her si la invitases, vendría
    had he let go o if he had let go, he would have fallen si (se) hubiera soltado, se habría caído
    they would never agree to such conditions nunca aceptarían unas condiciones así
    would you do it? - yes I would/no I wouldn't ¿lo harías? - sí/no
    you wouldn't do it, would you? tú no lo harías, ¿verdad?
    2 (expresar deseo, determinación)
    I wouldn't do it for anything no lo haría por nada del mundo
    she wouldn't let me speak to him no me dejaba hablar con él
    what would you have me do? ¿qué quieres que haga?
    the wound wouldn't heal la herida no cicatrizaba
    would you pass the mustard please? ¿me pasas la mostaza, por favor?
    would you like a drink? ¿tienes ganas de o te apetece o (español de España) te provoca o (Andes, español de México, español de Venezuela) se te antoja tomar algo? (español de México)
    be quiet, would you! haz el favor de callarte, ¿quieres?
    you would insist on going! ¡pero tú tenías que insistir en ir!
    I forgot - you would se me olvidó - ¡cómo no!
    she would often return home exhausted solía volver agotada a casa
    she told me she would be there me dijo que estaría allí
    I said I would do it dije que lo haría
    would that be my pen you're using? ¿no será ese bolígrafo que estás usando el mío?
    that would have been before your time eso debe de haber sido antes de tu época
    En el inglés hablado, y en el escrito en estilo coloquial, el verbo would se contrae de manera que I, etc. would se transforman en I'd, you'd, he'd etc. La forma negativa would not se transforma en wouldn't
    (pt & pp woulded)

    Nuevo Diccionario Inglés-Español > would

  • 3 carraca

    Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca

  • 4 kind

    I noun
    (a sort or type: What kind of car is it?; He is not the kind of man who would be cruel to children.) tipo, género, clase

    II
    1. adjective
    (ready or anxious to do good to others; friendly: He's such a kind man; It was very kind of you to look after the children yesterday.) amable

    2. adjective
    (having or showing a gentle and friendly nature: a kindly smile; a kindly old lady.) bondadoso, amable, agradable, simpático
    - kindness
    - kind-hearted

    kind1 adj amable / bondadoso
    kind2 n clase / tipo
    what kind of flat are you looking for? ¿qué tipo de piso buscas?
    tr[kaɪnd]
    1 (person) amable
    she is the sweetest, kindest person I know es la persona más dulce y amable que conozco
    1 (sort) tipo, género, clase nombre femenino
    what kind of...? ¿qué clase de...?
    1 bastante, algo, un poco
    have you finished? --Kind of... ¿has acabado? --Más o menos
    ... and that kind of thing ... y cosas por el estilo
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    nothing of the kind nada por el estilo
    to be one of a kind ser único,-a
    to be so kind as to... tener la bondad de..., hacer el favor de..., tener la amabilidad de...
    to be two of a kind ser tal para cual
    to pay in kind pagar en especie 2 (treatment) pagar con la misma moneda
    kind ['kaɪnd] adj
    : amable, bondadoso, benévolo
    kind n
    1) essence: esencia f
    a difference in degree, not in kind: una diferencia cuantitativa y no cualitativa
    2) category: especie f, género m
    3) type: clase f, tipo m, índole f
    n.
    ralea s.f.
    adj.
    agasajador adj.
    benigno, -a adj.
    bonachón, -ona adj.
    bondadoso, -a adj.
    buenazo, -a adj.
    cariñoso, -a adj.
    expresivo, -a adj.
    favorable adj.
    humano, -a adj.
    n.
    casta s.f.
    categoría s.f.
    clase s.f.
    especie s.f.
    género s.m.
    laya s.f.
    suerte s.f.

    I kaɪnd
    1) (sort, type)
    a) ( of things) tipo m, clase f

    of all kinds — de todo tipo, de toda clase

    I like the kind with walnuts in — me gustan las/los que tienen nueces

    b) ( of people) clase f, tipo m

    what kind of a fool do you take me for? — ¿tú te crees que soy tonta?

    in kind: payment in kind pago m en especie; he repaid their insolence in kind les pagó su insolencia con la misma moneda; kind of (colloq): he seemed kind of stupid parecía como tonto (fam); I kind of thought he would no sé por qué, pero pensé que lo haría; of a kind: they served a meal, of a kind sirvieron una especie de comida, si se le puede llamar así; three of a kind ( Games) tres del mismo palo; they're two of a kind — son tal para cual


    II
    adjective -er, -est < offer> amable

    to be kind TO somebody: she's always been kind to me siempre ha sido muy amable conmigo or se ha portado muy bien conmigo; life has been kind to him la vida lo ha tratado bien; it's very kind to your skin no daña la piel; would you be kind enough to o (frml) so kind as to accompany me? — ¿tendría la amabilidad de acompañarme?

    [kaɪnd]
    1.
    ADJ
    (compar kinder) (superl kindest) [person] amable, atento; [act, word, offer] amable; [treatment] bueno, cariñoso; [voice] tierno, cariñoso

    thank you for your kind offer of help — gracias por ofrecerte amablemente a ayudarnos; (more frm) gracias por su amable oferta de ayuda

    the kindest thing that can be said about the play is that... — lo menos malo que se puede decir de la obra es que...

    he was kind enough to help — tuvo la amabilidad de ayudar

    would you be kind enough to or would you be so kind as to close the door? — frm ¿haría el favor de cerrar la puerta, por favor?, ¿tendría la bondad de cerrar la puerta, por favor? frm

    to have a kind hearttener buen corazón

    that's very kind of you — es usted muy amable; (more frm) es muy amable de su parte

    it was very kind of you to pick us up — fuiste muy amable viniéndonos a recoger; (more frm) fue muy amable de su parte el venir a recogernos

    she was very kind to me — fue muy amable conmigo, se portó muy bien conmigo

    a washing-up liquid that is kind to your hands — un lavavajillas que no daña sus manos, un lavavajillas que es suave con sus manos

    2. N
    1) (=type) clase f, tipo m

    which kind do you prefer? — ¿qué tipo prefieres?

    many kinds of books/cars — muchos tipos de libros/coches

    people of all kindsgente f de todas clases, gente f de todo tipo

    she's the kind (of person) that... — ella es de las que...

    what kind of person do you take me for? — ¿por quién me tomas?

    what kind of an answer is that?, what kind of an answer do you call that? — ¿qué clase de respuesta es esa?

    it's not his kind of film/thing — no es el tipo de película/cosa que (a él) le gusta

    it was tea of a kind — pej se supone que era té pej

    three/four of a kind — (in card games) tres/cuatro del mismo palo

    she's a very unusual woman, one of a kind — es una mujer muy poco corriente, única

    it's the only one of its kind — es único (en su género)

    something of the kind — algo por el estilo

    nothing of the kind! — ¡nada de eso!, ¡ni hablar!

    2)

    in kind, payment in kind — pago m en especie

    to repay sth in kind[+ cruelty, ingratitude etc] pagar algo con la misma moneda

    3)

    kind of *(=rather) algo

    it's kind of awkward at the moment — ahora mismo me va mal, ahora no es el mejor momento

    it was kind of sad, really — era un poco triste, la verdad

    * * *

    I [kaɪnd]
    1) (sort, type)
    a) ( of things) tipo m, clase f

    of all kinds — de todo tipo, de toda clase

    I like the kind with walnuts in — me gustan las/los que tienen nueces

    b) ( of people) clase f, tipo m

    what kind of a fool do you take me for? — ¿tú te crees que soy tonta?

    in kind: payment in kind pago m en especie; he repaid their insolence in kind les pagó su insolencia con la misma moneda; kind of (colloq): he seemed kind of stupid parecía como tonto (fam); I kind of thought he would no sé por qué, pero pensé que lo haría; of a kind: they served a meal, of a kind sirvieron una especie de comida, si se le puede llamar así; three of a kind ( Games) tres del mismo palo; they're two of a kind — son tal para cual


    II
    adjective -er, -est < offer> amable

    to be kind TO somebody: she's always been kind to me siempre ha sido muy amable conmigo or se ha portado muy bien conmigo; life has been kind to him la vida lo ha tratado bien; it's very kind to your skin no daña la piel; would you be kind enough to o (frml) so kind as to accompany me? — ¿tendría la amabilidad de acompañarme?

    English-spanish dictionary > kind

  • 5 chumáu

    Chumáu, borracho. Fae munchus anus, tandu you arretrigáu na cárxel d' Aviles, taba you de cabu vares perque axindi me fixeran lus funcionarius d' aquecha teixa d'arretrigamentu que cuaxi tous yeren llexonarius que viexen fechu la guerra, menus el director que mandaba menus que you que yera un prixu enchufáu per mious hermenus lus llexonarius. El axuntu yera que you vivía nun mexor que lus oitres compañeirus, peru dientru de lu que cueye, yera un prixu que m'abayaba dientru de la cárxel con abonda más llibertá que tous lus demás. —Alcuérdume que yera pel envernu nuna nuetche chuvioxa y'enxenebrá, nun había na cárxel d'aquecha namái qu'una ucena de prixus ya tous tabamus acorripáus dientru d’una celdona, ya you yera 'l responxable de lu que pudiés xuceder achindi, que xucedíe de tou peru con munchu envidayaxe, pos lu mesmu xugabamus a les baraxes, ou endeveces tamen chumábamus vinu fasta 'l cuaxi entarrascanus, pos cuaxi tous lus funcionarius teñíalus you engayoláus per mor de que xempre taba cuaéchus falandu de couxes del Terciu, ya paime amindi que you xapíe más de la LLexón que tous echus xuntus, manque viexen fechu la guerra ya ganáranla. La LLexón foi pamindi disdi endenantes de la miou ñacencia dalgu mu xagráu, perque ‘l miou pá foi Fundador del Terciu ya LLaureáu, ya per xin daquién l'alcuerdia nomábase Xuliu Gómez Sánchez, ya perque you tamén me fexe llexonariu, per toes istis cuoxes la LLexón ye pamindi dalgu mu queríu ya mu Xagráu. Lu mesmu que per miou Melgueira ya Embruxadora Tierrina you dóu miou vida en tous lus cheldiares, pos tamén per la LLexón lu faría, ya se dalgún díe tuviexe qu'elexir ente les dous, faríalu per miou Tierrina que ye miou mesma LLexón. El casu foi qu'aquccha nuétche 'l cocineiru que yera un prixu que taba na cárxel per ser un rapiegacu fixera pa cenare fabes prietes con pataques, ya tan xaláes les encalducóu, que mu pouques enzulamus, per ixu quedóu 'n potaráu d'eches que cundu 'l funcionariu de xerviciu nus pieschóu na celdona, metiemus pa dientru 'l potaráu de fabos per xi dalgún quixés enzular d'anguna pela nuetche, comu faticáus d'endeveices fexéranus, pos teníamus la lluz toa la nuétche, ya namái que you podía matala cundu mexor nus encaldare, el casu fói, que tabamus tous acorripainus dientru de la celdona, caún al sou cheldare, pos d'angunus ya taben achucáus n'aquechus camastrus xiringantes, con lus xergonzatus esgazáus la metá d'echus y'ameruxáus de trelda per tous sous cháus, pamindi qu'aquechus camastrus yeren cameres de gochus, ya nun de prexones, peru per aquechus tempus la vida yera 'nxina, perque la Xusticia ya la LLibertá taba tan arretrigá comu lu tábanus nuexóitres. —Xeríen les déz de la nuétche cundu 'l cerroxu del portón de la celdona ureámuslu ruxir, ya don Muél un funcionariu que viexe xíu xargentu 'l Terciu, 'n bigardu de paixanu comu 'n carbayu de forti ya grandi, abrióu la porta 'l entestate ya dexóu cayer dientru la celda un esquelléticu home que traíalu en vollantres, el probetayu esgraciaín taba de moyáu lu mesmu que xi lu viexen piescáu na mar, llugar dóu él llanzárase p'achuguinar la sou mixerable vida, xegún falara 'l muñicipal que lu viexe traíu pa la cárxel, pos al paicer la tarrasca que lu l'engorochaba fixérale afogese mesmamente dellantri les ñarices del muñicipal que fora quién le xalvara la sou vida. —Aquel pingayán de home tal paicía que taba enruxuráu, per nun falar que llocu d'atechu per mor de la llabasca chuma qu'al piecer l'endubiétchara, el casu fói que don Muél díxome que lu llindiara fasta qu'escosárasele la chuma, ya xin más pallabres gulgu pieschar la porta 'l funcionariu ya dexónus dientru aquel paixanu,que namái que se xebróu 'l guardián puénxuse 'n pé comu se fora ellétricu ya comencipióu agüeyanus con lus sous güétchus arremelleus, choramicóuxus ya gafus, lu mesmu que xi quixés achuquinanus a tous nuexóitres, despós achucóuxe d'enría 'l sou camastru ya comencipipu chorar, ya tembluxar nel cheldar que queixábase con pallabres desfilbanáes ya tartexas, despós allevantóuxe comu 'n rellámpagu ya comenciplóu dar truñazus con la sou testa escontres la porta que taba forrá per dientru con champles de fierru,,coyímuslu nel escape cuenxolándulu comu mexor pudíamus, aconsexánduye que nun fixera couxes que l'amollecían, peru él texendu per xebrase de nuexóitres falaba que quería morrer, que nun escanxaríe fasta chuguinar la sou mixerable vida. Dexéi 'l paixanu cuaxi d'atechu xoxegáu na compañe d'oitres compañeirus que lu consolaben a sou maneira, ya you coléi con lus oitres que tabamus encaldáus endenantes xugandu ‘l tute unes boteches de vinu pal oltre díe. —Metandu taba xugandu, comencipiarun les caxiétches del mıou envedeyaxe nel envidayar de lus cheldares encaldáus per aquel chumáu paixanu, ya tales penxamentus allumbrárunme la lluz de qu'aquel condenáu paixanu nun quería morrer, perque se daquién quiér achuquinase nun lu faera dellantri les ñarices, senún que catará un llugar dou naide l'agüeye, lu mesmu que cundu testaróu escontres la porta, aquechus truñazus que fixera d'enría les sous manes nun yeren pal querer bramar la mochera catandu la Cadarma, aquel paixanu yera un granuxa que dalgu cataba con tous aquechus esparabanxus. —Lluéu tubiemus que dexar de xugar pa dír fasta la porta dou oitra veiz el paixanu suxetáu per dous compañeirus enfocicábase per truñala, entóus díxeme amindi mesmu qu'aquel homacu de trelda diba xodenus tou la nuétche con tantu querer truñar la porta, 'l casu fói que cheguéi xuntu d'él ya díxele que you yera 'l cabu achindi dientru, ya que xi lu que quería yera morrer que nuexóitres lu dibamus achuquinar peque dexara de faer tanta griesca. —El casu fói, que quitéi la pretina de lus mious calzones, pediyes a lus mious compañeirus las d'echus, ya metantu que con cuatru ou cincu pretines you faía un rixu llargu, 'l condenáu paixanu que xapíe más de cárxeles ya granuxeríes que tous nuexóitres xuntus, glayaba xaforáu que xín que quería morrer ya chuéu. —Cundu tuve 'l rixu corñaleiru fechu, fíxele un treizu ya punxeilu 'l paixanu nel piscuezu ya nun fexu esparabexu dangún, tal paicía que yera verdá que cataba la Cadarma, chevámuslu axin coyíu per el roncial comu pochín que yera fasta lu cabeiru la celdona dou comu a dous metrus del xuelu había un ventanalón enrexáu, ya cundu me xubí d'euría 'l camastru p'enretrigar la pretina na rexa con mires d'afogalu per la chancia, 'l probe paixanu llantandu sous rodiétches nel xuelu, chorandu comu 'n nenu examparáu, amamplenáu d'un miéu que per tou 'l sou curpu s'allumbraba, cundu comprendióu que díbamus afogalu na sou verdá de nuexa chancia, díxunus xuplicanti qu'él nun quería morrer, que taba xin trabayu, xin teixá, xin nagua, que lu que viexe fechu fora namái paquelu llanteren dientru de la cárxel, anxina ente la cárxel yal lus papelaxus de xueces ya mélicus de llocus, paxaba lus envernus abelugáu, en teixá xin goteres, camastru enxútchu, ya comedera gratis, fasta qu'achegare ‘l bon tempu, ya qu’istu mesmu fexéralu fatáus d'endeveices noitres ciodaes dandoye un bon rexultáu. —El casu foi que tous nus punximos m'allegres, ya 'l mesmu paixanu xonriyente quitóu del piscuezu 'l treizu, ya fóu desaparexondu les pretines nel mesmu encaldar que nus las apurria, ya despós preguntóunus se teñíamus dalgu qu'enzular pos taba tarazáu de fame, entóus el cocineiru puénxule 'l pote de fabes ente les sous piernes nel mesmu lleldar que l'apurría un cantezu de pan ya la cuyar, ya díxole qu'enzulara fabes fasta que se fartase. —El paixanu allugáu pela fame xentose d'euría 'l camastru conel pote ben terciáu ente sous pates, ya comencipióu escuyarapar per les fabes nun topándoles nagua xaláes, ya xin guniar pallabra con naide dexóu 'l pote escosau de potaxe, despós llapóu trés tal escomunal fartura un xarricáu d'agua del cañu del retrete, ya dexeguíu endolcóuxe nel catre con tous sous fatus puestus moyáus comu taben, ya tapánduse con una mantaxe que yera lu mesmu qu' un xacu gochu ya ruín, comencipleu con la mochera encobertoriada nel xurniéu catandu 'l xuenu. —Nun debía d'atopase ben nel sou xeitu, pos él nun faía namái que dar gueltes ya bufar encomoláu debaxu 'l mantaxu, metantu qu'el catre xiringotiábase dientru d'unus chirríus del fierru ferruñosu, ya despós d’abayucase nun mamplenáu d'encoyese y'espurrise, lleldar bufíus ya corcoubus, comencipióu queixase, primeiru xelliquín, despós con más xixa, ya per últimu llevantóuxe del camaretu encoyíu con les manes aprietandu 'l sou banduyu,que debía de tenelu mu terriu per mor del potaráu de fabes quenél nun coyíen, ya nun queríen xebrase nin per d'enría ni per d'embaxu, per ístu 'l paixanu taba que bramaba xegún el miou paicer yal de tous lus mious compañeirus, que primeiru tomámuslu en rixes, y'angunus gracioxus llanzábanye puches, munches tan gracioxes que más royír nus faíen, el probe paixanu que nun faía namái que dar gueltes pela celdona con les manes afaxandu 'l banduyu ya queixánduse ya con glayíes abondu xubíus, debía de tar envidayandu que taba dientru de la mesma ufixina del diañu, 'l agüétchar comu tous mu contentus nus reyíamus xin faele dalgún casu, dexose cayer nel xuelu llanzandu glayares tan fortes falandu que morría ya que per el amor del Faidor chamaramus un mélicu. Nun féxume falta ’mindi chamar al funcionariu, pos con tal enlloquecía folixa vienu él chuéu conún llátigu na manu, pa falagái 'l chumbu, anxina qu´ abrióu la porta don Muél enruxeráu de mala lleiche, ya coyendu 'l probe paixanu quetaba esmurgazáu nel xuelu fayendu corcóubus ya llanzandu glayíus per mor del dollor, comencipiou primeiramente ximielgándulu, que tal paicía ante les sous manes comu 'n maruxonín de trapaxus, urdenánduye qu'afogara lluéu 'l glayar, ya senún lu faía diba queixase per dalgu. Peru 'l paixanu nun atendíe más pallabres que les qu'allumbraben lus sous dollores, que nun yeren oitres qu’el falar que se morría senún chababen con priexa un mélicu. —Don Muél comprendiou que nun yera la chuma la que l'encibiétchaba, cundu le cuntamus que se viexe 'nzuláu 'l potaráu de fabes, anxina foi que tirándulu d’enría 'l camastru díxule que yera un allicuéncanu, ya que xin per él fora chindi morría xin oitres cudiáus. —Gulgunus pieschar la porta don Muél xebránduse de nuexoitres xin falar más pallabres, ya comu a la gora ou anxina, chegarun cununa camiétcha dous homes de la Cruz Roxa, ya enxamás xupe xin viexe morríu ou sanáu aquel probetayu de paixanu, pos manque ye preguntéi 'l funcionariu per él, díxome que nun xapíe nagua. TRADUCCIÓN.—Hace muchos años, estando yo prisionero en la cárcel de Avilés me habían dado el oficio de cabo de varas, porque así lo habían querido los funcionarios de aquella casa de encadenamiento, casi todos ellos habían sido legionarios en la contienda de Nuestra Patria, todos menos el director, que mandaba menos en aquel pequeño presidio que yo mismo, que era un preso enchufado por así decirlo, por mis hermanos los legionarios. —El asunto era, que yo no vivía mejor que mis compañeros de infortunio, pero dentro de lo que cabía, yo era un preso que me movía dentro de aquella cárcel, con mucha más libertad que todos los demás. —Me recuerdo que era por el invierno, en una noche fría y muy lluviosa, y no habíamos en la cárcel de aquella nada más que una docena de presos, y todos estábamos acomodados dentro de una grande celda, de la cual yo era el responsable de lo que pudiera suceder en ella, que acaecía de todo pero con mucho talento, pues lo mismo jugábamos a las cartas, y demás juegos prohibidos, que solíamos beber vino hasta casi emborracharnos, pues a todos los funcionarios yo me los tenía tan ganados, que solía conseguir de ellos muchas prohibidas cosas, y todo era por mor de que yo siempre estaba hablando con ellos de cosas del Tercio, y a mí me parecía, que yo sabía de la Legión más que todos ellos juntos, aunque hubieran hecho la guerra convirtiéndose en vencedores de la contienda. —La Legión ha sido para mí desde antes de mi propia nacencia, algo muy sagrado, porque mi padre había sido fundador y Laureado de Ella, y por si alguien se recuerda de su nombre, se llamaba Julio Gómez Sánchez, y porque yo también forme en sus filas amándola y queriéndola. Por todas estas cosas, la Legión siempre fue para mí muy sagrada y querida. Lo mismo que por mi Dulce y Embrujadora Tierrina, yo doy gustoso mi vida en todos los sucederes, pues también por la Legión lo haría, y si algún día tuviese que elegir entre las dos, lo haría por mi Tierrina que es mi propia Legión. —El caso fue que aquella noche, el cocinero que era un preso que estaba en la cárcel porque era un ladronzuelo, hiciera para cenar judías de color con patatas, y tan saladas le habían salido, que muy pocas habíamos comido, por eso quedó en la perola casi toda la cena, y cuando el funcionario de servicio nos encerró en la celda, metimos para dentro la perola de judías, por si alguno quería comer alguna por la noche como muchas voces hacíamos, pues teníamos la luz toda la noche, y nada más que yo podía apagarla cuando mejor nos pareciese. Sucedía que estabamos todos los presos dentro de aquella grande celda, y cada cual hacía lo que mejor le pareciese, algunos ya se habían acostado en aquellos camastros que se movían como columpios, con los jergones rotos la mitad de ellos, y llenos de suciedad y porquería por todas partes, para mí que aquellos inmundos camastros eran propios para los cerdos y no para las personas, pero por aquellos tiempos la vida era así, porque la Justicia y la Libertad, se encontraba tan prisionera como nosotros mismos. —Serían aproximadamente las diez de la noche, cuando el cerrojo del portón de la celda le oímos chirrear y don Manuel, un funcionario que había sido sargento del Tercio, un gigante de paisano como un roble de fuerte y grande, abrió la puerta de par en par y dejó caer dentro de la celda un esquelético hombre que traía entre sus poderosas manos lo mismo que si fuese un muñeco. El pobre desgraciado estaba de mojado, lo mismo que si lo hubiesen pescado en la mar, lugar dónde él se había lanzado para asesinar su miserable existencia, según había manifestado el municipal que le había traído a la cárcel, pues al parecer la borrachera que le envolvía, hiciérale ahogarse mismamente delante de las narices del municipal, que fuera quién le había salvado la vida. —Aquel pingajo de hombre tal parecía que no estaba bien de la mollera, por no decir que loco del todo estaba, por causa de la asquerosa borrachera que al parecer le enmadejaba. El caso fue, que don Manuel me dijo que le cuidara hasta que dejase de estar tan borracho, y sin más palabras, volvió cerrar la puerta el funcionario, dejándonos dentro aquel paisano, que nada más que el guardián se había marchado, se puso en pie con tal rapidez como si eléctrico lo fuera, y comenzó a mirarnos a todos con sus ojos sumamente abiertos y extraviados, lagrimosos y muy amenazadores, lo mismo que si pretendiese asesinarnos a todos nosotros. Después, se acostó encima de su camastro y dio comienzo a llorar desconsolado, al mismo tiempo que temblando todo él, se quejaba con palabras deshilbanadas y tartamudeantes, después se levantó con la velocidad de un relámpago, y comenzó a envestir puñando con su cabeza contra la puerta, que estaba forrada por la parte de dentro con chapas de hierro, le cogimos con rapidez consolándole como mejor supimos, a la sazón que le aconsejábamos que no hiciera cosas que le harían daño, pero él forcejeando por escaparse de entre nosotros, decía que quería morirse, y que no descansaría hasta asesinar su miserable vida. Dejé al paisano casi del todo sosegado en compañía de otros compañeros que a su manera le consolaban, y me marché con otros a jugar una partida al tute en la que antes estábamos enfrascados jugándonos unas botellas de vino para el día siguiente. —Mientras estábamos jugando, comencé a estudiar con mi pensamiento los haceres lleldados por aquel embriagado paisano, y tales encerebrares me alumbraron la luz de que aquel condenado borracho no quería morir, porque si cualquiera se quiere quitar la vida, no lo hace delante de las narices de un guardia, sino que lo más propio, es que busque un lugar donde nadie le vea, lo mismo que cuando envistiera contra la puerta, aquellos cabezazos que hiciera encima de sus manos, no eran para quererse abrir la cabeza buscando la muerte. —Aquel paisano era un verdadero granuja, que alguna cosa andaba buscando con todos aquellos espavimientos. —Muy pronto tuvimos que dejar de jugar, para ir de nuevo hasta la puerta, donde otra vez el paisano sujetado por dos compañeros se encorajinaba por querer puñarla de nuevo. Fue entonces cuando me dije a mí mismo, que aquel hombre de mierda, nos iba a fastidiar toda la noche con tanto querer puñar la puerta. El caso fue, que llegué a junto él y le dije que yo era el cabo de la celda, y en ausencia de los funcionarios yo era quién allí mandaba, y si lo que quería era morir, que nosotros mismos le íbamos asesinar para que dejase de armar tanta gresca. —El caso fue, que me quité el cinto de mis pantalones, a la par que les pedía a mis compañeros los de ellos, y mientras que con cuatro o cinco cinturones estaba haciendo una larga cuerda, el condenado de paisano que sabía más de cárceles que todos nosotros juntos, gritaba alterado que sí, que quería morirse y luego. —Cuando tuve la cuerda cornalera echa, le hice un lazo y se lo colgué al paisano del pescuezo, no haciendo espavimento alguno, tal parecía que era cierto que andaba buscando la muerte. Le llevamos así cogido por el ronzal como pollino que era, hasta el final de la celda, donde como a dos metros del suelo, había un enorme ventanal enrejado con fuertes hierros, cuando me subí encima del camastro para amarrar la cuerda en las rejas con miras de ahorcarlo en broma, el pobre paisano plantó sus rodillas en el suelo, y llorando desconsoladamente como un niño desamparado, plagado de un tenebroso miedo que por todo su cuerpo se alumbraba, nos dijo suplicante que él no quería morir, que no tenía trabajo, ni casa, ni a nadie, que lo que hubiera hecho había sido nada más que para que le metiesen en la cárcel, así era que entre la cárcel y los papeleos de jueces y de médicos de locos, se pasaba los inviernos resguardado en casa sin gotera, camastro seco y comida gratis, hasta que llegase el buen tiempo, y que esto mismo ya lo hubiera hecho varias veces en otras ciudades de la Patria, donde le habían proporcionado un estupendo resultado. —El caso fue, que todos nos pusimos muy alegres, y hasta el mismo paisano sonriente, se quitó de su cuello el dogal, que fue desaparejando los cinturones en el mismo suceder que nos los daba, y después como si no hubiese pasado nada, nos preguntó si teníamos algo de comer, pues estaba muerto de hambre, entonces el cocinero muy rápido, le puso la perola de judías entre sus piernas, en el suceder que le daba un trozo de pan y una cuchara, le dijo, que comiese judías hasta que se hartara. —El paisano atenazado por el hambre, se sentó encima del camastro con el perol bien terciado entre sus piernas y comenzó a embutirse grandes cucharadas de judías, no encontrándolas al parecer nada saladas, y sin hablar con nadie palabra, dejó al perol sin nada del potaje, después se bebió tras descomunal hartura, un grande jarro de agua del cano del retrete, y seguidamente se enroscó en su catre, con todas sus ropas puestas mojadas como estaban, y tapándose con una manta que era lo mismo que un saco sucio y malo, comenzó con la cabeza también tapada, a buscar el descanso en el sueño. —No debía de encontrarse muy bien en su sitio, pues no hacía nada más que dar vueltas, así como resoplar incomodado debajo de aquella cerda manta, mientras que el desvencijado catre continuamente se movía, dentro de un chirriar de hierros viejos y herrumbrosos, y después de dar muchísimas vueltas, de encogerse y estirarse, y hacer resoplinos y saltos, comenzó a quejarse, primero muy quedamente, después con más fuerza, y por último se levantó del camastro muy encogido y con sus manos apretando desesperado el estómago, que debía de tenerle muy lleno, por la causa del enorme perol de judías que en él no cabían, y no querían salirse ni por encima ni por debajo, por esto el pobre paisano estaba que explotaba, según mí parecer y el de todos mis compañeros, que primero lo tomamos en risas, y algunos graciosos le lanzaban sátiras, y muchas de ellas eran tan picarescas y ocurrentes, que más gracia y regocijo nos hacían, el desdichado paisano que no hacía nada más que dar vueltas por la celda, con las manos atajando su barriga y quejándose a grandes voces, debía de estar lleno de terror pensando, que se encontraba dentro de la misma oficina del mismo diablo, al observar como todos nosotros muy contentos y gozosos, nos estabamos riendo sin hacerle el menor caso. Dejose caer entonces en el suelo, lanzando gritos muy fuertes y arrollicándose a la par que decía que se moría, y que por el amor del Hacedor llamáramos a un médico. —No me hizo falta a mí llamar al funcionario, pues con tal enloquecido escándalo vino él presto armado con un látigo en la mano, para acariciarle el lomo, nada más que abrió la puerta don Manuel rabiado y con mala leche, cogió al pobre paisano que estaba tirado en el suelo dando voces lastimosas dentro de endemoniados revolcones de dolor, primeramente le sacudió con fuerza, pues tal parecía entre sus manos como un muñeco de trapo, le ordenó que dejase de dar más voces sino quería darlas por algo, pero el paisano no atendía a mas palabras que las que le alumbraban sus propios dolores, que no eran otras que el decir que se moría sino llamaban con rapidez a un médico. —Don Manuel comprendió que no era la borrachera la que lo ataba en aquel estado, cuando nosotros le dijimos que se hubo comido todo el perol de judías. Así fue, que tirándole de mala manera encima de su camastro, le dijo que era un indeseable de la peor calaña, y que si por él fuese, allí mismo se moriría como un perro. —Volvió a cerrar la puerta don Manuel, alejándose de nosotros sin decir más palabras, y como a un tiempo de una hora más o menos, llegaron con una camilla dos hombres de la Cruz Roja y se lo llevaron. Ya jamás supe más de él, no supe si muriera o sanara aquel desgraciado de paisano, pues aunque le pregunté al funcionario, me dijo que no sabía nada.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > chumáu

  • 6 cosa

    f.
    1 thing (objeto, idea).
    tengo que decirte una cosa I've got something to tell you
    ¿quieres alguna cosa? is there anything you want?
    cualquier cosa anything
    no es gran cosa it's not important, it's no big deal
    poca cosa nothing much
    Una cosa propia de una joven, A girlish kind of thing
    2 funny remark (ocurrencia).
    ¡qué cosas tienes! you do say some funny things!
    son cosas de mamá that's just the way Mum is, that's just one of Mum's little idiosyncrasies
    pres.subj.
    3rd person singular (él/ella/ello) Present Subjunctive of Spanish verb: coser.
    * * *
    1 (gen) thing
    coge tus cosas take your things, take your stuff
    ¿alguna cosa más? anything else?
    2 (asunto) matter, business
    3 (nada) nothing, not anything
    1 familiar (manías) hang-ups
    \
    así están las cosas that's the way things are, that's how things stand
    como cosa tuya as if it were your idea
    como están las cosas as things stand
    como si tal cosa just like that
    cosa de about
    cosa nunca vista something surprising
    cosas de la vida that's life
    decir cuatro cosas to tell a few home truths
    es cosa de... (tiempo) it's time to... 2 (cuestión) it's a matter of...
    lo que son las cosas much to my surprise
    no sea cosa que... in case...
    no ser gran cosa not to be important
    no valer gran cosa not to be worth much
    ser cosa hecha familiar to be no sooner said than done
    ser poquita cosa familiar not to be much, not to amount too much
    cosas de negocios business matters
    * * *
    noun f.
    1) thing, object, stuff
    2) matter, affair
    * * *
    SF
    1) (=objeto) thing

    ¿qué es esa cosa redonda? — what's that round thing?

    no es otra cosa que una bolsa de plástico — it's nothing more than a plastic bag, it's just a plastic bag

    - es cosa fina
    2) [uso indefinido]

    ¿alguna cosa más? — anything else?

    o cosa así, 20 kilos o cosa así — 20 kilos or thereabouts

    cualquier cosa — anything

    gran cosa, el coche no vale gran cosa — the car isn't worth much

    como futbolista no es gran cosa — he's not a great footballer, he's not much of a footballer

    poca cosa, lo qué recibieron a cambio fue poca cosa — they didn't get much in return, they got very little in return

    jugamos a las cartas, leemos y poca cosa más — we play cards, read and do little else o and that's about it

    una cosa — something

    ¿me puedes decir una cosa? — can you tell me something?

    una cosa, se me olvidaba preguntarte por el precio — by the way, I forgot to ask you about the price

    en general está muy bien, solo una cosa... — on the whole, it's very good, there's just one thing...

    3) (=asunto)

    ¿has visto cosa igual? — did you ever see the like?

    ¡qué cosa más extraña! — how strange!

    esa es cosa vieja — so what's new?, that's ancient history

    ¡vaya una cosa! — well!, there's a thing!

    la cosa es que... — the thing is (that)...

    la cosa está en considerar el problema desde otro ángulothe thing to do o the trick is to consider the problem from another angle

    no es cosa de broma o risa — it's no laughing matter

    no sea cosa que — in case

    trae el paraguas, no sea cosa que llueva — bring your umbrella in case it rains

    otra cosa, no se hablaba de otra cosa — people talked about nothing else

    ¿hay otra cosa que pueda hacer? — is there anything else I can do?

    eso es otra cosathat's another matter o thing (entirely)

    otra cosa es que la ley imponga 40 horas semanales para todos — it's another matter entirely for the law to oblige everyone to work 40 hours a week

    otra cosa sería si... — it would be quite another matter if...

    cosa rara, y, cosa rara, nadie lo vio — and, oddly o funnily enough, nobody saw it

    como quien no quiere la cosa —

    como si tal cosa —

    le dije que había sido seleccionado para el trabajo y se quedó como si tal cosa — I told him he had got the job and he barely reacted

    4) (=nada)

    jamás he visto cosa semejante — I've never seen anything like it, I've never seen the like of it

    ¡no hay tal cosa! — nothing of the sort!

    5) pl cosas
    a) (=acciones, asuntos)

    ¡son cosas de Juan! — that's Juan all over!, that's just like Juan!

    ¡cosas de niños! — boys will be boys!

    ¡qué cosas dices! — you do say some silly things!

    ¡tienes unas cosas! — the things you say!

    meterse en cosas de otros — to stick one's nose in other people's business

    b)

    las cosas — (=situación) things

    así las cosas, se marchó de la reunión — at this point, she left the meeting

    ¡lo que son las cosas! — just imagine!, fancy that!

    6)

    cosa de[indicando tiempo] about

    7) ** [droga] hash *
    8) LAm [como conj]

    cosa que, camina lento, cosa que no te canses — walk slowly so (that) you don't get tired

    no le digas nada, cosa que no se ofenda — don't say anything to him, that way he won't get offended, don't say anything to him in case he gets offended

    * * *
    1)
    a) ( objeto) thing

    ¿alguna otra cosa? or ¿alguna cosa más? — anything else?

    b) (acto, acción) thing

    no puedo hacer otra cosathere's nothing else I can do o it's the only thing I can do

    entre una(s) cosa(s) y otra(s)... — what with one thing and another...

    c) ( al hablar)

    qué cosas dices! — really, what a thing to say!

    dime una cosa... — tell me something...

    oye, una cosa... — ( por cierto) by the way...

    d) (detalle, punto)
    e) (asunto, tema) thing

    si por cualquier cosa no puedes venir, avísame — if you can't come for any reason, let me know

    esto no es cosa de broma/risa — this is no joke/no laughing matter

    la cosa es que... — the thing is that...

    2) cosas femenino plural ( pertenencias) things (pl)
    3) (situación, suceso)

    la cosa se pone negra/fea — things are starting to get unpleasant

    ¿cómo te van las cosas? — how are things?

    ¿cómo está la cosa? — ( cómo está la situación) how are things?; ( cómo estás) (Ven) how are you doing?

    lo que son las cosas! — well, well! o fancy that! (colloq)

    en mi vida he visto/oído cosa igual — I've never seen/heard anything like it

    cosa rara en él, se equivocó — he made a mistake, which is unusual for him

    esto es cosa de magia or de brujería — this is witchcraft!

    una cosa es ser bueno y otra ser el mejor — being good is one thing, but being the best is quite another

    4)
    a) (fam) ( ocurrencia)

    tienes cada cosa!the things you come up (AmE) o (BrE) out with!

    no te preocupes, eso es cosa mía — don't worry, I'll handle it

    6) ( en locs)

    cosa de — (AmS fam) so as to

    cosa que — (AmS fam) so that

    no sea or no vaya a ser cosa que: llévate el paraguas, no sea cosa que llueva take your umbrella just in case; átalo, no sea cosa que se escape tie it up so that it doesn't get away; o cosa así or so; cada cosa a su tiempo one thing at a time; como quien no quiere la cosa casually; como si tal cosa: no puedes irte como si tal cosa you can't go just like that o as if nothing had happened; le dije que era peligroso y siguió como si tal cosa I told him it was dangerous but he just carried on o he carried on regardless; cosa de... (fam): es cosa de unos minutos it'll (only) take a couple of minutes; es cosa de intentarlo you just have to give it a go; está a cosa de dos kilómetros it's about two kilometers; darle cosa a alguien (fam): me da cosa comer caracoles/ver sangre eating snails/the sight of blood makes me feel funny; me da cosa pedirle tanto dinero I feel awkward asking him for so much money; decirle a alguien un par de or cuatro cosas (fam) to tell somebody a thing or two; no ser gran cosa (fam) to be nothing special (colloq); poca cosa: es muy poca cosa ( en apariencia) he's not much to look at; ( en personalidad) he's not up to much (colloq); queda algo pero poca cosa there's some left but not much; un trabajo así es muy poca cosa para ella a job like that isn't good enough for her; poner las cosas en su lugar or sitio to put o set the record straight; ser cosa hecha (CS) to be a foregone conclusion; ser/parecer otra cosa: esto es otra cosa!, ahora sí se oye this is more like it! you can hear it now; con ese peinado parece otra cosa she looks a new woman with that hairstyle; ¿invitas tú? eso es otra cosa! are you paying? oh well, that's different, then!; las cosas claras — I like to know where I stand

    * * *
    = thing, item, business [businesses, -pl.].
    Ex. A collection of medical books for the general public in a public library may deal with the same range of topics, but the indexing can probably be more broad than in a specialist index, and the terms used for the same thing may be different.
    Ex. Since only twenty or so items can be displayed on the screen at a time, the ↑ (Up), ↓ (Down), Page Up and Page Down keys are used to scroll through the listing.
    Ex. I think this whole business about whether punctuation is obtrusive or not is quite honestly not worth discussing.
    ----
    * aclarar las cosas = set + the record straight.
    * acostumbrarse a las cosas = get (back) into + the swings of things, things + grow on + Pronombre.
    * apostarse cualquier cosa = bet + Posesivo + life.
    * arreglar las cosas = put + things right.
    * así son las cosas = that's they way things are.
    * a veces las cosas salen mal = shit happens.
    * cambiar las cosas desde dentro = change + things from the inside.
    * capaz de hacer cualquier cosa = capable of anything.
    * casi cualquier cosa = just about anything.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * complicar las cosas = make + things complex, add + salt to the wound, add + salt to injury, add + insult to injury, rub + salt in the wound.
    * conjunto de cosas afines, el = whole schmier, the.
    * correr un velo sobre las cosas = sweep + things under the rug.
    * cosa esencial = essential.
    * cosa hecha = plain sailing, walkover.
    * cosa indeseable = beast.
    * cosa inútil = dead horse.
    * cosa que se inserta = insert.
    * cosas = stuff, matters, bits and pieces.
    * cosas buenas = goodies [goody, -sing.].
    * cosas + cambiar inesperadamente = things + take a turn for the unexpected.
    * cosas como = the likes of.
    * cosas de la casa = household chores.
    * cosa secundaria = accidentals.
    * cosas + empeorar = things + get worse, things + get rough.
    * cosas esenciales, las = basic essentials, the.
    * cosas este tipo de cosas = this sort of thing.
    * cosas inútiles = deadwood [dead wood].
    * cosas + ir bien = things + go well.
    * cosas + mejorar = things + get better.
    * cosas + ponerse feas = things + get rough.
    * cosas que dan miedo = things that go bump in the night.
    * cosas ricas = goodies [goody, -sing.].
    * cosas + salir bien = things + work out.
    * cosas transitorias, las = transient, the.
    * cosa superficial = accidentals.
    * cosa viva = living thing.
    * cualquier cosa = anything.
    * cualquier cosa que no sea = anything but.
    * cualquier otra cosa = anything else, whatever else.
    * dar cualquier cosa por Algo = give + an eye-tooth for/to.
    * dar las cosas masticadas = spoon-feed [spoon feed/spoonfeed].
    * dar sentido a las cosas = meaning making.
    * dejar las cosas como están = let + the matter + rest, let + sleeping dogs lie.
    * dejar las cosas tranquilas = let + sleeping dogs lie.
    * dejar que Alguien haga las cosas a su manera = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * economizar en cosas importantes y derrochar en nimiedades = penny wise, pound foolish.
    * el estado de las cosas = the lay of the land [the lie of the land, -UK].
    * empeorar las cosas = make + matters + worse, add + salt to the wound, make + things worse, add + salt to injury, add + insult to injury, rub + salt in the wound.
    * encontrar cosas comunes = find + common ground.
    * en el curso normal de las cosas = in the normal run of things, in the normal run of events.
    * enmarañar las cosas = muddy + the waters.
    * en otro orden de cosas = on another topic, as for, as regards, meanwhile, on another matter, on another note, on other matters.
    * enredar las cosas = muddy + the waters.
    * entre otras cosas = amongst other things, for one thing, inter alia, among other things.
    * ese tipo de cosas = that sort of thing.
    * estar al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * estar equivocado en + Número + cosas = be wrong on + Número + count(s).
    * facilitar las cosas = make + things easier.
    * forma de ver las cosas = way of putting things together, bent of mind.
    * gran cosa = big deal.
    * grupo de personas o cosas de la misma edad o categoría = peer group.
    * hacer cambiar las cosas = turn + the tide on.
    * hacer cosas = get + things done.
    * hacer cualquier cosa = do + anything, give + Posesivo + right arm.
    * haciendo cosas = up and about.
    * jugarse cualquier cosa = bet + Posesivo + life.
    * la cosa es que = the thing is.
    * la cosa principal = the number one thing.
    * la forma correcta de hacer las cosas = the way to go.
    * la forma de ver las cosas = the way + to see things.
    * las cosas + cambiar = pendulum + swing.
    * las cosas + estar + claras = the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.
    * las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no pasan (así) porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no son tan simples como parecen = there's more to it than meets the eye.
    * las cosas siguen igual = business as usual.
    * las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.
    * las cosas son más complicadas de lo que parecen = there's more to it than meets the eye.
    * las cosas tal y como son = the birds and the bees.
    * llamar las cosas por su nombre = call + a spade a spade.
    * lo que se pierda en una cosa se gana en la otra = what you lose on the swings you gain on the roundabouts.
    * manera de ver las cosas = line of thought.
    * mantener las cosas en marcha = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantener las cosas en movimiento = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantener las cosas funcionando = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantenerse al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * más que ninguna otra cosa = beyond all else.
    * mismísima cosa, la = very thing, the.
    * muchas otras cosas = much else.
    * muchas otras cosas más = much else besides.
    * ni una cosa ni la otra = in-between, betwixt and between.
    * no conseguir ni una cosa ni otra = fall (between/through) + the cracks.
    * no pensar en otra cosa que = be wrapped up in.
    * no ser gran cosa = not add up to much, add up to + nothing.
    * no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.
    * no significar gran cosa = not add up to much.
    * no suponer gran cosa = not add up to much.
    * no valer gran cosa = be no great shakes.
    * no + Verbo + otra cosa que = Verbo + nothing else but.
    * ocultar las cosas = sweep + things under the rug.
    * otra cosa = something else.
    * otra cosa que no sea = anything other than.
    * para complicar aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para confundir aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para empeorar las cosas = to add insult to injury, to add salt to injury.
    * pasar a cosas más agradables = on a happier note.
    * poca cosa = small fry, the.
    * poner las cosas en marcha = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en movimiento = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en su lugar = set + the record straight.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * qué es cada cosa = what is what.
    * qué otra cosa = what else.
    * que se toma las cosas con calma = laid-back.
    * quitarle importancia a las cosas = make + light of things.
    * recoger las cosas = clear away + the things.
    * recoger las cosas de Uno antes de irse = pack + Posesivo + things.
    * restarle importancia a las cosas = make + light of things.
    * sacar las cosas de quicio = blow + things (up) out of (all) proportion.
    * sensación de no ser ni una cosa ni la otra = in-betweenness.
    * ser capaz de hacer cualquier cosa por = go to + any lengths to, go to + great lengths to.
    * sobre todas las cosas = above all things.
    * tener cosas en común = share + common ground.
    * tomarse las cosas a la ligera = make + light of things.
    * tomarse las cosas con calma = keep + a cool head, play it + cool.
    * una buena cosa = a good thing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * una misma cosa = one and the same.
    * u otra cosa = or what not [whatnot].
    * ver las cosas de diferente manera = see + things differently.
    * ver las cosas de diferente modo = see + things differently.
    * ver las cosas desde una perspectiva = see + things from + perspective.
    * ver las cosas de una manera diferente = see + things differently.
    * ver las cosas de un modo diferente = see + things differently.
    * ver las cosas en su conjunto = see + things as a whole.
    * ver las cosas en su totalidad = see + things as a whole.
    * ver las cosas positivas = look on + the bright side.
    * ver las cosas positivas de la vida = look on + the bright side of life.
    * y otras cosas = and things.
    * y todo este tipo de cosas = and all this sort of thing.
    * * *
    1)
    a) ( objeto) thing

    ¿alguna otra cosa? or ¿alguna cosa más? — anything else?

    b) (acto, acción) thing

    no puedo hacer otra cosathere's nothing else I can do o it's the only thing I can do

    entre una(s) cosa(s) y otra(s)... — what with one thing and another...

    c) ( al hablar)

    qué cosas dices! — really, what a thing to say!

    dime una cosa... — tell me something...

    oye, una cosa... — ( por cierto) by the way...

    d) (detalle, punto)
    e) (asunto, tema) thing

    si por cualquier cosa no puedes venir, avísame — if you can't come for any reason, let me know

    esto no es cosa de broma/risa — this is no joke/no laughing matter

    la cosa es que... — the thing is that...

    2) cosas femenino plural ( pertenencias) things (pl)
    3) (situación, suceso)

    la cosa se pone negra/fea — things are starting to get unpleasant

    ¿cómo te van las cosas? — how are things?

    ¿cómo está la cosa? — ( cómo está la situación) how are things?; ( cómo estás) (Ven) how are you doing?

    lo que son las cosas! — well, well! o fancy that! (colloq)

    en mi vida he visto/oído cosa igual — I've never seen/heard anything like it

    cosa rara en él, se equivocó — he made a mistake, which is unusual for him

    esto es cosa de magia or de brujería — this is witchcraft!

    una cosa es ser bueno y otra ser el mejor — being good is one thing, but being the best is quite another

    4)
    a) (fam) ( ocurrencia)

    tienes cada cosa!the things you come up (AmE) o (BrE) out with!

    no te preocupes, eso es cosa mía — don't worry, I'll handle it

    6) ( en locs)

    cosa de — (AmS fam) so as to

    cosa que — (AmS fam) so that

    no sea or no vaya a ser cosa que: llévate el paraguas, no sea cosa que llueva take your umbrella just in case; átalo, no sea cosa que se escape tie it up so that it doesn't get away; o cosa así or so; cada cosa a su tiempo one thing at a time; como quien no quiere la cosa casually; como si tal cosa: no puedes irte como si tal cosa you can't go just like that o as if nothing had happened; le dije que era peligroso y siguió como si tal cosa I told him it was dangerous but he just carried on o he carried on regardless; cosa de... (fam): es cosa de unos minutos it'll (only) take a couple of minutes; es cosa de intentarlo you just have to give it a go; está a cosa de dos kilómetros it's about two kilometers; darle cosa a alguien (fam): me da cosa comer caracoles/ver sangre eating snails/the sight of blood makes me feel funny; me da cosa pedirle tanto dinero I feel awkward asking him for so much money; decirle a alguien un par de or cuatro cosas (fam) to tell somebody a thing or two; no ser gran cosa (fam) to be nothing special (colloq); poca cosa: es muy poca cosa ( en apariencia) he's not much to look at; ( en personalidad) he's not up to much (colloq); queda algo pero poca cosa there's some left but not much; un trabajo así es muy poca cosa para ella a job like that isn't good enough for her; poner las cosas en su lugar or sitio to put o set the record straight; ser cosa hecha (CS) to be a foregone conclusion; ser/parecer otra cosa: esto es otra cosa!, ahora sí se oye this is more like it! you can hear it now; con ese peinado parece otra cosa she looks a new woman with that hairstyle; ¿invitas tú? eso es otra cosa! are you paying? oh well, that's different, then!; las cosas claras — I like to know where I stand

    * * *
    = thing, item, business [businesses, -pl.].

    Ex: A collection of medical books for the general public in a public library may deal with the same range of topics, but the indexing can probably be more broad than in a specialist index, and the terms used for the same thing may be different.

    Ex: Since only twenty or so items can be displayed on the screen at a time, the &\#8593; (Up), &\#8595; (Down), Page Up and Page Down keys are used to scroll through the listing.
    Ex: I think this whole business about whether punctuation is obtrusive or not is quite honestly not worth discussing.
    * aclarar las cosas = set + the record straight.
    * acostumbrarse a las cosas = get (back) into + the swings of things, things + grow on + Pronombre.
    * apostarse cualquier cosa = bet + Posesivo + life.
    * arreglar las cosas = put + things right.
    * así son las cosas = that's they way things are.
    * a veces las cosas salen mal = shit happens.
    * cambiar las cosas desde dentro = change + things from the inside.
    * capaz de hacer cualquier cosa = capable of anything.
    * casi cualquier cosa = just about anything.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * complicar las cosas = make + things complex, add + salt to the wound, add + salt to injury, add + insult to injury, rub + salt in the wound.
    * conjunto de cosas afines, el = whole schmier, the.
    * correr un velo sobre las cosas = sweep + things under the rug.
    * cosa esencial = essential.
    * cosa hecha = plain sailing, walkover.
    * cosa indeseable = beast.
    * cosa inútil = dead horse.
    * cosa que se inserta = insert.
    * cosas = stuff, matters, bits and pieces.
    * cosas buenas = goodies [goody, -sing.].
    * cosas + cambiar inesperadamente = things + take a turn for the unexpected.
    * cosas como = the likes of.
    * cosas de la casa = household chores.
    * cosa secundaria = accidentals.
    * cosas + empeorar = things + get worse, things + get rough.
    * cosas esenciales, las = basic essentials, the.
    * cosas este tipo de cosas = this sort of thing.
    * cosas inútiles = deadwood [dead wood].
    * cosas + ir bien = things + go well.
    * cosas + mejorar = things + get better.
    * cosas + ponerse feas = things + get rough.
    * cosas que dan miedo = things that go bump in the night.
    * cosas ricas = goodies [goody, -sing.].
    * cosas + salir bien = things + work out.
    * cosas transitorias, las = transient, the.
    * cosa superficial = accidentals.
    * cosa viva = living thing.
    * cualquier cosa = anything.
    * cualquier cosa que no sea = anything but.
    * cualquier otra cosa = anything else, whatever else.
    * dar cualquier cosa por Algo = give + an eye-tooth for/to.
    * dar las cosas masticadas = spoon-feed [spoon feed/spoonfeed].
    * dar sentido a las cosas = meaning making.
    * dejar las cosas como están = let + the matter + rest, let + sleeping dogs lie.
    * dejar las cosas tranquilas = let + sleeping dogs lie.
    * dejar que Alguien haga las cosas a su manera = let + Nombre + do things + Posesivo + (own) way.
    * economizar en cosas importantes y derrochar en nimiedades = penny wise, pound foolish.
    * el estado de las cosas = the lay of the land [the lie of the land, -UK].
    * empeorar las cosas = make + matters + worse, add + salt to the wound, make + things worse, add + salt to injury, add + insult to injury, rub + salt in the wound.
    * encontrar cosas comunes = find + common ground.
    * en el curso normal de las cosas = in the normal run of things, in the normal run of events.
    * enmarañar las cosas = muddy + the waters.
    * en otro orden de cosas = on another topic, as for, as regards, meanwhile, on another matter, on another note, on other matters.
    * enredar las cosas = muddy + the waters.
    * entre otras cosas = amongst other things, for one thing, inter alia, among other things.
    * ese tipo de cosas = that sort of thing.
    * estar al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * estar equivocado en + Número + cosas = be wrong on + Número + count(s).
    * facilitar las cosas = make + things easier.
    * forma de ver las cosas = way of putting things together, bent of mind.
    * gran cosa = big deal.
    * grupo de personas o cosas de la misma edad o categoría = peer group.
    * hacer cambiar las cosas = turn + the tide on.
    * hacer cosas = get + things done.
    * hacer cualquier cosa = do + anything, give + Posesivo + right arm.
    * haciendo cosas = up and about.
    * jugarse cualquier cosa = bet + Posesivo + life.
    * la cosa es que = the thing is.
    * la cosa principal = the number one thing.
    * la forma correcta de hacer las cosas = the way to go.
    * la forma de ver las cosas = the way + to see things.
    * las cosas + cambiar = pendulum + swing.
    * las cosas + estar + claras = the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.
    * las cosas no pasan así como así = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no pasan (así) porque sí = everything happens for a reason (and a purpose).
    * las cosas no son tan simples como parecen = there's more to it than meets the eye.
    * las cosas siguen igual = business as usual.
    * las cosas sólo pasan una vez = lightning never strikes twice.
    * las cosas son más complicadas de lo que parecen = there's more to it than meets the eye.
    * las cosas tal y como son = the birds and the bees.
    * llamar las cosas por su nombre = call + a spade a spade.
    * lo que se pierda en una cosa se gana en la otra = what you lose on the swings you gain on the roundabouts.
    * manera de ver las cosas = line of thought.
    * mantener las cosas en marcha = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantener las cosas en movimiento = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantener las cosas funcionando = keep + the ball rolling, keep + it rolling.
    * mantenerse al tanto de las cosas = stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * más que ninguna otra cosa = beyond all else.
    * mismísima cosa, la = very thing, the.
    * muchas otras cosas = much else.
    * muchas otras cosas más = much else besides.
    * ni una cosa ni la otra = in-between, betwixt and between.
    * no conseguir ni una cosa ni otra = fall (between/through) + the cracks.
    * no pensar en otra cosa que = be wrapped up in.
    * no ser gran cosa = not add up to much, add up to + nothing.
    * no ser ni una cosa ni otra = fall between + two stools.
    * no significar gran cosa = not add up to much.
    * no suponer gran cosa = not add up to much.
    * no valer gran cosa = be no great shakes.
    * no + Verbo + otra cosa que = Verbo + nothing else but.
    * ocultar las cosas = sweep + things under the rug.
    * otra cosa = something else.
    * otra cosa que no sea = anything other than.
    * para complicar aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para confundir aun más las cosas = to add to the confusion.
    * para empeorar las cosas = to add insult to injury, to add salt to injury.
    * pasar a cosas más agradables = on a happier note.
    * poca cosa = small fry, the.
    * poner las cosas en marcha = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en movimiento = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en su lugar = set + the record straight.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * qué es cada cosa = what is what.
    * qué otra cosa = what else.
    * que se toma las cosas con calma = laid-back.
    * quitarle importancia a las cosas = make + light of things.
    * recoger las cosas = clear away + the things.
    * recoger las cosas de Uno antes de irse = pack + Posesivo + things.
    * restarle importancia a las cosas = make + light of things.
    * sacar las cosas de quicio = blow + things (up) out of (all) proportion.
    * sensación de no ser ni una cosa ni la otra = in-betweenness.
    * ser capaz de hacer cualquier cosa por = go to + any lengths to, go to + great lengths to.
    * sobre todas las cosas = above all things.
    * tener cosas en común = share + common ground.
    * tomarse las cosas a la ligera = make + light of things.
    * tomarse las cosas con calma = keep + a cool head, play it + cool.
    * una buena cosa = a good thing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * una misma cosa = one and the same.
    * u otra cosa = or what not [whatnot].
    * ver las cosas de diferente manera = see + things differently.
    * ver las cosas de diferente modo = see + things differently.
    * ver las cosas desde una perspectiva = see + things from + perspective.
    * ver las cosas de una manera diferente = see + things differently.
    * ver las cosas de un modo diferente = see + things differently.
    * ver las cosas en su conjunto = see + things as a whole.
    * ver las cosas en su totalidad = see + things as a whole.
    * ver las cosas positivas = look on + the bright side.
    * ver las cosas positivas de la vida = look on + the bright side of life.
    * y otras cosas = and things.
    * y todo este tipo de cosas = and all this sort of thing.

    * * *
    A
    1 objeto
    2 acto, acción
    3 al hablar
    4 detalle, punto
    5 asunto, tema
    Compuestos:
    B
    1 pertenencias
    2 utensilios, equipo
    C situación, suceso
    D
    1 ocurrencia
    2 comportamiento típico
    E incumbencia
    F pene
    G marihuana
    H en locuciones
    A
    1 (objeto) thing
    cualquier cosa anything
    ¿alguna otra cosa? or ¿alguna cosa más? anything else?
    pon cada cosa en su sitio put everything in its place
    te he traído una cosita I've brought you a little something
    ¡pero qué cosa más bonita! ( fam); what a pretty thing!
    queda poca cosa there's hardly anything left
    lo tienen que operar de no sé qué cosa he has to have an operation for something or other, he has to have some sort of operation
    hay muchas cosas que ver there are lots of things to see, there's plenty to see
    2
    (acto, acción): no sé hacer otra cosa it's the only thing I know how to do
    lo siento pero no puedo hacer otra cosa I'm sorry but there's nothing else I can do o it's the only thing I can do
    me gusta hacer las cosas bien I like to do things properly
    no me gusta dejar las cosas a medias I don't like doing things by halves
    entre una(s) cosa(s) y otra(s) se me pasó el tiempo volando with one thing and another the time just flew by
    me parece la cosa más natural del mundo I think that's absolutely normal o right
    3
    (al hablar): ¡qué cosas dices, hombre! really, what a thing to say! o you do say some strange ( o silly etc) things!
    dime una cosa ¿tú que piensas de todo esto? tell me, what do you make of all this?
    oye, una cosa … ¿qué vas a hacer esta noche? by the way … what are you doing tonight?
    tengo que contarte una cosa there's something I have to tell you
    4
    (detalle, punto): aquí habría que aclarar una cosa importante there's an important point here that I ought to clear up
    aquí hay una cosa que no entiendo there's something here I don't understand
    5 (asunto, tema) thing
    tenía cosas más importantes en que pensar I had more important things to think about
    hay un par de cosas que me gustaría discutir contigo there are a couple of things o matters I'd like to discuss with you
    no creo que la cosa funcione I don't think it's o this is going to work
    está muy preocupada, y la cosa no es para menos she's very worried, and so she should be
    ¡pues sí que tiene gracia la cosa! ( iró fam); well, that's great, isn't it! ( iro colloq)
    no va a ser cosa fácil it's not going to be easy
    en mis tiempos casarse era cosa seria in my day getting married was a serious thing o matter
    se enfada por cualquier cosa he gets angry over the slightest thing
    si por cualquier cosa no puedes venir, avísame if you can't come for any reason, let me know
    por una cosa o por otra, siempre llega tarde for one reason or other he always arrives late
    esto no es cosa de broma/risa this is no joke, this is no laughing matter
    la cosa es que no voy a tener tiempo the thing is that o it's just that I'm not going to have time
    la cosa es que si no llega en cinco minutos me voy look o well, if he's not here in five minutes, I'm going
    Compuestos:
    ( Der) res judicata
    res publica
    1 (pertenencias) things (pl)
    se ha llevado todas sus cosas she's taken all her things o belongings
    2 ( fam) (utensilios, equipo) things (pl) ( colloq)
    las cosas de limpiar the cleaning things
    mis cosas de deporte my sports things o gear ( colloq)
    C
    (situación, suceso): así están las cosas that's how things are o stand
    la cosa se pone negra/fea things are getting o the situation is getting unpleasant
    ¿cómo te van las cosas? how are things?
    ¿cómo está la cosa? ( Ven); how are things?
    las cosas no andan muy bien entre ellos things aren't too good between them
    esas cosas no pasaban antes things like that never used to happen before
    son cosas de la vida that's life!
    ¡lo que son las cosas! well, well! o fancy that! ( colloq)
    son cosas que pasan that's the way things go, these things happen
    además, las cosas como son, conmigo siempre se ha portado bien besides, I have to admit he's always treated me well
    en mi vida he visto/oído cosa igual I've never seen/heard anything like it
    cosa rara en él, se equivocó he made a mistake, which is unusual for him
    ¡qué cosa más extraña! how strange o funny!
    no hay tal cosa it's not true at all
    esto parece cosa de magia or de brujería or ( RPl) de Mandinga this is witchcraft!
    una cosa es que te lo preste y otra muy distinta que te lo regale lending it to you is one thing, but giving it to you is another matter altogether
    D
    1 ( fam)
    (ocurrencia): ¡tienes cada cosa! the things you think of!, the ideas you come up with!
    díselo como si fuera cosa tuya tell him as if it were your idea
    esto es cosa de tu padre this is your father's doing o idea
    ¡qué va a ser peligroso! eso son cosas de ella of course it isn't dangerous! that's just one of her funny notions o ideas
    2
    (comportamiento típico): no te preocupes, son cosas de niños don't worry, children are like that o do things like that
    E
    (incumbencia): no te metas, no es cosa tuya stay out of it, it's none of your business
    no te preocupes, eso es cosa mía don't worry, I'll handle it
    eso es cosa de mujeres that's women's work
    déjalo que se vista como quiera, eso es cosa suya let him wear what he wants, it's up to him o that's his business
    F ( euf) (pene) thing ( euph)
    G ( Col arg) (marihuana) grass
    H
    (en locuciones): cosa de ( AmS fam); to, so as to
    me fui a dormir cosa de olvidarme I went to bed (so as) to forget about it
    cosa que ( AmS fam); so that
    lo anotaré aquí, cosa que no se me olvide I'll jot it down here so (that) I don't forget
    no sea or no vaya a ser cosa que: llévate el paraguas, no sea cosa que llueva take your umbrella just in case it rains
    átalo, no sea cosa que se escape tie it up so that it doesn't get away
    mejor vamos ahora, no sea cosa que nos quedemos sin entradas we'd better go now, we don't want to get there and find there are no tickets left
    igual cosa ( Chi): tuvo un hijo varón, igual cosa su hermana she had a baby boy, and so did her sister o just like her sister
    dos horas/diez toneladas o cosa así two hours/ten tons or so
    cada cosa a su tiempo one thing at a time
    como quien no quiere la cosa: menciónaselo como quien no quiere la cosa mention it to him casually o in passing, just slip it into the conversation
    como si tal cosa: no puedes irte como si tal cosa you can't go just like that o as if nothing had happened
    le dije que era peligroso y siguió como si tal cosa I told him it was dangerous but he just carried on o he carried on regardless
    cosa de … ( fam): es cosa de unos minutos it'll (only) take a couple of minutes
    es cosa de esperar, nada más it's just a question o a matter of time, that's all
    hace cosa de cuatro años que murió it's about o it's some four years since he died
    no está muy lejos, cosa de dos kilómetros it's not very far, about two kilometers
    cosa fina ( Esp fam): los trenes en este país son cosa fina the trains in this country are really something o are something else ( colloq)
    nos divertimos cosa fina we had a whale of a time ( colloq)
    darle cosa a algn ( fam): me da cosa comer caracoles/ver sangre eating snails/the sight of blood makes me feel funny
    me da cosa pedirle tanto dinero I feel awkward asking him for so much money
    decirle a algn un par de or cuatro cosas ( fam); to tell sb a thing or two
    decir una cosa por otra to say one thing but mean another
    gran cosa ( fam): la comida no fue gran cosa the food was nothing to write home about o nothing special ( colloq)
    su novio/la película no es or vale gran cosa her boyfriend/the movie is no great shakes ( colloq)
    poca cosa: es un niño delgado y poquita cosa he's a thin child, not much to look at
    ella tan brillante y él tan poca cosa she's so brilliant and he's so mediocre, she's so brilliant but he's not up to much o he's pretty run-of-the-mill ( colloq)
    le dejó algo de dinero, pero poca cosa she left him some money, but not a vast amount o not much
    un trabajo así es muy poca cosa para ella a job like that isn't good enough for her
    poner las cosas en su sitio or lugar to put o set the record straight
    ser cosa hecha (CS); to be a foregone conclusion
    ser/parecer otra cosa: ¡esto es otra cosa!, ahora si que se oye bien this is much better! o this is more like it! you can hear it really well now
    con ese nuevo peinado ya parece otra cosa with her new hairstyle she looks a new woman
    ¡eso es otra cosa! si tú invitas sí que voy ah, that's different! o ( colloq) that's another kettle of fish! if you're paying, I will go
    las cosas claras y el chocolate espeso I like to know where I stand
    * * *

     

    Del verbo coser: ( conjugate coser)

    cosa es:

    1ª persona singular (yo) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) imperativo

    Multiple Entries:
    cosa    
    coser
    cosa sustantivo femenino
    1 ( en general) thing;

    ¿alguna otra cosa? anything else?;
    pon cada cosa en su lugar put everything in its place;
    entre una(s) cosa(s) y otra(s) … what with one thing and another …;
    ¡qué cosas dices! really, what a thing to say!;
    dime una cosa … tell me something …;
    tengo que contarte una cosa there's something I have to tell you;
    fue cosa fácil it was easy;
    se enfada por cualquier cosa he gets angry over the slightest thing;
    si por cualquier cosa no puedes venir if you can't come for any reason;
    por una cosa o por otra for one reason or another;
    esto no es cosa de risa/broma this is no laughing matter/no joke
    2
    cosas sustantivo femenino plural ( pertenencias) things (pl);

    mis cosas de deporte my sports things
    3 (situación, suceso):
    así están las cosas that's how things are o stand;

    la cosa se pone fea things are starting to get unpleasant;
    ¿cómo (te) van las cosas? how are things?;
    son cosas de la vida that's life!;
    ¡qué cosa más extraña! how strange o funny!
    4
    a) (fam) ( ocurrencia):

    ¡tienes cada cosa! the things you come up (AmE) o (BrE) out with!;

    esto es cosa de tu padre this is your father's doing o idea


    son cosas de Ana that's one of Ana's little ways
    5 ( asunto):

    no te preocupes, eso es cosa mía don't worry, I'll handle it
    6 ( en locs)
    cosa de (AmS fam) so as to;

    cosa de terminarlo so as to finish it;
    cosa que (AmS fam) so that;
    cosa que no me olvide so that I don't forget;
    no sea cosa que: llévate el paraguas, no sea cosa que llueva take your umbrella just in case;
    átalo, no sea cosa que se escape tie it up so that it doesn't get away;
    ser cosa de … (fam): es cosa de unos minutos it'll (only) take a couple of minutes;
    es cosa de intentarlo you just have to give it a go
    coser ( conjugate coser) verbo transitivo
    a) dobladillo to sew;

    botón to sew on;
    agujero to sew (up);

    b) herida to stitch

    verbo intransitivo
    to sew
    cosa sustantivo femenino
    1 thing: no hay otra cosa que comer, there's nothing else to eat
    2 (asunto) matter, business: es cosa mía, that's my business
    eso es otra cosa, that's different
    no hay cosa más importante que tu felicidad, there is nothing more important than your happiness
    2 cosas, (asuntos) affairs
    cosas de chiquillos, kids' stuff
    cosas de mayores, grown-up stuff
    ¡cosas de la vida!, that's life!
    3 (ocurrencias) ¡qué cosas tienes!, what a weird idea!
    ♦ Locuciones: el apartamento no es gran cosa, the apartment is not up to much
    lo que son las cosas, would you believe it
    no he visto cosa igual, I've never seen anything like it
    decir cuatro cosas, to tell a few home truths
    ser cosa de, to be a matter of: es cosa de tener paciencia, it's a matter of patience
    (como) cosa de, about: hace (como) cosa de una hora, about an hour ago
    coser verbo transitivo
    1 to sew
    2 Med to stitch up
    ♦ Locuciones: familiar es coser y cantar, it's a piece of cake
    ' cosa' also found in these entries:
    Spanish:
    absurda
    - absurdo
    - arder
    - bicoca
    - carroña
    - chisme
    - chollo
    - como
    - conformarse
    - consigo
    - cual
    - cualquier
    - cualquiera
    - cuidada
    - cuidado
    - cuya
    - cuyo
    - debilidad
    - dejar
    - él
    - ella
    - esmerada
    - esmerado
    - exquisitez
    - frivolidad
    - indemne
    - la
    - le
    - limitarse
    - mamarrachada
    - más
    - menuda
    - menudo
    - mía
    - mío
    - muchachada
    - nada
    - niñería
    - novedad
    - pedir
    - pegajosa
    - pegajoso
    - pegote
    - pillar
    - plantar
    - preciosidad
    - preguntar
    - presidir
    - prodigio
    - propia
    English:
    absence
    - annoyance
    - anything
    - arrival
    - article
    - attraction
    - available
    - awkward
    - blissful
    - bore
    - brittle
    - bulk
    - certainty
    - clip
    - clumsy
    - come across
    - commonplace
    - compromise
    - confuse
    - connection
    - convenient
    - dead wood
    - deficiency
    - defunct
    - demise
    - discreet
    - disposable
    - ditch
    - drag
    - dream
    - else
    - escape
    - fall off
    - film
    - get back
    - gullible
    - helpful
    - hulk
    - invention
    - joke
    - laugh
    - lemon
    - liable
    - lodge
    - love
    - lust
    - misplaced
    - more
    - necessity
    - need
    * * *
    nf
    1. [objeto, idea] thing;
    comprar unas cosas en el mercado to buy a few things at the market;
    alguna cosa anything;
    ¿quieres alguna cosa? is there anything you want?;
    ¿quiere usted alguna otra cosa o [m5] alguna cosa más? do you want anything else?;
    cualquier cosa anything;
    venden recuerdos, postales y cosas así they sell souvenirs, postcards and so on o and the like;
    una cosa, ¿podrías venir mañana? by the way, could you come tomorrow?;
    escucha, una cosa, ¿por qué no te quedas esta noche? listen, I've an idea, why don't you stay here tonight?;
    tengo que decirte una cosa I've got something to tell you;
    dime una cosa, ¿qué opinas de ella? tell me (something), what do you think of her?;
    es la cosa más natural del mundo it's the most natural thing in the world, it's completely normal;
    ¡esas cosas no se dicen! you mustn't say things like that!;
    ¡esas cosas no se hacen! it just isn't done!;
    este vino es cosa fina this wine is good stuff;
    ¡habráse visto cosa igual! have you ever seen the like of it!;
    fue una cosa nunca vista it was really out of the ordinary;
    no hay tal cosa on the contrary;
    ¡qué cosa! how strange!;
    ¡qué cosa más o [m5] tan extraña! how strange!;
    no te preocupes, no es gran cosa don't worry, it's not important o it's no big deal;
    este cuadro no vale gran cosa this painting isn't up to much;
    te han dejado poca cosa they haven't left you much, they've hardly left you anything;
    un bocadillo es poca cosa para un chico tan voraz como él a sandwich is very little for a hungry boy like him;
    nos hemos comprado un apartamento, muy poquita cosa we've bought Br a flat o US an apartment, but it's nothing fancy;
    es guapo, pero muy poquita cosa he's good-looking, but he hasn't got much of a body;
    decir cuatro cosas a alguien: cuando lo vea le voy a decir cuatro cosas when I next see him I'm going to give him a piece of my mind;
    llamar a las cosas por su nombre [hablar sin rodeos] to call a spade a spade;
    llamemos a las cosas por su nombre,… let's be honest about it,…
    2. [asunto]
    tengo muchas cosas que hacer I've got a lot (of things) to do;
    entre unas cosas y otras what with one thing and another;
    por unas cosas o por otras, no nos quedó tiempo de escribirte for one reason or another we didn't have time to write to you;
    la cosa es que ahora no quiere firmar el contrato the thing is she doesn't want to sign the contract any more;
    está muy enfadada, y la cosa no es para menos, le han robado el coche she's very angry and with good reason, she's had her car stolen;
    cada cosa a su tiempo one thing at a time;
    no me preguntes por qué no queda comida, es cosa de los niños don't ask me why there's no food left, ask the children;
    esto es cosa de magia, estoy seguro de que ayer lo dejé aquí this is most strange, I could swear I left it here yesterday;
    no es cosa de risa it's no laughing matter;
    eso de cambiar de trabajo es cosa de pensárselo changing jobs is something you need to think about carefully;
    es cosa de tener paciencia it's a question of being patient;
    no era cosa de presentarse sin avisar you couldn't just turn up without warning;
    con el ambiente de seriedad que había, no era cosa de contar un chiste given the seriousness of the atmosphere, it was neither the time nor the place to tell a joke;
    eso es cosa mía that's my affair o business;
    no te metas en la discusión, que no es cosa tuya you keep out of the argument, it's none of your business;
    eso es cosa fácil that's easy;
    convencerle no será cosa fácil it won't be easy o it'll be no easy task to convince him;
    esto es cosa seria this is a serious matter;
    eso es otra cosa that's another matter;
    ¡eso es otra cosa!, esa camisa te sienta mucho mejor that's more like it, that shirt suits you much better!
    3. [situación]
    las cosas no van muy bien últimamente things haven't been going very well recently;
    …y así es como están las cosas …and that's how things are at the moment;
    ¿cómo van las cosas? how are o how's things?;
    estas cosas no pasarían si fuéramos más cuidadosos these things wouldn't happen if we were more careful;
    Fam
    la cosa se pone fea things are getting ugly, there's trouble brewing;
    Fam
    la cosa está que arde things are reaching boiling point
    Fam
    las cosas de palacio van despacio these things usually take some time;
    4. [ocurrencia] funny remark;
    se le ocurren cosas graciosísimas she comes out with some really funny stuff o remarks;
    ¡qué cosas tienes! you do say some funny things!
    5. [comportamiento]
    son cosas de mamá that's just the way Mum is, that's just one of Mum's little idiosyncrasies;
    no les riñas, son cosas de niños don't tell them off, children are like that;
    tenemos que aceptar su muerte, son cosas de la vida we have to accept her death, it's one of those things (that happen)
    6. [en frases negativas] [nada]
    no hay cosa peor que la hipocresía there's nothing worse than hypocrisy;
    no hay cosa que me reviente más que su falta de interés there's nothing (that) annoys me more than her lack of interest, what annoys me most is her lack of interest
    7. Fam [reparo]
    me da cosa decírselo I'm a bit uneasy about telling him;
    el olor a hospital me da cosa the smell of hospitals makes me feel uneasy
    8. Méx [genitales] packet, Br lunchbox
    9. Comp
    o cosa así: [m5] tendrá treinta años o cosa así he must be thirty or thereabouts;
    (como) cosa de [aproximadamente] about;
    tardará (como) cosa de tres semanas it'll take about three weeks;
    a cosa hecha: se presentó al examen a cosa hecha he took o Br sat the exam convinced he would pass;
    hacer algo como quien no quiere la cosa [disimuladamente] to do sth innocently;
    [sin querer] to do sth almost without realizing it;
    como si tal cosa as if nothing had happened;
    ser cosa de oír/ver: las declaraciones del ganador son cosa de oír the winner's remarks are worth hearing;
    esta exposición es cosa de ver this exhibition is really worth seeing;
    Esp Fam
    cosa mala: me apetece ver esa película cosa mala I'm dying to see that movie o Br film, Br I want to see that film something chronic;
    está lloviendo cosa mala it's pouring down, Br it's chucking it down;
    me gusta cosa mala I fancy the pants off her, Br I fancy her something chronic;
    Fam
    a otra cosa, mariposa that's enough about that, let's change the subject;
    es cosa rara que se equivoque it's very rare for her to make a mistake;
    no ha llegado todavía, cosa rara porque siempre es muy puntual he hasn't arrived yet, which is strange, as he's usually very punctual;
    ni cosa que se le parezca nor anything of the kind;
    no sea cosa que: ten cuidado, no sea cosa que te vayas a caer be careful or you'll fall;
    se lo diré yo, no sea cosa que se vaya a enterar por otra persona I'll tell him because I wouldn't want him to find out from somebody else;
    no ser cosa del otro mundo o [m5] del otro jueves to be nothing special;
    Fam
    las cosas claras y el chocolate espeso stop beating around the bush, tell me things as they are;
    las cosas como son, nunca vas a aprobar ese examen let's face it, you're never going to pass that exam;
    ¡lo que son las cosas! it's a funny old world!;
    cosas nfpl
    [pertenencias, utensilios] things;
    tras su muerte, metieron sus cosas en un baúl after his death, they put his things o belongings in a trunk;
    ¿dónde guardas las cosas de pescar? where do you keep your fishing things o tackle?
    * * *
    f thing;
    ¿sabes una cosa? do you know something?;
    alguna cosa something;
    ser cosa fina be really something fam, be something else fam ;
    son cosas que pasan these things happen;
    son cosas de la vida that’s life;
    entre otras cosas among other things;
    como si tal cosa as if nothing had happened;
    decir a alguien cuatro cosas give s.o. a piece of one’s mind;
    eso es otra cosa that’s another matter;
    ¿qué pasa? – poca cosa what’s new? – nothing much;
    cosa de about;
    hace cosa de un año about a year ago;
    le dijo que había ganado la lotería como quien no quiere la cosa he told her that he had won the lottery as though it happened to him every day;
    este pintor no es gran cosa he’s not much of a painter;
    no hay tal cosa there’s no such thing;
    ¡qué cosa! that’s odd o strange!;
    lo que son las cosas well, well!, imagine that!;
    cosa rara oddly enough, strangely enough;
    son cosas de Juan that’s typical of Juan, that’s Juan all over
    * * *
    cosa nf
    1) : thing, object
    2) : matter, affair
    3)
    otra cosa : anything else, something else
    * * *
    cosa n
    1. (en general) thing
    2. (algo) something
    ¿quieres comer alguna cosa? do you want something to eat?
    3. (nada) nothing
    4. (asunto) affair / matter
    ¡no te metas en mis cosas! don't interfere in my affairs!
    no ser gran cosa to be nothing much / not to be important

    Spanish-English dictionary > cosa

  • 7 do

    du:
    1. 3rd person singular present tense - does; verb
    1) (used with a more important verb in questions and negative statements: Do you smoke?) 0
    2) (used with a more important verb for emphasis; ; ðo sit down) 0
    3) (used to avoid repeating a verb which comes immediately before: I thought she wouldn't come, but she did.) 0
    4) (used with a more important verb after seldom, rarely and little: Little did he know what was in store for him.) 0
    5) (to carry out or perform: What shall I do?; That was a terrible thing to do.) hacer
    6) (to manage to finish or complete: When you've done that, you can start on this; We did a hundred kilometres in an hour.) hacer
    7) (to perform an activity concerning something: to do the washing; to do the garden / the windows.) hacer
    8) (to be enough or suitable for a purpose: Will this piece of fish do two of us?; That'll do nicely; Do you want me to look for a blue one or will a pink one do?; Will next Saturday do for our next meeting?) servir, ir bien, ser suficiente
    9) (to work at or study: She's doing sums; He's at university doing science.) hacer, dedicarse, estudiar
    10) (to manage or prosper: How's your wife doing?; My son is doing well at school.) ir
    11) (to put in order or arrange: She's doing her hair.) arreglar
    12) (to act or behave: Why don't you do as we do?) hacer, comportarse, actuar
    13) (to give or show: The whole town gathered to do him honour.) hacer
    14) (to cause: What damage did the storm do?; It won't do him any harm.) causar, hacer
    15) (to see everything and visit everything in: They tried to do London in four days.) visitar

    2. noun
    (an affair or a festivity, especially a party: The school is having a do for Christmas.) fiesta, evento
    - doings
    - done
    - do-it-yourself
    - to-do
    - I
    - he could be doing with / could do with
    - do away with
    - do for
    - done for
    - done in
    - do out
    - do out of
    - do's and don'ts
    - do without
    - to do with
    - what are you doing with

    do vb hacer
    what are you doing? ¿qué haces?
    do as you are told! ¡haz lo que se te dice!
    how do you do? ¿cómo está usted?
    Con este saludo, la respuesta típica es también how do you do?
    to do you good sentarte bien / irte bien
    to do well ir bien / tener éxito
    what do you do? ¿a qué te dedicas? / ¿cuál es tu trabajo?do también se emplea para formular las preguntas en presente
    do you like dancing? ¿te gusta bailar?
    do elephants live in Asia? ¿viven los elefantes en Asia?
    El pasado y participio pasado de do son did; el gerundio se escribe doing

    Multiple Entries: D.O.     do     do.
    do sustantivo masculino ( nota) C; ( en solfeo) do, doh (BrE);
    do sustantivo masculino Mús (de solfeo) doh, do (de escala diatónica) C
    do bemol, C-flat
    do de pecho, high C
    do sostenido, C-sharp Locuciones: dar el do de pecho, to do one's very best 'do' also found in these entries: Spanish: abrochar - acomodada - acomodado - acompañar - anda - animarse - apetecer - apostarse - aprender - arte - así - atañer - atonía - atreverse - bajeza - bastar - bastante - bastarse - bien - bola - bordar - brazo - bricolaje - broma - caballo - cacharro - cada - calaña - campar - capaz - cara - cargar - cascabel - casual - cepillarse - cerrar - colada - coletilla - comer - comandita - comecome - como - componer - componenda - compromiso - común - con - contentarse - contrapelo - corpachón English: about-face - about-turn - actually - advance - again - agree - aim to - all - all-out - allow - any - approachable - approve of - as - ask - aspect - associate - attempt - attribute - authorize - bankrupt - begin - best - born - bunk - burden - business - busywork - by - C - call - can - carry-on - cast - cease - cheap - chief - choose - cleaning - clear - come through - command - commit - compel - compelling - complaint - compute - conception - condescend - condition
    do
    tr[dʊː]
    auxiliar (3rd pers sing pres does, pt did tr[dɪd], pp done tr[dʌn], ger doing)
    do you smoke? ¿fumas?
    do you know Susan? ¿conoces a Susan?
    what do they want? ¿qué quieren?
    where does Neil live? ¿dónde vive Neil?
    what film did you see? ¿qué película viste?
    when did they leave? ¿cuándo se fueron?
    do come with us! ¡ánimo, vente con nosotros!
    I did post it, I swear! ¡sí que lo mandé, te lo juro!
    do you like basketball? - yes, I do ¿te gusta el baloncesto? - sí, me gusta
    did you see the film? - no, I didn't ¿viste la película? - no, no la vi
    who wears glasses? - Brian does ¿quién lleva gafas? - Brian
    who broke the vase? - I did ¿quién rompió el florero? - yo
    you don't smoke, do you? no fumas, ¿verdad?
    you like fish, don't you? a ti te gusta el pescado, ¿verdad?
    she lives in Madrid, doesn't she? vive en Madrid, ¿verdad?
    you went to their wedding, didn't you? tú fuiste a su boda, ¿verdad?
    they didn't believe you, did they? no te creyeron, ¿verdad?
    1 (gen) hacer
    what are you doing here? ¿qué haces aquí?
    what are you doing this weekend? ¿qué vas a hacer este fin de semana?
    whatever you do, don't drink alcohol hagas lo que hagas, no bebas alcohol
    what can I do about it? ¿qué quieres que haga yo?
    2 (as job) hacer, dedicarse
    what do you do (for a living)? ¿a qué te dedicas?
    what does he want to do when he leaves university? ¿a qué quiere dedicarse cuando deje la universidad?
    3 (carry out - job, task) hacer, realizar, llevar a cabo; (- duty) cumplir con
    I've got to do the cooking/cleaning tengo que cocinar/limpiar
    have you done your homework? ¿has hecho los deberes?
    4 (study) estudiar
    do you do biology at school? ¿estudias biología en el instituto?
    5 (solve - puzzle) solucionar; (- crossword, sum) hacer
    6 (produce, make - meal) preparar, hacer; (drawing, painting, translation, etc) hacer; (offer - service) servir, tener, hacer; (- discount) hacer
    does this pub do food? ¿sirven comidas en este pub?
    7 (attend to) atender, servir
    what can I do for you? ¿en qué le puedo servir?
    8 (put on, produce - play, opera, etc) presentar, dar, poner en escena; (play the part of) hacer el papel de
    9 (finish, complete) terminar
    have you done moaning? ¿has terminado de protestar?
    10 (achieve) lograr, conseguir
    he's done it! ¡lo ha conseguido!
    12 (be sufficient for) ser suficiente; (be satisfactory for, acceptable to) ir bien a
    will 6 glasses do you? ¿será suficiente con seis vasos?
    yes, that will do me nicely sí, eso me irá perfectamente
    13 familiar (cheat, swindle) estafar, timar; (rob) robar; (arrest, convict) coger; (fine) encajar una multa; (serve time in prison) cumplir
    you've been done! ¡te han timado!
    1 (act, behave) hacer
    how are you doing? ¿qué tal vas?, ¿cómo te van las cosas?
    how are we doing for time? ¿cómo andamos de tiempo?
    3 (complete, finish) terminar
    have you done with the hairdryer? ¿has terminado con el secador?
    4 (be sufficient) bastar, ser suficiente, alcanzar
    will one slice do for you? ¿tendrás suficiente con una rebanada?
    that'll do! ¡basta!
    5 (be satisfactory, suitable) servir, estar bien
    well, I suppose it'll have to do bueno, supongo que tendrá que servir
    it (just/simply) won't do no puede ser
    this cushion will do as/for a pillow este cojín servirá de almohada
    1 familiar (party) fiesta, guateque nombre masculino
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    how do you do? (greeting) ¿cómo está usted? 2 (answer) mucho gusto, encantado,-a
    that does it! ¡esto ya es la gota que colma el vaso!, ¡ya está bien!
    to be/have to do with somebody/something tener que ver con alguien/algo
    to do business with somebody negociar con alguien
    to do drugs drogarse, consumir drogas
    to do one's best hacer lo mejor posible
    to do one's military service hacer el servicio militar
    to do one's nails arreglarse las uñas
    to do something again volver a hacer algo
    to do something for somebody (help) hacer algo por alguien 2 (flatter, suit) favorecer a alguien, quedarle bien a alguien 3 (please) atraer a alguien, decirle algo a alguien
    what's done is done a lo hecho, pecho
    you've done it now ahora sí que la has hecho buena
    do ['du:] v, did ['dɪd] ; done ['dʌn] ; doing ; does ['dʌz] vt
    1) carry out, perform: hacer, realizar, llevar a cabo
    she did her best: hizo todo lo posible
    2) prepare: preparar, hacer
    do your homework: haz tu tarea
    3) arrange: arreglar, peinar (el pelo)
    4)
    to do in ruin: estropear, arruinar
    5)
    to do in kill: matar, liquidar fam
    do vi
    1) : hacer
    you did well: hiciste bien
    2) fare: estar, ir, andar
    how are you doing?: ¿cómo estás?, ¿cómo te va?
    3) finish: terminar
    now I'm done: ya terminé
    4) serve: servir, ser suficiente, alcanzar
    this will do for now: esto servirá por el momento
    5)
    to do away with abolish: abolir, suprimir
    6)
    to do away with kill: eliminar, matar
    7)
    to do by treat: tratar
    he does well by her: él la trata bien
    do v aux
    do you know her?: ¿la conoces?
    I don't like that: a mí no me gusta eso
    I do hope you'll come: espero que vengas
    do you speak English? yes, I do: ¿habla inglés? sí
    do (sth.) in (To destroy)
    expr.
    cargarse v.
    eliminar v.
    liquidar v.
    do (sth.) in a picky way
    expr.
    buscarle tres pies al gato expr.
    encontrarle defectos a todo expr.
    v.
    (§ p.,p.p.: did, done) = arreglar v.
    desempeñar v.
    ejecutar v.
    hacer v.
    (§pres: hago, haces...) pret: hic-
    pp: hecho
    fut/c: har-•)
    obrar v.
    resolver v.

    I
    1. duː, weak form dʊ, də
    (3rd pers sing pres does; pres doing; past did; past p done) transitive verb
    1) hacer*

    are you doing anything this evening? — ¿vas a hacer algo esta noche?

    to have something/nothing to do — tener* algo/no tener* nada que hacer

    can I do anything to help? — ¿puedo ayudar en algo?

    what have you done to your hair? — ¿qué te has hecho en el pelo?

    I don't know what I'm going to do with you! — no sé qué voy a hacer contigo!; see also do with

    2) ( carry out) \<\<job/task\>\> hacer*

    to do one's homework — hacer* los deberes

    3) ( as job)

    what do you do? — ¿usted qué hace or a qué se dedica?

    what does he do for a living? — ¿en qué trabaja?

    4) (achieve, bring about)

    she's done it: it's a new world record — lo ha logrado: es una nueva marca mundial

    he's late again: that does it! — vuelve a llegar tarde esto ya es la gota que colma el vaso!

    to do something for somebody/something: that mustache really does something for him la verdad es que le queda muy bien el bigote; what has EC membership done for Greece? — ¿en qué ha beneficiado a Grecia ser miembro de la CE?

    5)
    a) (fix, arrange, repair)
    b) ( clean) \<\<dishes\>\> lavar; \<\<brass/windows\>\> limpiar
    6) (make, produce)
    a) \<\<meal\>\> preparar, hacer*

    would you do the carrots? — ¿me preparas (or pelas etc) las zanahorias?

    b) \<\<drawinganslation\>\> hacer*
    7) (BrE) ( offer)

    they do a set meal for £12 — tienen un menú de 12 libras

    8) (suffice for, suit)
    9) ( travel)

    the car has only done 4,000 miles — el coche sólo tiene 4.000 millas

    10)
    a) ( study) estudiar
    b) ( visit) (colloq) \<\<sights/museum\>\> visitar
    11) ( Theat)
    a) ( play role of) hacer* el papel de
    b) ( take part in) \<\<play\>\> actuar* en
    c) ( impersonate) imitar
    12) (colloq) ( serve in prison) cumplir
    13) (BrE colloq)
    a) (catch, prosecute) agarrar
    b) ( cheat) estafar, timar
    14) ( use) (sl)

    to do drugs — drogarse*, consumir drogas

    15) (colloq) ( finish) terminar

    are o (esp BrE) have you done complaining? — ¿has terminado de quejarte?


    2.
    vi
    1) (act, behave) hacer*
    2) (get along, manage)

    how are you doing? — ¿qué tal estás or andas or te va?

    how do you do? — ( as greeting) mucho gusto, encantado

    how do? — (colloq & dial) ¿qué tal?

    how are we doing for time/cash? — ¿cómo or qué tal vamos or andamos de tiempo/dinero?

    she did well/badly in her exams — le fue bien/mal en los exámenes

    to do well/badly out of something — salir* bien/mal parado de algo

    3) (go on, happen) (colloq) (in -ing form)

    nothing doing! — ni hablar!, ni lo sueñes!

    4)
    a) (be suitable, acceptable)

    look, this won't do! — mira, esto no puede ser!

    it's not ideal, but it'll do — no es lo ideal, pero sirve

    I'm not going to cook, bread and cheese will do for them! — no pienso cocinar, se tendrán que conformar con pan y queso

    b)

    to do for o as something: this box will do for o as a table — esta caja nos servirá de mesa

    5) ( be enough) ser* suficiente, alcanzar*, bastar
    6) ( finish) (in past p) terminar

    I'm not o (BrE) I haven't done yet! — no he terminado todavía

    7)

    3.
    v aux [El verbo auxiliar do se usa para formar el negativo (I 1) y el interrogativo (I 2), para agregar énfasis (I 3) o para sustituir a un verbo usado anteriormente (II)]
    2)
    a) (used to form negative)

    I do not o don't know — no sé

    I did not o didn't see her — no la vi

    b) (with inversion after negative adv)
    3)
    a)
    Ex:
    does this belong to you? — ¿esto es tuyo?
    did I frighten you? — ¿te asusté?
    /Ex:
    b)
    Ex:
    boy, do you need a bath! — Dios mío! qué falta te hace un baño!
    /Ex:
    4)
    a)
    Ex:
    you must admit, she did look ill — tienes que reconocer que tenía mala cara
    do be quiet! — ¿te quieres callar?
    /Ex:
    b)
    Ex:
    I haven't decided, but if I do accept... — todavía no lo he decidido, pero si aceptara...
    /Ex:

    not only does it cost more, it also... — no sólo cuesta más, sino que también...

    5)
    Ex:
    do you live here? - yes, I do/no, I don't — ¿vives aquí? - sí/no
    she wanted to come, but he didn't — ella quería venir, pero él no
    she found it in your drawer - oh, did she? — lo encontró en tu cajón - ¿ah, sí?
    I don't need a haircut - yes, you do! — no necesito cortarme el pelo - cómo que no!
    she says she understands, but she doesn't — dice que comprende, pero no es así
    /Ex:
    6)
    Ex:
    you know Bob, don't you? — conoces a Bob, ¿no? or ¿verdad? or ¿no es cierto?
    I told you, didn't I? — te lo dije ¿no? or ¿no es cierto?
    /Ex:

    I, Charles Brown, do solemnly swear that... — yo, Charles Brown, juro solemnemente que...

    Phrasal Verbs:

    II duː
    noun (pl dos)
    1) c (party, gathering) (colloq) fiesta f, reunión f
    2) ( state of affairs) (colloq) (no pl)

    fair dos — (BrE colloq)

    fair dos all round — a partes iguales para todos; (as interj) seamos justos!

    3)

    do's and don'ts — ( rules) normas fpl


    III dəʊ
    noun (pl dos) ( Mus) do m

    I [duː] ( 3rd pers sing present does) (pt did) (pp done)
    1. TRANSITIVE VERB

    what are you doing tonight? — ¿qué haces esta noche?

    what's this doing on my chair? — ¿qué hace esto en mi silla?

    what's to be done? — ¿qué se puede hacer?

    what's the weather doing? — ¿qué tal tiempo hace?

    to do sth again — volver a hacer algo, hacer algo de nuevo

    it will have to be done again — habrá que volver a hacerlo, habrá que hacerlo de nuevo

    what's he ever done for me? — ¿qué ha hecho él por mí?

    what can I do for you? — ¿en qué puedo servirle?, ¿qué se le ofrece? (LAm)

    could you do something for me? — ¿me podrías hacer un favor?

    what are we going to do for money? — ¿de dónde vamos a sacar dinero?

    if you do anything to him I'll kill you — si le haces algo te mato

    what's he done to his hair? — ¿qué se ha hecho en el pelo?

    what have you done with my slippers? — ¿dónde has puesto mis zapatillas?

    what am I going to do with you? — ¿qué voy a hacer contigo?

    what am I going to do with myself for the rest of the day? — ¿qué puedo hacer el resto del día?

    living 2., 1)
    2) (=carry out) [+ work, essay] hacer
    Some [do] + noun combinations require a more specific Spanish verb:

    Edmund does all the accountsEdmund se encarga de or lleva la contabilidad

    to do the cookingcocinar

    he did a drawing/ portrait of her — la dibujó/retrató, hizo un dibujo/retrato de ella

    to do one's duty (by sb) — cumplir con su deber (con algn)

    to do the ironingplanchar

    we did a lot of talkinghablamos mucho

    3) (=clean)

    to do the disheslavar los platos

    to do the silverlimpiar la plata

    to do one's teethlavarse los dientes

    4) (=arrange, prepare) [+ vegetables] preparar; [+ room] hacer, arreglar

    this room needs doinghay que hacer or arreglar esta habitación

    to do the flowersarreglar las flores

    to do one's nailshacerse or arreglarse las uñas

    hair 1., 1)
    5) (=spend) pasar
    6) (=finish)

    now you've (gone and) done it! * — ¡ahora sí que la has hecho buena! *

    that's done it! * we're stuck now — ¡la hemos fastidiado! * ahora no podemos salir de aquí

    that does it! * that's the last time I lend him my car — ¡es el colmo! or ¡hasta aquí hemos llegado!, es la última vez que le dejo el coche

    have you done moaning? * — ¿has acabado de quejarte?

    good 2., 2)
    7) (=offer, make available)
    8) (=study) [+ university course, option] hacer, estudiar

    I want to do Physics at universityquiero hacer or estudiar física en la universidad

    to do Italianhacer or estudiar italiano

    9) (Theat) [+ play] representar, poner; [+ part] hacer
    10) (=mimic) [+ person] imitar
    11) (Aut, Rail etc) (=travel at) [+ speed] ir a; (=cover) [+ distance] cubrir
    12) (=attend to)
    proud
    13) * (=visit) [+ city, museum] visitar, recorrer; [+ country] visitar, viajar por
    14) * (=be suitable, sufficient for)

    will a kilo do you? — ¿le va bien un kilo?

    that'll do me nicely(=be suitable) eso me vendrá muy bien; (=suffice) con eso me basta

    15) * (=cheat) estafar, timar; (=rob) robar

    I've been done! — ¡me han estafado or timado!

    16) * (=prosecute) procesar; (=fine) multar
    17) * (=beat up) dar una paliza a

    I'll do you if I get hold of you! — ¡te voy a dar una paliza como te pille!

    2. INTRANSITIVE VERB
    1) (=act) hacer

    you would do better to accept — sería aconsejable que aceptaras

    he did righthizo lo correcto

    do as you think best — haga lo que mejor le parezca

    do as you are told! — ¡haz lo que te digo!

    she was up and doing at 6 o'clock — a las 6 de la mañana ya estaba levantada y trajinando

    you would do well to take his advice — harías bien en seguir su consejo

    you could do a lot worse than marry her — casarte con ella no es lo peor que podrías hacer

    well I, 1., 1)
    2) (=get on)

    he did badly in the exam — le fue mal en el examen

    you can do better than that — (essay, drawing) puedes hacerlo mejor; iro (=find better excuse) ¡y qué más!

    how is your father doing? — ¿cómo está tu padre?, ¿cómo le va a tu padre?

    how are you doing? * — ¿qué tal?, ¿cómo te va?

    how did you do in the audition? — ¿qué tal or cómo te fue en la audición?

    he's doing well at school — le va bien en el colegio

    how do you do? (greeting) ¿cómo está usted?, gusto en conocerlo (LAm); (as answer) ¡mucho gusto!, ¡encantado!
    3) (=be suitable)

    it doesn't do to upset her — cuidado con ofenderla

    will this one do? — ¿te parece bien este?

    will it do if I come back at eight? — ¿va bien si vuelvo a las ocho?

    will tomorrow do? — ¿iría bien mañana?

    it's not exactly what I wanted, but it will or it'll do — no es exactamente lo que quería pero servirá

    that won't do, you'll have to do it again — así no está bien, tendrás que volver a hacerlo

    you can't go on your own, that would never do! — no podemos consentir que vayas sola, ¡eso no puede ser!

    make 1., 4)
    4) (=be sufficient) bastar

    three bottles of wine should do — bastará con tres botellas de vino

    will £20 do? — ¿bastarán 20 libras?, ¿tendrás bastante con 20 libras?

    that will do! — ¡basta ya!

    5) (=happen)

    "could you lend me £50?" - "nothing doing!" — -¿me podrías prestar 50 libras? -¡de ninguna manera! or -¡ni hablar!

    6) * (=finish) (in past tenses only) terminar, acabar

    have you done? — ¿ya has terminado or acabado?

    don't take it away, I've not done yet — no te lo lleves, ¡aún no he terminado or acabado!

    I haven't done telling you — ¡no he terminado de contarte!

    I've done with travelling — ya no voy a viajar más, he renunciado a los viajes

    I've done with all that nonsenseya no tengo nada que ver or ya he terminado con todas esas tonterías

    have you done with that book? — ¿has terminado con este libro?

    7) * (=clean) hacer la limpieza (en casa)
    3. AUXILIARY VERB
    There is no equivalent in Spanish to the use of in questions, negative statements and negative commands.

    do you understand? — ¿comprendes?, ¿entiendes?

    where does he live? — ¿dónde vive?

    didn't you like it? — ¿no te gustó?

    why didn't you come? — ¿por qué no viniste?

    don't worry! — ¡no te preocupes!

    don't you tell me what to do! — ¡no me digas lo que tengo que hacer!

    do tell me! — ¡dímelo, por favor!

    do sit down — siéntese, por favor, tome asiento, por favor frm

    I do wish I could come with you — ¡ojalá pudiera ir contigo!

    but I do like it! — ¡sí que me gusta!, ¡por supuesto que me gusta!

    so you do know him! — ¡así que sí lo conoces!

    rarely does it happen that... — rara vez ocurre que...

    a)

    "did you fix the car?" - "I did" — -¿arreglaste el coche? -sí

    "I love it" - "so do I" — -me encanta -a mí también

    "he borrowed the car" - "oh he did, did he?" — -pidió el coche prestado -¿ah sí? ¡no me digas!

    I like this colour, don't you? — me gusta este color, ¿a ti no?

    "do you speak English?" - "yes, I do/no I don't" — -¿habla usted inglés? -sí, hablo inglés/no, no hablo inglés

    "may I come in?" - "(please) do!" — -¿se puede pasar? -¡pasa (por favor)!

    "who made this mess?" - "I did" — -¿quién lo ha desordenado todo? -fui yo

    "shall I ring her again?" - "no, don't!" — -¿la llamo otra vez? -¡no, no la llames!

    he lives here, doesn't he? — vive aquí, ¿verdad? or ¿no es cierto? or ¿no?

    I don't know him, do I? — no lo conozco, ¿verdad?

    it doesn't matter, does it? — no importa, ¿no?

    she said that, did she? — ¿eso es lo que dijo?

    4. NOUN
    1) (Brit) * (=party) fiesta f ; (=formal gathering) reunión f

    the do's and don'ts of buying a house — lo que debe y lo que no debe hacerse al comprar una casa

    fair dos! *(=be fair) ¡hay que ser justo!, ¡seamos justos!; (=fair shares) ¡a partes iguales!

    it's a poor do when... — es una vergüenza cuando...


    II
    [dǝʊ]
    N (Mus) do m
    * * *

    I
    1. [duː], weak form [dʊ, də]
    (3rd pers sing pres does; pres doing; past did; past p done) transitive verb
    1) hacer*

    are you doing anything this evening? — ¿vas a hacer algo esta noche?

    to have something/nothing to do — tener* algo/no tener* nada que hacer

    can I do anything to help? — ¿puedo ayudar en algo?

    what have you done to your hair? — ¿qué te has hecho en el pelo?

    I don't know what I'm going to do with you! — no sé qué voy a hacer contigo!; see also do with

    2) ( carry out) \<\<job/task\>\> hacer*

    to do one's homework — hacer* los deberes

    3) ( as job)

    what do you do? — ¿usted qué hace or a qué se dedica?

    what does he do for a living? — ¿en qué trabaja?

    4) (achieve, bring about)

    she's done it: it's a new world record — lo ha logrado: es una nueva marca mundial

    he's late again: that does it! — vuelve a llegar tarde esto ya es la gota que colma el vaso!

    to do something for somebody/something: that mustache really does something for him la verdad es que le queda muy bien el bigote; what has EC membership done for Greece? — ¿en qué ha beneficiado a Grecia ser miembro de la CE?

    5)
    a) (fix, arrange, repair)
    b) ( clean) \<\<dishes\>\> lavar; \<\<brass/windows\>\> limpiar
    6) (make, produce)
    a) \<\<meal\>\> preparar, hacer*

    would you do the carrots? — ¿me preparas (or pelas etc) las zanahorias?

    b) \<\<drawing/translation\>\> hacer*
    7) (BrE) ( offer)

    they do a set meal for £12 — tienen un menú de 12 libras

    8) (suffice for, suit)
    9) ( travel)

    the car has only done 4,000 miles — el coche sólo tiene 4.000 millas

    10)
    a) ( study) estudiar
    b) ( visit) (colloq) \<\<sights/museum\>\> visitar
    11) ( Theat)
    a) ( play role of) hacer* el papel de
    b) ( take part in) \<\<play\>\> actuar* en
    c) ( impersonate) imitar
    12) (colloq) ( serve in prison) cumplir
    13) (BrE colloq)
    a) (catch, prosecute) agarrar
    b) ( cheat) estafar, timar
    14) ( use) (sl)

    to do drugs — drogarse*, consumir drogas

    15) (colloq) ( finish) terminar

    are o (esp BrE) have you done complaining? — ¿has terminado de quejarte?


    2.
    vi
    1) (act, behave) hacer*
    2) (get along, manage)

    how are you doing? — ¿qué tal estás or andas or te va?

    how do you do? — ( as greeting) mucho gusto, encantado

    how do? — (colloq & dial) ¿qué tal?

    how are we doing for time/cash? — ¿cómo or qué tal vamos or andamos de tiempo/dinero?

    she did well/badly in her exams — le fue bien/mal en los exámenes

    to do well/badly out of something — salir* bien/mal parado de algo

    3) (go on, happen) (colloq) (in -ing form)

    nothing doing! — ni hablar!, ni lo sueñes!

    4)
    a) (be suitable, acceptable)

    look, this won't do! — mira, esto no puede ser!

    it's not ideal, but it'll do — no es lo ideal, pero sirve

    I'm not going to cook, bread and cheese will do for them! — no pienso cocinar, se tendrán que conformar con pan y queso

    b)

    to do for o as something: this box will do for o as a table — esta caja nos servirá de mesa

    5) ( be enough) ser* suficiente, alcanzar*, bastar
    6) ( finish) (in past p) terminar

    I'm not o (BrE) I haven't done yet! — no he terminado todavía

    7)

    3.
    v aux [El verbo auxiliar do se usa para formar el negativo (I 1) y el interrogativo (I 2), para agregar énfasis (I 3) o para sustituir a un verbo usado anteriormente (II)]
    2)
    a) (used to form negative)

    I do not o don't know — no sé

    I did not o didn't see her — no la vi

    b) (with inversion after negative adv)
    3)
    a)
    Ex:
    does this belong to you? — ¿esto es tuyo?
    did I frighten you? — ¿te asusté?
    /Ex:
    b)
    Ex:
    boy, do you need a bath! — Dios mío! qué falta te hace un baño!
    /Ex:
    4)
    a)
    Ex:
    you must admit, she did look ill — tienes que reconocer que tenía mala cara
    do be quiet! — ¿te quieres callar?
    /Ex:
    b)
    Ex:
    I haven't decided, but if I do accept... — todavía no lo he decidido, pero si aceptara...
    /Ex:

    not only does it cost more, it also... — no sólo cuesta más, sino que también...

    5)
    Ex:
    do you live here? - yes, I do/no, I don't — ¿vives aquí? - sí/no
    she wanted to come, but he didn't — ella quería venir, pero él no
    she found it in your drawer - oh, did she? — lo encontró en tu cajón - ¿ah, sí?
    I don't need a haircut - yes, you do! — no necesito cortarme el pelo - cómo que no!
    she says she understands, but she doesn't — dice que comprende, pero no es así
    /Ex:
    6)
    Ex:
    you know Bob, don't you? — conoces a Bob, ¿no? or ¿verdad? or ¿no es cierto?
    I told you, didn't I? — te lo dije ¿no? or ¿no es cierto?
    /Ex:

    I, Charles Brown, do solemnly swear that... — yo, Charles Brown, juro solemnemente que...

    Phrasal Verbs:

    II [duː]
    noun (pl dos)
    1) c (party, gathering) (colloq) fiesta f, reunión f
    2) ( state of affairs) (colloq) (no pl)

    fair dos — (BrE colloq)

    fair dos all round — a partes iguales para todos; (as interj) seamos justos!

    3)

    do's and don'ts — ( rules) normas fpl


    III [dəʊ]
    noun (pl dos) ( Mus) do m

    English-spanish dictionary > do

  • 8 say

    sei
    1. 3rd person singular present tense - says; verb
    1) (to speak or utter: What did you say?; She said `Yes'.) decir
    2) (to tell, state or declare: She said how she had enjoyed meeting me; She is said to be very beautiful.) decir
    3) (to repeat: The child says her prayers every night.) decir
    4) (to guess or estimate: I can't say when he'll return.) decir

    2. noun
    (the right or opportunity to state one's opinion: I haven't had my say yet; We have no say in the decision.) opinión, voz y voto
    - have
    - I wouldn't say no to
    - let's say
    - say
    - say the word
    - that is to say

    say vb decir
    I didn't hear him, what did he say? no lo he oído, ¿qué ha dicho?
    how do you say "laugh" in Spanish? ¿cómo se dice "laugh" en español?
    tr[seɪ]
    transitive verb (pt & pp said tr[sed])
    1 (gen) decir; (express) expresar; (state) afirmar, declarar
    what did he say? ¿qué dijo?, ¿qué ha dicho?
    could you say that again? ¿podrías repetir eso?
    I thought you said you could cook! ¡no habías dicho que sabías cocinar!
    she said to be here at 9.00 pm dijo que teníamos que estar aquí a las 9.00
    2 (prayer) rezar; (poem, lines) recitar
    3 (newspaper, sign, etc) decir; (clock, meter, etc) marcar
    what does the guidebook say? ¿qué dice la guía?, ¿qué pone en la guía?
    what time does your watch say? ¿qué hora marca tu reloj?
    4 (think) pensar, opinar, decir
    what do you say? ¿qué opinas?
    what do you say we have a break? ¿qué te parece si hacemos un descanso?
    what would you say to an ice-cream? ¿te apetece un helado?
    5 (suppose) suponer, poner, decir
    say you found a wallet, what would you do? supongamos que encuentras una cartera, ¿qué harías?
    come round at, say, 8.00pm pásate hacia las 8.00, ¿te parece?
    shall we say Saturday then? ¿quedamos el sábado, pues?
    1 opinión nombre femenino
    1 SMALLAMERICAN ENGLISH/SMALL familiar ¡oye!, ¡oiga!
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    having said that... a pesar de eso..., no obstante...
    I say! (calling somebody) ¡oiga!, ¡oye! 2 (surprise) ¡caramba!, ¡caray!
    I'll say! ¡ya lo creo!
    it goes without saying that... por supuesto que..., huelga decir que...
    it is said that... dicen que..., se dice que...
    never say die no rendirse
    not to have a lot to say for oneself no tener mucho que decir
    not to say... por no decir...
    not to say much for somebody/something decir mal de alguien/algo
    say no more! (interrupting) ¡basta! 2 (I understand) ¡no me digas más!
    say when! ¡ya me dirás basta!
    that is to say es decir
    the least said the better cuanto menos decimos, mejor
    to have one's say dar su opinión, hablar
    to not say a dicky-bird no decir ni pío
    to say a lot for somebody/something decir mucho en favor de alguien/algo
    to say nothing of... por no decir nada de..., por no mencionar...
    to say the least como mínimo
    to say to oneself decir para sí
    when all is said and done al fin y al cabo
    you can say that again! ¡y que lo digas!, ¡ya lo creo!
    you don't say! ¡no me digas!
    you said it! ¡ya lo creo!; ¡dímelo a mí!
    say ['seɪ] v, said ['sɛd] ; saying ; says ['sz] vt
    1) express, utter: decir, expresar
    to say no: decir que no
    that goes without saying: ni que decir tiene
    no sooner said than done: dicho y hecho
    to say again: repetir
    2) indicate: marcar, poner
    my watch says three o'clock: mi reloj marca las tres
    what does the sign say?: ¿qué pone el letrero?
    3) allege: decir
    it's said that she's pretty: se dice que es bonita
    say vi
    : decir
    say n, pl says ['seɪz] : voz f, opinión f
    to have no say: no tener ni voz ni voto
    to have one's say: dar uno su opinión
    n.
    decir s.m.
    voz (Voto) s.f.
    v.
    (§ p.,p.p.: said) = decir v.
    (§pres: digo, dices...) pret: dij-
    pp: dicho
    fut/c: dir-•)

    I
    1. seɪ
    (pres says sez; past & past p said sed) transitive verb
    1) (utter, express in speech) \<\<word/sentence/mass\>\> decir*; \<\<prayer\>\> rezar*

    to say good morning to somebody — darle* los buenos días a alguien

    I said yes/no — dije que sí/no

    he said yes/no to my proposal — aceptó/rechazó mi propuesta

    go away, she said — -vete- dijo

    to say something TO somebody — decirle* algo a alguien

    who shall I say is calling? — ¿de parte de quién?

    well, what can I say? — ¿y qué quieres que te diga?

    it was, how o what shall I say, a tricky situation — fue, cómo te (lo) diría, una situación delicada

    if you disagree, say so — si no está de acuerdo, dígalo

    I should say so — ( emphatic agreement) eso digo yo; ( probability) yo diría que sí

    it doesn't say much for... — no dice mucho de...

    the less said about it, the better — cuanto menos se hable del asunto, mejor

    it goes without saying that... — huelga decir que..., ni que decir tiene que..., por supuesto que...

    though I say it myself — modestia aparte, no es por decirlo

    before you could say knife o Jack Robinson — en un santiamén, en un abrir y cerrar de ojos

    2)
    a) ( state) decir*

    it said in the paper that... — el periódico decía or ponía que...

    b) \<\<watch/dial\>\> marcar*
    3)
    a) ( suppose) (colloq) suponer*, poner*

    (let's) say that... — supongamos or pongamos que...

    shall we say tomorrow? — ¿qué tal mañana? (fam)

    b) ( estimate) decir*
    4)
    a) ( allege) decir*

    he's been ill, or so he says — ha estado enfermo, al menos eso es lo que dice

    to be said to + INF: she's said to be very mean/strict — dicen que es muy tacaña/severa

    b) (decide, pronounce) decir*
    5) ( respond to suggestion) (colloq)

    what do o would you say to a cup of tea — ¿quieres or (esp Esp) te apetece una taza de té?, ¿qué te parece si nos tomamos un té?


    2.
    vi decir*

    you were saying? — ¿(qué) decías?

    who says o says who? — (colloq) ¿quién lo dice?

    you don't say! — (colloq) no me digas!

    I say! — (BrE colloq)


    II
    interjection (AmE colloq) oye! (fam)

    say, that's a great idea! — oye, qué buena idea! (fam)

    say, buddy — eh, amigo!


    III
    noun (no pl)

    to have one's say — dar* su (or mi etc) opinión

    b) ( power)

    say (IN something): I have no say in the matter yo no tengo ni voz ni voto en el asunto; to have the final say (in something) — tener* la última palabra (en algo)

    [seɪ] (vb: pt, pp said)
    1. VT
    VI
    1) [person] (=speak, tell) decir

    "hello," he said — -hola -dijo

    what did you say? — ¿qué dijiste?

    he said to me that... — me dijo que...

    to say to o.s. — decir para sí

    say after me — repite lo que digo yo

    to say sth againrepetir algo

    to say goodbye to sb — despedirse de algn

    to say good morning/ goodnight to sb — dar los buenos días/las buenas noches a algn

    to say massdecir misa

    I've nothing more to say — se acabó

    I must say (that) I disapprove of the idea — la verdad es que no me parece bien la idea

    I must say she's very prettytengo que or debo reconocer que es muy guapa

    it's difficult, I must say — es difícil, lo confieso

    to say nodecir que no

    I wouldn't say no(Brit) * me encantaría

    to say a prayerrezar

    that's what I say — eso digo yo, lo mismo digo yo

    I will say this about him, he's bright — reconozco (a pesar de todo) que es listo

    to say yesdecir que sí

    2) (=show on dial) marcar; (=show in print) poner, decir

    it says here that it was built in 1066aquí pone or dice que se construyó en 1006

    the rules say that... — según las reglas..., en las reglas pone...

    when all is said and done — al fin y al cabo, a fin de cuentas

    she has nothing to say for herself — no tiene conversación, nunca abre la boca

    what have you got to say for yourself? — ¿y tú, qué dices?

    to say the leastpara no decir más

    say what you like about her hat, she's charming — dígase lo que se quiera acerca de su sombrero, es encantadora

    that's saying a loty eso es algo

    though I say it or so myselfaunque soy yo el que lo dice

    there's no saying what he'll do — quién sabe lo que hará

    I'd rather not say — prefiero no decir (nada)

    it's an original, not to say revolutionary, idea — la idea es original y hasta revolucionaria

    to say nothing of the rest — sin hablar de lo demás

    would you really say so? — ¿lo crees de veras?

    that is to say — o sea, es decir

    what do or would you say to a walk? — ¿le apetece or se le antoja un paseo?

    what would you say to that? — ¿qué contestas a eso?

    it goes without saying that... — ni que decir tiene que..., huelga decir que...

    it is said that..., they say that... — se dice que..., dicen que...

    it's easier said than done — del dicho al hecho hay gran trecho

    there's a lot to be said for it/for doing it — hay mucho que decir a su favor/a favor de hacerlo

    it must be said that... — hay que decir or reconocer que...

    there's something to be said for it/for doing it — hay algo que decir a su favor/a favor de hacerlo

    no sooner said than done — dicho y hecho

    say! (esp US)

    I'll say! *

    you can say that again! * — ¡ya lo creo!, ¡exacto!

    you don't say! * (often hum) ¡no me digas!

    enough said! — ¡basta!

    I say! — (Brit) (calling attention) ¡oiga!; (in surprise, appreciation) ¡vaya!, ¡anda!

    say no more! — ¡basta!, ¡ni una palabra más!

    so you say! — ¡eso es lo que tú dices!

    well said! — ¡muy bien dicho!

    you've said it! * — ¡exacto!, ¡tú lo dijiste!

    6) (=suppose) suponer, decir, poner

    (let's) say it's worth £20 — supongamos or digamos or pon que vale 20 libras

    I should say it's worth about £100 — yo diría que vale unas cien libras

    shall we say Tuesday? — ¿quedamos en el martes?

    shall we say £5? — ¿convenimos en 5 libras?

    we sell it at say £25 — pongamos que lo vendemos por 25 libras

    2.
    N

    to have one's say — dar su opinión

    I've had my sayyo he dado mi opinión or he dicho lo que pensaba

    let him have his say! — ¡que hable él!

    * * *

    I
    1. [seɪ]
    (pres says [sez]; past & past p said [sed]) transitive verb
    1) (utter, express in speech) \<\<word/sentence/mass\>\> decir*; \<\<prayer\>\> rezar*

    to say good morning to somebody — darle* los buenos días a alguien

    I said yes/no — dije que sí/no

    he said yes/no to my proposal — aceptó/rechazó mi propuesta

    go away, she said — -vete- dijo

    to say something TO somebody — decirle* algo a alguien

    who shall I say is calling? — ¿de parte de quién?

    well, what can I say? — ¿y qué quieres que te diga?

    it was, how o what shall I say, a tricky situation — fue, cómo te (lo) diría, una situación delicada

    if you disagree, say so — si no está de acuerdo, dígalo

    I should say so — ( emphatic agreement) eso digo yo; ( probability) yo diría que sí

    it doesn't say much for... — no dice mucho de...

    the less said about it, the better — cuanto menos se hable del asunto, mejor

    it goes without saying that... — huelga decir que..., ni que decir tiene que..., por supuesto que...

    though I say it myself — modestia aparte, no es por decirlo

    before you could say knife o Jack Robinson — en un santiamén, en un abrir y cerrar de ojos

    2)
    a) ( state) decir*

    it said in the paper that... — el periódico decía or ponía que...

    b) \<\<watch/dial\>\> marcar*
    3)
    a) ( suppose) (colloq) suponer*, poner*

    (let's) say that... — supongamos or pongamos que...

    shall we say tomorrow? — ¿qué tal mañana? (fam)

    b) ( estimate) decir*
    4)
    a) ( allege) decir*

    he's been ill, or so he says — ha estado enfermo, al menos eso es lo que dice

    to be said to + INF: she's said to be very mean/strict — dicen que es muy tacaña/severa

    b) (decide, pronounce) decir*
    5) ( respond to suggestion) (colloq)

    what do o would you say to a cup of tea — ¿quieres or (esp Esp) te apetece una taza de té?, ¿qué te parece si nos tomamos un té?


    2.
    vi decir*

    you were saying? — ¿(qué) decías?

    who says o says who? — (colloq) ¿quién lo dice?

    you don't say! — (colloq) no me digas!

    I say! — (BrE colloq)


    II
    interjection (AmE colloq) oye! (fam)

    say, that's a great idea! — oye, qué buena idea! (fam)

    say, buddy — eh, amigo!


    III
    noun (no pl)

    to have one's say — dar* su (or mi etc) opinión

    b) ( power)

    say (IN something): I have no say in the matter yo no tengo ni voz ni voto en el asunto; to have the final say (in something) — tener* la última palabra (en algo)

    English-spanish dictionary > say

  • 9 güelguia

    Güelguia ou huelga, significa hacer huelga en el trabajo con el fin de conseguir alguna cosa justa y honrada. —You fexe ‘n toa miou vida dous güelguies, ya vou cuntayes nagora qu’encalda nel xeitu ‘l frutu qu’afuxinéi d’eches. La primeira veiz que me punxe ‘n güelguia foi cundu les famóuxes “Campanes d’Aviles”, trabayaba you per aquel lleldar comu xefe d’equipu nunu d’aquechus inxenius dou xugábamus con la Cadarma namái qu’entrábamus per aquechus camaretus d’aire comprimíu, dou mamplenáus de veices nus explotaba lus uíus de dollor, fayéndunus sangrar como curíus achuquináus per la ñariz ya les urées de ya dandunus campaneirus mái floxacus fasta se les xebraba ‘l coñocimentu, ya tou ísti aparti del trabayu que yera pelligróuxu ya m’esforciáu, lu faíamus per un xueldu de diecisiete pesetes aparti d’una primaxa que nus apurríen cundu les paicía, pos el díe que nun llancábamus nagua ‘l manullitu de cementu ya fierru, que lu mesmu pexaba cen toneláes, ya teñíamus que llantalu fasta catar el firme per debaxu del nivel del mare, anxina yera que cundu ‘l aire se xebraba perque tou ‘l material qu’uxaben pa lleldalu namí que yera un estrampanu de comprenxores ya fierrus, cuntu que cundu ‘l aire se colaba ‘l agua entraba lluéu dientru la campaña, ya tóus noxoitres con la priexa d’un centétchu teñíamus que subir per unes escaleraxes de fierru dou nun coyía namái qu’ún, anxina yera que con la fumareda qu’encaldaba ‘l vapore del aire que nun dexa güétchar nagua, ya ‘l ruxir del agua que per tous lus lláus fondeirus del manullitu a regueiráes nus aniegaba, faíanus a tóus coyer bones esquirpiaés de miéu, pos nadie iñoraba qu’el manullitu padíe ‘sfrundixe ya dexanus a tóus estrapacháus debaxu d’él lu mesmu que se fóramus figus d’agostu. Per istu ‘l tiberiu que s’encaldaba debaxu d’aquel esguiladeiru de fierru, yera ‘l de galamiar con priexa ya esciplina pa fuyír d’aquel enfernal pelligru qu’angunus compañeirus nuexus d’oitres campanes mái esgraciaínes que les que you acaidonéi les veixe arrabucáu la vida. —Despós cundu denuéu ‘l aire golguié teñíamus que’achicar l’agua, ya lu mesmu tardabamus varius díes en llograyu, ya metantu tou ísti tempu nun cabrabanus nagua de prima, foi per ista inxusticia per la que faléi con lus dez homes que trabayaben cuaúmigu, ya llogréi ‘l miou paicer conveceyus, paque non achicáramus mái agua mentantu nun nus apurrieren la prima lu mesmu que cundu trabayábamus picachonandu la tierra. Foi ‘l casu que comu a la gora de tar paráus al lláu de la campana murandu ‘l conseguir lus nuexus honréus drechus, vienu la brigadilla de lu criminal d’avilés, ya col llátigu na mán díxunus que xinun entrábamus a trabayar nel escapi nus esfoyaben a llatigazus achindi mesmu, ya tóus conel mesmu miéu que viesen apaparáu cundu nus xebraramus de dientru, golguierun oitra veiz al trabayu xin faer gurgutu, colarun tóus foriáus de miéu d’aquecha pollicía d’achunquinus, quáchuquinar un home a llatigazus yera p’echus pequenina parva, Tan solu quedarun al lláu migu dous rapazus que viesen síu llexonarius, ya lus tres xuntus les diximus que nouxóitres nun trabayabamus metantu nun nus aprurieren la prima, e achindi mesmu lus mamfrorinacus ya fíus de paraxeta d’aquetchus megreirus de pollicies, nus fexerun conel llátigu ‘n pequenu falagáu de chombu, ya despós nus chevarun pal sou cuartel e achindi nus apurrerun durante tou ‘l tiempu de tres díes galgazáus ya inxultus de tous lus collores, xin danus lus mu chimiagus nin gateira d’agua, pos échus queríen que nuexoitres firmaramus nun séi quéi que viéxemus fechu, peru dangunu firmamus nagua, ya entóus nus arretrigarun na cárxel, ya lus poucus díes el xuez puénxunus en llibertá, peru a la mesma porta de la cárxel golguirun a prindanus lus ñegreirus pollicíes, ya chevárannus denuéu pal sou cuartel, e achindi duranti oitres tres díes nus apurrierun tocata ya tunda, ya despós de ben fartus d’inxultus ya llatigazus punxérunnus en llibertá, ya lus tres fomus denuéu a curar nuexes ferides a la “Hermaná Llexonaria” de nuexus Tercius. TRADUCCIÓN.—Yo hice en toda mi existencia dos huelgas, y les voy a contar ahora que encarta en la palabra, el fruto que he sacado de las huelgas. La primera vez que me puse en huelga, fue cuando las famosas campanas de aire comprimido con las que se hacían los cimientos de Ensidesa de Avilés. Trabajaba yo en aquel suceder como jefe de equipo de uno de aquellos ingenios donde jugábamos con la muerte nada más que entrábamos por aquellas camaretas de aire comprimido, donde muchas veces nos reventaban los oídos de dolor, haciéndonos sangrar como patos degollados por la nariz y las orejeas, y algunos otros compañeros más flojos hasta perdían el conocimiento de dolor, y todo este sufrimiento, a parte del trabajo que era de lo más peligroso y esforzado, lo hacíamos por el miserable sueldo de diecisiete pesetas por jornada de trabajo, aparte de una insignificante prima que nos deban cuando les parecía, pues el día que no plantábamos nada el enorme bloque de cemento y hierro que lo mismo pesaba cien toneladas o más, y teníamos que plantarlo escavando la tierra, arena, piedra, etc., por dentro de él, hasta encontrar el firme que estaba por debajo del nivel del mar, así era que cuando el aire comprimido se marchaba, cosa que sucedía con mucha frecuencia, ya que el material que usaban para hacerlo era un conjunto de chatarra compuesto por compresores y tuberías, digo que cuando el aire se iba, el agua entraba dentro de la campana con mucha rapidez, y todos nosotros con la prisa de una centella teníamos que subir por una escalera de hierro pegada al bloque de cemento donde tan sólo cabía uno de cada vez, así era que con la humerada que producía el vapor del aire, que no dejaba ver nada, y el ruido del agua que por todos los lados fonderos del manolito de cemento a torrentes nos ahogaba, hacíamos a todos coger grandes cantidades de miedo, pues nadie ignoraba que aquel maldito bloque podía en cualquier momento falto del sostén del aire hundirse y dejarnos a todos reventados lo mismo que los higos de agosto, cuando maduros se desprenden de la higuera y se aplastan encima de las losas del suelo. Por todo esto, la lucha que se desarrollaba debajo de aquella escalera de hierro, era la de correr con grande prisa y disciplina, para poder huir con tiempo de aquel infernal peligro, que algunos compañeros nuestros de otras campanas más desgraciadas que la que yo dirigía, les había arrancado la vida. Después cuando de nuevo el aire volvía, teníamos que achicar el agua, y lo mismo tardábamos varios días en lograrlo, y durante todo este tiempo no cobrábamos ninguna prima. Fue precisamente por esta injusticia, por la que hablé con los diez hombres que trabajaban conmigo, y logré según mi parecer convencerles, para que no achicáramos más agua mientras que no nos pagasen la prima lo mismo que cuando trabajábamos picando y sacando la tierra. Sucedió que como a la hora de estar parados al lado de nuestra campana esperando el conseguir nuestros honrados derechos vino la brigadilla de lo criminal de Avilés, y con el látigo en la mano nos dijo desafiadoramente que sino entrábamos a trabajar con rapidez, nos despellejarían a latigazos allí mismo. Y todos con el mimo miedo que hubieran cogido cuando dentro de la campana huyéramos de su peligro, volvieron otra vez al trabajo sin decir palabra se marcharon todos cagados de miedo a aquella policía asesina, que matar a un hombre a latigazos era para ellos un feliz entretenimiento. Tan sólo se quedaron a mi lado dos jóvenes de mi edad aproximada que habían sido legionarios, y los tres juntos les dijimos que nosotros no trabajaríamos hasta que no nos pagasen la prima que reclamábamos. Allí mismo, los mariconazos e hijos de puta de aquellos cobardes y asesinos policías, nos empozaron a castigar con sus látigos, y seguidamente nos llevaron para su cuartel, y allí nos martirizaron salvajemente durante el tiempo de tres días con latigazos, patadas, puñetazos, insultos y demás, teniéndonos siempre amarrados a unas prietas esposas, y sin darnos los muy babosos ni tan sólo una gota de agua, pues ellos querían por todos los medios que nosotros firmásemos no se que hubiésemos hecho. Pero ninguno de nosotros firmamos nada, y entonces nos metieron a la cárcel, pero a los pocos días el juez nos puso en libertad. Y otra vez a la misma puerta de la cárcel volvieron a detenernos los negreros y asesinos policías de nuevo llevándonos a su cuartel y durante otros tres días nos estuvieron dando paliza tras paliza, y después de bien hartos de insultos y latigazos, nos pusieron en libertad, y los tres nos marchamos de nuevo a la "Hermandad Legionaria, de Nuestros Queridos Tercios” con el triste fin de curarnos las heridas que la Cobarde y Cerda Sociedad nos había tan injustamente hecho. —Algunos años más tarde me volví a ponerme en huelga en el Pozo Minero de LLáscaras, sucedió de la siguiente manera. Entre a trabajar en aquella mina como ramplero, durante un mes trabajé a las órdenes de un picador con el ardor y la fuerza que en mi desde niño ha sido junto con la honradez, las únicas virtudes que he tenido. El picador que trabajaba a destajo por metros de carbón picado, era un astur de grande fortaleza y como unos cuarenta años de edad, sabía su oficio como grande maestro que era, la rampla era cómoda pues tendría casi dos metros de ancha, y el carbón difícil de picar pues s'eboronaba (deshacía) nada más que metía en martillo en sus negras y relucientes vetas, durante toda la jornada envuelto en un río de sudor y sin detenerme nada, me era casi imposible dar a basto el retirar el carbón que aquella máquina humana picaba, no nos cruzábamos en todo el tiempo de trabajo ni una sola palabra, el picaba como un verdadero demonio, tal parecía un coloso que se quería comer la rica veta en un sólo relevo, de vez en cuando hacía un respiro para echarse un trago de vino de la bota que tenía colgado de una mamposta, desde luego ahora que le recuerdo y le estudio con detenimiento, tengo que reconocer que era el atuñáu más grande que yo había conocido, pues jamás me brindó a que limpiara mi garganta con un paparáu de vino, después cuando postiaba también hacía este trabajo con una rapidez y precisión que impresionaba, y aquí si me decía alguna orden, pues eso eran sus palabras, ten aquí, traí pacá, pon aquí, etc. El picaba diariamente el trabajo estipulado para tres o cuatro jornadas a sueldo, el cobraba esos sueldos que destajaba en un sólo jornal, mientras que yo tenía que hacer todo ese trabajo de más por tan sólo un sueldo, el miserable xornaletu de un rampleru. Pronto empece a pensar que me estaban despiadadamente robando mi sudor, bien el picador o la empresa, yo trabajaba tres veces más no cobrando nada mis que un rancuayin xueldu. ¿Por qué me preguntaba proporcionalmente no puedo cobrar yo todo este esfuerzo de más que hago? —Algunos picadores les suelen dar a sus ayudantes si se lo merecen el día de cobro una prima de su propio bolsillo, esto era la única recompensa que le correspondía a un rampleru. Pero mi picador no me convidó ni a un triste vaso de vino. —Al día siguiente del de paga, que por cierto yo apenas ganó aquel mes ni para pagarle a mi patrona, ya estábamos trabajando los dos juntos en el tajo, él trabajaba con el mismo afán de siempre, yo paleaba el carbón con el ardor acostumbrado, pero cuando comprendí que ya había picado el carbón que correspondía a lo estipulado en una jornada normal de trabajo, yo dejé de paliar carbón y me senté tranquilamente encima de la pala, el casi inmediatamente dejó de picar y con voz bronca me dijo: ¡Venga rapaz quita este carbón que me estorba! —Yo le contesté que no rampliaba más carbón, que mi trabajo ya había terminado, que yo no estaba a destajo. —El dejó el martillo vino hacia mí con intenciones amenazadoras y me dijo que sino paleaba carbón me rompía los focicus. —Y tal cosa haría aquel animal de mi paisano, pues yo vi en su gesto endemoniado la firme idea de vapulearme a su gusto. —No me detuve en hacerle comprender nada pues yo sabía que a él no le importaban mis razones, así que me levante, así la pala con rabiosa tranquilidad y le hice comprender que estaba dispuesto a obedecerle pero de repente y con gran rapidez le ataqué con fiereza sorprendiéndole, y le aticé tres o cuatro golpetazos certeros con la pala de plano, que dieron con su grande y fuerte humanidad en el suelo, y cuando le vi vencido y sin ánimo de atacarme le dije, que yo defendía mis derechos, y que él lejos de convertirse en mi negrero, debía de comprender que lo que yo decía era justo. —Nada me respondió el muy magüetu, se levanto quejándose por los gestos que hacía, no por las palabras que no dijo ninguna, y se fue rampla abajo, al poco tiempo vino acompañado del vigilante de rampla, que se llamaba Anxelín y era sin dudarlo un astur de buena calaña, que más que reñirme tal parecía que le haba gustado lo que hubiera hecho, y después de explicarme las obligaciones que tenía un rampleru, que eran todas sin que le asistiese ningún derecho, me rogó me incorporara otra vez al trabajo, y que me dejase de aspirar a unas pretensiones que no existían. —Yo le contesté que en esas condiciones no trabajaría más y que hablaría con los demás ramplerus para que me secundaran, entonces él sin decirme más palabras me dio papeleta para la jaula y me echó de la mina. —Nada pude yo poner en claro con los demás ramplerus cuando salieron de la mina muchos de ellos hasta mirándome con desprecio de mi idea se reían. —Al día siguiente ya conforme con la mala suerte de no poder conseguir nada, ya estaba dispuesto a seguir trabajando de aquella esclavizante y dehumanizadora manera, fui a recoger mi lámpara a la lampistería para entrar a la mina, cuando le di mi número de lámpara al lampistero, este se fue a un cuarto contiguo y salió acompañado de dos guardias civiles que me detuvieron en el momento, me esposaron lo mismo que si fuese un delincuente, y en presencia de muchas mineros que ninguno les dijo nada, me llevaron para el cuartelillo que tenían en la Felguera. —Mucha suerte tuve yo aquel día, pues cuando me entraron en la oficina del cabo primero de aquel destacamento, que tenía la profesión de ser un verdadero asesino, y que fácil muy alegremente me hubiese dado más palos que los que imaginar pudiera, allí dentro estaba un oficial de la guardia civil, que había servido como alférez de milicias en mi tercio, precisamente en mi compañía que era la de deportes, nada más que me vio, rápidamente ordenó que me quitasen las esposas, y manda todos los guardias que saliesen de la oficina, después me saludó fraternal y noblemente como buen legionario, me mandó que me sentara y le explicara el delito que me traía. —Cuando le conté lo que había hecho, él metiendo la mano en su bolsillo me dio doscientas pesetas y me dijo: —Toma coge esto y vuelve ahora mismo con toda la rapidez que puedas a tu Tercio legionario sino quieres terminar de una paliza destrozado, o morirte de hambre en un presidio. —No busques en la vida civil ni libertad, ni justicia, pues estas dos preciadas joyas hace tiempo que a la Patria la han abandonado y en su lugar ha nacido una ley que sostenida por la pistola y el látigo no permite que nadie reclame sus derechos, porque todos tienen el deber de ser sumisos ciudadanos que no tienen voz ni voto porque el miedo les ha convertido en un rebaño de sumisos esclavos. —Aquel mismo día otra vez volví a viajar sin maleta ni equipaje como siempre había rodado, camino del refugio que me brindaba mi querida y noble legión, donde moraban muchos jóvenes que al igual que yo habían sido por la ley apaleados, humillados.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > güelguia

  • 10 tal

    adj.
    1 such (semejante, tan grande).
    ¡jamás se vio cosa tal! you've never seen such a thing!
    lo dijo con tal seguridad que… he said it with such conviction that…
    su miedo era tal o tal era su miedo que… so great o such was her fear that…, she was so afraid that…
    en tal caso in such a case
    dijo cosas tales como… he said things like…
    2 such and such.
    a tal hora at such and such a time
    pron.
    such a thing (alguna cosa).
    * * *
    2 (tan grande) such, so
    tal es su ignorancia que... he is so ignorant that...
    3 (cosa sin especificar) such and such
    4 (persona sin especificar) someone called, a certain
    1 (alguno - cosa) such a thing, something; (- persona) someone, somebody
    1 (así) in such a way, so
    \
    como si tal cosa as if nothing had happened
    como tal as such
    de tal manera que in such a way that
    de tal palo tal astilla like father, like son
    no hay tal como... there's nothing like...
    ¿qué tal? how are things?
    ¿qué tal...? how... ?
    ¿qué tal estuvo la fiesta? how was the party?
    tal cual just as it is
    tal para cual two of a kind
    tal vez perhaps, maybe
    tal y como just as, as
    tal y como veo las cosas... as I see things...
    y tal y cual and so on
    una tal familiar prostitute
    * * *
    1. adj.
    1) such
    2) said
    2. adv.
    so, thus
    3. pron.
    * * *
    1. ADJ
    1) [en relación con algo ya mencionado] such

    hace diez años, tal día como hoy — on the same day ten years ago, ten years ago today

    el tal cura resultó estar casadothis priest (we were talking about) o pey this priest person turned out to be married

    cosa 4), palo 1)
    2) [indicando extrañeza o exageración] such

    con tal atrevimiento — with such a cheek, so cheekily

    ¡había tal confusión en el aeropuerto! — it was total chaos at the airport!

    3) [indicando indeterminación]

    tal día, a tal hora — on such-and-such a day, at such-and-such a time

    vivía en la calle tal, en el número cual — she lived in such-and-such a street at such-and-such a number

    un tal García — one García, a man called García or something pey

    2. PRON
    1) (=persona indeterminada)

    esa es una talpey she's a tart *

    es su padre, y como tal, es responsable de su hijo — he's his father, and as such he is responsible for his son

    fulano
    2) (=cosa indeterminada)

    no haré tal — I won't do anything of the sort, I'll do no such thing

    y tal *

    había pinchos, bebidas y tal — there were snacks and drinks and things

    estábamos charlando y tal, y de pronto me dio un beso — we were just chatting and so on, when suddenly he kissed me

    tal y cual, teníamos prisa, pero entre tal y cual tardamos una hora — we were in a hurry, but between one thing and another it took us an hour

    es muy simpática y tal y cual, pero no me gusta — she's very nice and all that, but I don't like her

    me dijo que si tal y que si cual, pero no pudo convencerme — he said this, that and the other, but he wasn't able to convince me

    3. ADV
    1) [en comparaciones]

    tal como, estaba tal como lo dejé — it was just as I had left it

    tal y como están las cosas, no creo que sea buena idea — as things are o given the current state of affairs, I don't think it would be a good idea

    tal y como están las cosas, es mejor que nos vayamos — under the circumstances, it would be better if we left

    tal cual, déjalo tal cual — leave it just as it is

    tal la madre, cual la hija — like mother, like daughter

    tal que, tomaremos algo ligero tal que una tortilla — we'll have something light such as o like an omelette

    2) [en preguntas]

    ¿qué tal? — how's things?, how are you?

    ¿qué tal el partido? — what was the game like?, how was the game?

    ¿qué tal tu tío? — how's your uncle?

    ¿qué tal estás? — how are you?

    ¿qué tal estoy con este vestido? — how do I look in this dress?

    ¿qué tal has dormido? — how did you sleep?

    ¿qué tal es físicamente? — what does she look like?

    ¿qué tal si lo compramos? — why don't we buy it?, suppose we buy it?

    3)

    tal vez — perhaps, maybe

    son, tal vez, las mejores canciones del disco — they are perhaps o maybe o possibly the best songs on the album

    -¿crees que ganarán? -tal vez — "do you think they'll win?" - "perhaps o maybe o they may do"

    4)

    con tal de, hace lo que sea con tal de llamar la atención — he'll do anything to attract attention

    con tal de que — provided (that), as long as

    con tal de que no me engañesprovided (that) o as long as you don't deceive me

    con tal de que regreséis antes de las onceprovided (that) o as long as you get back before eleven

    * * *
    I
    1) ( dicho) such

    era tal su desesperación que... — such was his despair that...

    se llevó tal disgusto que... — she was so upset (that)...

    había tal cantidad de gente que... — there were so many people that...

    3) ( con valor indeterminado) such-and-such

    tal día en tal lugar such-and-such a day, at such-and-such a place; llamó un tal Méndez — a Mr Méndez phoned

    II

    si quieres trato de adulto, compórtate como tal — if you want to be treated like an adult, behave like one

    son tal para cual — (fam) he's just as bad as she is, they're as bad as each other

    III
    1) (fam) ( en preguntas)

    hola ¿qué tal? — hello, how are you?

    ¿qué tal es Marisa? — what's Marisa like?

    ¿qué tal lo pasaron? — how did it go?

    con tal de + inf: hace cualquier cosa con tal de llamar la atención he'll do anything to get attention; con tal de no tener que volver as long as I don't have to come back; con tal (de) que + subj: con tal (de) que nadie se entere as long as no one finds out; con tal (de) que me lo devuelvas as long as o provided you give it back (to me); tal (y) como: tal (y) como están las cosas the way things are; hazlo tal (y) como te indicó do it exactly as she told you; tal cual: me lo dijo así, tal cual those were her exact words; lo dejé todo tal cual I left everything exactly as it was o just as it was; tal vez maybe; tal vez venga maybe he'll come; pensé que tal vez querrías — I thought you might want to

    * * *
    = such.
    Ex. Preferential relationships generally indicate preferred terms or descriptors and distinguish such terms from non-descriptors or non-preferred terms.
    ----
    * aceptar tal cual = take + Nombre + at face value, accept + Nombre + at face value.
    * a tal efecto = to this effect.
    * a tales efectos = hereto.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * como tal = as such, in this capacity, qua.
    * con tal de que + Subjuntivo = providing (that).
    * con tal de que + Subjuntivo = provided (that), as long as.
    * copiar tal cual = lift + wholesale and unmodified.
    * de modo tal que = so much so that.
    * de tal envergadura = such that, of such magnitude.
    * de tal forma que + ser/estar = in such form as to + be.
    * de tal manera que = so that.
    * de tal modo que = in such a way that, so.
    * de tal modo que raya en lo ridículo = ridiculously.
    * de tal modo que + Subjuntivo = in such a way as to + Infinitivo.
    * de tal naturaleza = such that.
    * de tal palo tal astilla = a chip off the old block, like father, like son.
    * fulano de tal = so-and-so.
    * hasta tal grado que = so much so that.
    * hasta tal punto + Adjetivo = such a + Nombre.
    * hasta tal punto que = to a point where.
    * no existir como tal = there + be + no such thing as.
    * tal como = such as, such + Nombre + as, just as.
    * tal como es = warts and all.
    * tal como lo conocemos = as we know it.
    * tal cual = unaltered, uncritically, unmodified, unedited, warts and all, just as, like that, like this.
    * tal o cual = such and such.
    * tal que = such that.
    * tal vez = perhaps.
    * tal y como aparece = as it/they stand(s).
    * tal y como es/son = as it/they stand(s).
    * tal y como + ser = in + Posesivo + true colours.
    * tal y cual = such and such.
    * * *
    I
    1) ( dicho) such

    era tal su desesperación que... — such was his despair that...

    se llevó tal disgusto que... — she was so upset (that)...

    había tal cantidad de gente que... — there were so many people that...

    3) ( con valor indeterminado) such-and-such

    tal día en tal lugar such-and-such a day, at such-and-such a place; llamó un tal Méndez — a Mr Méndez phoned

    II

    si quieres trato de adulto, compórtate como tal — if you want to be treated like an adult, behave like one

    son tal para cual — (fam) he's just as bad as she is, they're as bad as each other

    III
    1) (fam) ( en preguntas)

    hola ¿qué tal? — hello, how are you?

    ¿qué tal es Marisa? — what's Marisa like?

    ¿qué tal lo pasaron? — how did it go?

    con tal de + inf: hace cualquier cosa con tal de llamar la atención he'll do anything to get attention; con tal de no tener que volver as long as I don't have to come back; con tal (de) que + subj: con tal (de) que nadie se entere as long as no one finds out; con tal (de) que me lo devuelvas as long as o provided you give it back (to me); tal (y) como: tal (y) como están las cosas the way things are; hazlo tal (y) como te indicó do it exactly as she told you; tal cual: me lo dijo así, tal cual those were her exact words; lo dejé todo tal cual I left everything exactly as it was o just as it was; tal vez maybe; tal vez venga maybe he'll come; pensé que tal vez querrías — I thought you might want to

    * * *
    = such.

    Ex: Preferential relationships generally indicate preferred terms or descriptors and distinguish such terms from non-descriptors or non-preferred terms.

    * aceptar tal cual = take + Nombre + at face value, accept + Nombre + at face value.
    * a tal efecto = to this effect.
    * a tales efectos = hereto.
    * como si tal cosa = be right as rain, unfazed, just like that.
    * como tal = as such, in this capacity, qua.
    * con tal de que + Subjuntivo = providing (that).
    * con tal de que + Subjuntivo = provided (that), as long as.
    * copiar tal cual = lift + wholesale and unmodified.
    * de modo tal que = so much so that.
    * de tal envergadura = such that, of such magnitude.
    * de tal forma que + ser/estar = in such form as to + be.
    * de tal manera que = so that.
    * de tal modo que = in such a way that, so.
    * de tal modo que raya en lo ridículo = ridiculously.
    * de tal modo que + Subjuntivo = in such a way as to + Infinitivo.
    * de tal naturaleza = such that.
    * de tal palo tal astilla = a chip off the old block, like father, like son.
    * fulano de tal = so-and-so.
    * hasta tal grado que = so much so that.
    * hasta tal punto + Adjetivo = such a + Nombre.
    * hasta tal punto que = to a point where.
    * no existir como tal = there + be + no such thing as.
    * tal como = such as, such + Nombre + as, just as.
    * tal como es = warts and all.
    * tal como lo conocemos = as we know it.
    * tal cual = unaltered, uncritically, unmodified, unedited, warts and all, just as, like that, like this.
    * tal o cual = such and such.
    * tal que = such that.
    * tal vez = perhaps.
    * tal y como aparece = as it/they stand(s).
    * tal y como es/son = as it/they stand(s).
    * tal y como + ser = in + Posesivo + true colours.
    * tal y cual = such and such.

    * * *
    tal1
    A
    (dicho): no existía tal tesoro, todo era fruto de su imaginación there was no such treasure, he had made it all up
    yo nunca he dicho tal cosa I have never said anything of the kind o anything of the sort
    nunca recibí tales instrucciones I never received any such instructions
    B
    (seguido de consecuencia): su desesperación era tal or era tal su desesperación que llegó a pensar en el suicidio his despair was such o such was his despair that he even contemplated suicide
    se llevó tal disgusto or se llevó un disgusto tal que estuvo llorando toda la tarde she was so upset (that) she spent the whole afternoon crying
    había tal cantidad de gente que no pudimos entrar there were such a lot of o so many people that we couldn't get in
    siempre está pidiendo dinero para tal cosa y tal otra he's always asking for money for one thing or another
    ha llamado un tal Méndez a Mr Méndez phoned, someone called Méndez phoned
    tal2
    si quieres que te traten como a un adulto, compórtate como tal if you want to be treated like an adult, behave like one
    es usted el secretario y como tal tiene ciertas responsabilidades you are the secretary and as such you have certain responsibilities
    que si tal y que si cual and so on and so forth
    estaban pintando, poniendo tablas nuevas y tal ( Esp); they were painting, putting in new boards and so on o and that sort of thing
    me dijo que si eras un tal y un cual … he said all kinds of terrible things about you
    son tal para cual ( fam); he's just as bad as she is o they're as bad as each other o they're two of a kind
    Compuestos:
    tal3
    A ( fam)
    (en preguntas): hola ¿qué tal? hello, how are you?
    ¿qué tal estuvo la fiesta? how was the party?
    ¿qué tal es Marisa? what's Marisa like?
    B ( en locs):
    con tal de + INF: hace cualquier cosa con tal de llamar la atención he'll do anything to get attention
    con tal de no tener que volver mañana as long as I don't have to come back tomorrow
    con tal (de) que + SUBJ: con tal (de) que no se entere nadie, pagará lo que le pidamos he'll pay whatever we ask to stop anybody finding out
    quédatelo por ahora, con tal (de) que me lo devuelvas antes del viernes keep it for now, as long as o provided you give it back (to me) before Friday
    dale otro, cualquier cosa con tal (de) que se calle give her another one, anything to keep her quiet
    tal (y) como: tal (y) como están las cosas the way things are
    déjalo tal (y) como lo encontraste leave it just the way you found it o just as you found it
    hazlo tal (y) como te indicó do it exactly as she told you o just as she told you
    tal cual: me lo dijo así, tal cual those were her exact words, she said just that, word for word
    no cambié nada, lo dejé todo tal cual I didn't change anything, I left everything exactly as it was o just as it was
    el postre le quedó igualito al de la foto, tal cual the dessert came out exactly as it looked in the photo
    tal vez maybe
    ¿vas a ir? — tal vez are you going to go? — maybe o I'll see
    tal vez no se enteró or no se haya enterado maybe o perhaps o it's possible she hasn't heard
    se me ocurrió que tal vez estuviera or estaría allí esperándome it occurred to me that he might be there waiting for me
    * * *

     

    tal adjetivo
    1 ( dicho) such;

    nunca dije tal cosa I never said anything of the kind o such a thing
    2 ( seguido de consecuencia):
    se llevó tal disgusto que … she was so upset (that) …;

    había tal cantidad de gente que … there were so many people that …
    3 ( con valor indeterminado) such-and-such;

    llamó un tal Méndez a Mr Méndez phoned
    ■ pronombre:
    eres un adulto, compórtate como tal you're an adult, behave like one;

    que si tal y que si cual and so on and so forth;
    son tal para cual they're as bad as each other
    ■ adverbio
    1 (fam) ( en preguntas):
    hola ¿qué tal? hello, how are you?;

    ¿qué tal es Marisa? what's Marisa like?;
    ¿qué tal lo pasaron? how did it go?
    2 ( en locs)
    con tal de: hace cualquier cosa con tal de llamar la atención he'll do anything to get attention;

    con tal de no tener que volver as long as I don't have to come back;
    tal (y) como: tal (y) como están las cosas the way things are;
    hazlo tal (y) como te indicó do it exactly as she told you;
    tal cual: lo dejé todo tal cual I left everything exactly as it was;
    tal vez maybe
    tal
    I adjetivo
    1 (dicho, semejante) such: no dije tal cosa, I never said such a thing o anything of the kind
    tales mariposas son corrientes aquí, butterflies like that are common here
    de tal madre, tal hija, like mother, like daughter
    de tal manera, in such a way
    en tales condiciones, in such conditions
    tal día como hoy, on a day like today
    (uso enfático) nunca escuché tal algarabía, I never heard such a racket
    tenía tal dolor de cabeza..., I had such a headache...
    2 (valor indeterminado) such and such
    tal día, en tal sitio, such and such a day at such and such a place
    ayer te llamó un tal Pedro, someone called Pedro phoned you yesterday
    II pron él es el jefe, y como tal es el culpable, he's the boss and, as such, he's to blame
    sois tal para cual, you are two of a kind
    y tal y cual, and so on
    III adv (en expresiones)
    1 ¿qué tal?: ¿qué tal tu familia?, how is your family? 2 tal vez, perhaps, maybe ➣ Ver nota en maybe 3 tal cual, just as it is 4 tal como, just as: tal como lo contaba, parecía cierto, the way he explained it, it seemed true
    (del mismo modo) escríbelo tal y como te lo cuento, write it exactly as I tell you 5 con tal (de) que, so long as, provided
    ' tal' also found in these entries:
    Spanish:
    astilla
    - bailar
    - bañera
    - bien
    - caso
    - como
    - con
    - cual
    - fulana
    - fulano
    - hombre
    - manera
    - padre
    - palo
    - rebotar
    - reventa
    - según
    - semejante
    - soñar
    - tanta
    - tanto
    - tramoya
    - vez
    - caer
    - che
    - esperar
    - llegar
    - pasar
    - preguntar
    - prever
    - punto
    - qué
    - regular
    - resultar
    - salir
    - tirar
    - y
    English:
    abroad
    - arbitration
    - average
    - card
    - certain
    - chip
    - colour
    - come out
    - do
    - father
    - fine
    - flail
    - grill
    - intimidate
    - like
    - long
    - maybe
    - perhaps
    - stand
    - such
    - such-and-such
    - suchlike
    - talk
    - two
    - wander
    - way
    - a
    - come
    - cope
    - get
    - keep
    - kind
    - length
    - OK
    - one
    - regardless
    - shame
    - status
    - tell
    - thing
    * * *
    adj
    1. [semejante] such;
    ¡jamás se vio cosa tal! you've never seen such a thing!;
    en tal caso in such a case;
    dijo cosas tales como… he said such things as…
    2. [tan grande] such;
    lo dijo con tal seguridad que… he said it with such conviction that…;
    me enojé de tal modo que… I got so angry that…;
    su miedo era tal que…, tal era su miedo que… so great o such was her fear that…, she was so afraid that…
    3. [mencionado]
    yo no he dicho tal cosa I never said such a thing, I never said anything of the sort;
    tales noticias resultaron falsas the news turned out to be untrue;
    ese tal Félix es un antipático that Félix is really unpleasant
    4. [sin especificar] such and such;
    a tal hora at such and such a time;
    quedamos tal día en tal sitio we agreed to meet on a certain day in a certain place
    5. [desconocido]
    te ha llamado un tal Pérez a Mr Pérez called for you;
    hay un tal Jiménez que te puede ayudar there's someone called Mr Jiménez who can help you
    pron
    1. [semejante cosa] such a thing;
    yo no dije tal I never said any such thing, I never said anything of the sort;
    como tal [en sí] as such;
    tal y cual, tal y tal this and that;
    y tal [etcétera] and so on;
    trajeron vino, cerveza y tal they brought wine and beer and so on o and stuff
    2. [semejante persona]
    si eres un profesional, actúa como tal if you're a professional, then act like one
    3. Comp
    que si tal, que si cual this, that and the other;
    ser tal para cual to be two of a kind
    adv
    ¿qué tal…? how…?;
    ¿qué tal (estás)? how are you (doing)?, how's it going?;
    ¿qué tal el viaje? how was the journey?;
    ¿qué tal es ese hotel? what's that hotel like?;
    ¿qué tal si nos tomamos algo? why don't we have something to drink?;
    ¿qué tal un descanso? what about a break?;
    tal (y) como just as o like;
    todo está tal y como lo dejamos everything is just as we left it;
    tal y como están las cosas… as things stand…, the way things are…;
    tal y como suele ocurrir… as is usual…;
    déjalo tal cual leave it (just) as it is;
    Fam
    una bebida, tal que una cerveza a drink, like a beer
    con tal de loc conj
    as long as, provided;
    con tal de volver pronto… as long as o provided we're back early…;
    haría lo que fuera con tal de entrar en el equipo I'd do anything to get into the team, I'd do anything as long as o provided I got into the team;
    lo haré con tal (de) que me des tiempo I'll do it as long as o provided you give me time
    tal vez loc adv
    perhaps, maybe;
    ¿vienes? – tal vez are you coming? – perhaps o maybe o I may do;
    tal vez vaya I may go;
    tal vez llueva mañana it may rain tomorrow;
    tal vez no lo creas you may not believe it;
    pensé que tal vez mereciera la pena intentarlo I thought it might be worth trying;
    tal vez sí maybe, perhaps;
    tal vez no maybe not, perhaps not
    * * *
    I adj such;
    no dije tal cosa I said no such thing;
    el gerente era un tal Lucas the manager was someone called Lucas;
    el tal abogado resultó ser su padre the lawyer (in question) turned out to be her father
    II adv
    1
    :
    ¿qué tal? how’s it going?;
    ¿qué tal la película? what was the movie like?
    2
    :
    tal como such as;
    tal y como exactly as, just as;
    dejó la habitación tal cual la encontró she left the room just as she found it;
    occurió así, tal cual that was exactly how it happened;
    Marta está tal cual Marta is the same as ever, Marta hasn’t changed a bit;
    con tal de que + subj as long as, provided that
    III pron
    :
    tal y tal, tal y cual and so on, and so forth;
    tal para cual two of a kind
    * * *
    tal adv
    1) : so, in such a way
    2)
    tal como : just as
    tal como lo hice: just the way I did it
    3)
    con tal que : provided that, as long as
    4)
    ¿qué tal? : how are you?, how's it going?
    tal adj
    1) : such, such a
    2)
    tal vez : maybe, perhaps
    tal pron
    1) : such a one, someone
    2) : such a thing, something
    3)
    tal para cual : two of a kind
    * * *
    tal adj
    1. (semejante) such
    2. (persona indeterminda) someone called
    iré yo, con tal de que vayáis conmigo I'll go, as long as you come with me
    ¿qué tal? how are things?
    ¿qué tal...? how...?
    ¿qué tal estuvo la fiesta? how was the party?
    tal vez maybe / perhaps

    Spanish-English dictionary > tal

  • 11 por

    prep.
    1 because of (causa).
    por mí no te preocupes don't worry about me
    ¿por qué? why?
    ¿por qué lo dijo? why did she say it?
    ¿por qué no vienes? why don't you come?
    ¿por? (informal) why?
    se enfadó por tu comportamiento she got angry because of your behavior
    lo hizo por amor he did it out of o for love
    2 (in order) to.
    lo hizo por complacerte he did it to please you
    lo hice por ella I did it for her
    3 by (medio, modo, agente).
    por mensajero/fax/teléfono by courier/fax/telephone
    estuvimos hablando por teléfono we were talking on the phone
    por escrito in writing
    lo cogieron por el brazo they took him by the arm
    el récord fue batido por el atleta the record was broken by the athlete
    4 through.
    vamos por aquí/allí let's go this/that way
    iba paseando por el bosque/la calle she was walking through the forest/along the street
    pasar por la aduana to go through customs
    5 for (a cambio de, en lugar de).
    lo ha comprado por poco dinero she bought it for very little
    cambió el coche por la moto he exchanged his car for a motorbike
    él lo hará por mí he'll do it for me
    6 per.
    mil unidades por semana a thousand units a o per week
    uno por uno one by one
    20 kms por hora 20 km an o per hour
    7 for.
    baja por tabaco go down to the shops for some cigarettes, go down to get some cigarettes
    a por for
    vino a por las entradas she came for the tickets
    8 times, multiplied by.
    * * *
    1 (gen) for
    2 (a través de) through, by
    3 (calle, carretera) along, down, up
    íbamos por la calle cuando... we were walking along the street when...
    4 (lugar aproximado) in, near, round
    5 (causa) because of
    6 (tiempo) at, for
    7 (medio) by
    10 (tras) by
    12 (a favor de) for, in favour of, US in favor of
    14 (en lugar de) instead of, in the place of
    15 (multiplicado por) times, multiplied by
    tres por cuatro, doce three fours are twelve, three times four is twelve
    16 por adjective que no matter how adjective
    por caro que sea, lo voy a comprar no matter how expensive it is I'm going to buy it
    por viejo que parezca funciona even though it looks old, it still works
    \
    estar por + inf (a punto de) to be on the point of + - ing
    estar por hacer to remain to be done, not to have been done yet
    por aquí around here
    por lo tanto therefore
    por lo visto apparently
    por más que + subjuntivo however much, no matter how much
    por mucho que + subjuntivo however much, no matter how much
    por mí as far as I am concerned
    ¿por qué? why?
    por supuesto of course
    por tanto therefore, so
    * * *
    prep.
    1) for
    3) by
    7) per
    8) from
    * * *
    PREPOSICIÓN
    1) [causa]
    a) + sustantivo because of

    nos encontramos por casualidadwe met by chance

    lo hago por gustoI do it because I like to

    por temor a — for fear of

    b) + infin
    c) + adj
    2) [objetivo]
    a) + sustantivo for
    b) + infin

    por no llegar tarde — so as not to arrive late, in order not to be late

    3) (=en favor, defensa de) for

    hazlo por mí — do it for me, do it for my sake

    4) [elección]
    5) [evidencia] judging by, judging from

    por lo que dicenjudging by o from what they say

    por la cara que pone no debe de gustarlejudging by o from his face I don't think he likes it

    por las señas no piensa hacerlo — apparently he's not intending to do it, it doesn't seem like he's intending to do it

    6) [medio]

    por correoby post

    por marby sea

    hablar por señasto use sign language

    7) [agente] by

    "dirigido por" — "directed by"

    8) [modo] by

    por orden alfabético — in alphabetical order

    9) [lugar]

    ¿por dónde? — which way?

    10) [aproximación]

    por aquí cercanear o around here

    por la feriaround about o around carnival time

    11) [tiempo]
    12) [duración] for
    13) [sustitución, intercambio] (=a cambio de) for; (=en lugar de) instead of
    14) [representación]

    interceder por algn — to intercede on sb's behalf, intercede for sb

    vino por su jefehe came instead of o in place of his boss

    15) [distribución]

    80km por hora80km per o an hour

    tres dólares por persona — three dollars each, three dollars per person

    16) [en multiplicaciones]

    cinco por tres, quince — five times three is fifteen, five threes are fifteen

    17) (=en cuanto a)

    por mí no hay inconvenientethat's fine as o so far as I'm concerned

    por mí, que se vaya — as o so far as I'm concerned he can go, for all I care he can go

    por mí, como si quieres pasar una semana sin comer — I don't care if you want to go for a week without eating

    si por mi fuera, tú estarías trabajando — if it were o was down to me, you'd be working

    18) (=como)

    tomar a algn por esposo/esposa — to take sb to be one's husband/wife

    le tienen por tontothey think he's stupid

    19) [concesión]
    + subjun

    por mucho que lo quisieran — however much they would like to, much as they would like to

    por más que lo intenteno matter how o however hard I try, try as I might

    20) [acción inacabada]
    + infin
    21) ir (a) por algo/algn (=en busca de) to go and get sth/sb

    voy a por él[a buscarle] I'll go and get him; [a atacarle] I'm going to get him

    solo van a por las pelas* they're only in it for the money

    ¡a por ellos! — get them!

    22) [en preguntas]
    por qué why

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    ¿por? * why (do you ask)?
    * * *
    1) ( en relaciones causales) because of

    por falta de dinerobecause of o owing to lack of money

    si no fuera por mi hijo... — if it wasn't for my son...

    por + inf — for -ing

    2) ( según)

    por lo que parece... — it seems o it would seem...

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    por si — in case; acaso, mosca II

    por más que me esfuerzohowever hard o no matter how hard I try

    por (muy) fácil que seahowever easy o no matter how easy it is

    5)

    colócalos por orden de tamaño/altura — put them in order of size/height

    por avión/barco/carretera — by air/sea/road

    me enteré por un amigoI heard from o through a friend

    c) (Educ) from
    6)

    cobra $30 por clase — he charges $30 a o per class

    uno por uno — one by one; ciento II

    tres por cuatro (son) doce — three times four is twelve, three fours are twelve

    7)
    a) (en relaciones de sustitución, intercambio, representación) for
    b) ( como)

    ¿acepta usted por esposa a Carmen? — do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?

    9) (expresando finalidad, objetivo)

    por + inf: daría cualquier cosa por verla — I'd give anything to see her

    por que + subj ( here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan — he was eager for them to listen to him

    10) (indicando consideración, favor) for
    11) (indicando inclinación, elección)

    salió/fue por or (Esp) a por pan — he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread

    por mí que haga lo que quiera — as far as I'm concerned, he can do what he likes

    por + inf: tengo la casa por limpiar — I've got the house to clean

    15) (esp AmL)

    estar por + inf — ( estar a punto de)

    16) (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria)

    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? — does the 121 go along Rosas Avenue?

    ¿por dónde has venido? — which way did you come?

    ¿puedes pasar por la tintorería? — could you call in at o drop by the drycleaner's?

    17)

    ¿por dónde está or queda el hotel? — whereabouts is the hotel?

    ¿qué tal te fue por Londres? — how did you get on in London?

    por todos lados or por todas partes — everywhere

    voy por la página 15I'm up to o I'm on page 15

    pasa un trapo por el piso — give the floor a quick wipe; ver tb afuera, adentro, dentro, fuera, encima, etc

    por aquella época or por aquel entonces — at that time

    19) (Esp) ( indicando una ocasión) for
    20) ( durante) for

    por el momento or por ahora — for the time being o for now; ver tb mañana III, tarde II, noche

    * * *
    = across, along, around, because of, by, by, down, for the sake of, in connection with, in the gift of, on account of, on the grounds that/of, per, through, times, under, x, as a matter of, out of, through the agency of.
    Ex. This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.
    Ex. This means that a large number of messages can be combined together along the same line, giving economies of scales.
    Ex. I wouldn't expect you to be detailed in your report in terms of where the bookmible would stop around town and where you'd park it.
    Ex. This makes him feel somehow defficient and all because of his difficulty in making sense out of words in print with which his troubles began.
    Ex. A set of government publications could be filed alphabetically by the issuing bureau, and then by title of the particular series in numerical order.
    Ex. Micrographic and computer technologies and their integration will become increasingly efficacious as agents for change with respect to the continued existence of the traditional 75 by 125 millimeter card.
    Ex. Some users find the format of KWIC indexes unacceptable, they find alphabetical arrangement by keywords down the centre of a page, and wrapped-round titles awkward.
    Ex. The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.
    Ex. There is an index to the schedules, but this has been criticised in connection with the size of the entry vocabulary.
    Ex. Its notability is seen to lie in the fact that it has significantly broken the stranglehold upon postgraduate studentships in the gift of the Science and Engineering Research Council.
    Ex. Partly on account of the variety of bases for coverage there is significant overlap between the assortment of abstracting and indexing services.
    Ex. AACR2 has been criticised on the grounds that it does not identify the cataloguing unit to which the rules refer.
    Ex. Indexing can thus be achieved at a detailed level, with often many terms per document, with almost no indexing effort.
    Ex. The contributions are input to the data base, then referred and any suggestion made by the referee are communicated through the data base to the editor.
    Ex. 4 days times 30 cents per day = 120 cents.
    Ex. One of the outcomes of entry under title has been the proliferation of serials titles.
    Ex. Card catalogues or indexes comprise a set of cards often 5x3 inches (122x72 mm), with each entry on a separate card.
    Ex. Most drivers stop at stop signs: Some do under duress -- there may be a policeman concealed in nearby bushes, others as a matter of prudence -- a fast car with the right of way can be injurious.
    Ex. But these and other interested people collected this type of books out of a mixture of curiosity and sentiment.
    Ex. This article argues that critical thinking, a long sought after goal in the US educational system, may be taught efficiently through the agency of library use instructions within the college environment.
    ----
    * actuar por impulso = act on + impulse.
    * aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).
    * aunque por otro lado = but otherwise.
    * búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.
    * coger por sorpresa = catch out.
    * Día + por la tarde = late + Día.
    * digamos por ejemplo = let us say.
    * dominar por completo = sweep + the board.
    * encontrar por casualidad = come across.
    * encuadernación por encargo = bespoke binding.
    * error por omisión = omission failure.
    * estar por delante de = be ahead of.
    * hecho por encargo = bespoke.
    * introducir por primera vez = pioneer.
    * leer por encima = browse.
    * llamar por teléfono = call up.
    * muy por encima de todo = over and above all.
    * Nombre + por primera vez = Nombre + ever.
    * ordenado por fecha = in date order.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], skip over, pass + Nombre/Pronombre + by.
    * pongamos por ejemplo = let us say.
    * por accidente = accidentally.
    * por adelantado = advance, in advance (of), up-front [up front].
    * por ahí = out there.
    * por ahora = as of right now, as yet, at present, at the moment, at this point, for the present, for the time being, just yet, for now, at this time, as of now, at the present, by now, for the nonce.
    * por ahora todo va bien = so far, so good.
    * por alguna razón = for some reason, for whatever reason.
    * por algún motivo = for whatever reason.
    * por algún tiempo = for sometime.
    * por allí = nearby [near-by].
    * por amor al arte = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por analogía = by analogy.
    * por anticipado = in advance (of).
    * por antonomasia = quintessential, unique.
    * por añadidura = in addition (to), on top of everything else.
    * por aquel entonces = at the time, about that time, by this time.
    * por aquí = around here, nearby [near-by], round here.
    * por aquí y por allí = hanging about.
    * por así decir = as it were.
    * por boca de = by word of mouth.
    * por bondad = out of the goodness of + Posesivo + heart.
    * por buena dirección = a step in the right direction.
    * por buen camino = a step in the right direction.
    * por cabeza = per person.
    * por cable = wireline, corded.
    * por caminos apartados = off-road.
    * por capas = multilayered [multi-layered/multi layered], layered, tiered.
    * por casualidad = by chance, coincidentally, fortuitously, by accident, by happenstance, happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo, accidentally, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por chiripa = by chance, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por ciento = per cent [percent] (%).
    * por cierto = coincidentally, incidentally, by the way, anecdotally, by the by(e), speaking of which.
    * por coincidencia = by coincidence.
    * por comodidad = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por completo = fully.
    * por confirmar = to be announced, to be confirmed.
    * por consideración a = out of respect for.
    * por consideración a = out of consideration for.
    * por consiguiente = consequently, then, thence, by implication, therefore.
    * por contra = in contrast.
    * por conveniencia = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por correo = by post, mailed.
    * por cortesía de = courtesy of.
    * por cualquier motivo = for whatever reason.
    * por cualquier razón = for whatever reason.
    * por cuanto que = because.
    * por cuenta ajena = vicariously.
    * por cuenta de uno = privately.
    * por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.
    * por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.
    * por curiosidad = out of curiosity.
    * por debajo de = below, beneath, underneath.
    * por debajo de + Cantidad = under + Cantidad.
    * por debajo de cero = sub-zero, below-freezing.
    * por debajo del 10 por ciento = single digit, single figure.
    * por debajo de la media = sub-par, below-average.
    * por debajo de las posibilidades = below + Posesivo + capabilities.
    * por debajo de lo normal = below-normal.
    * por debajo de lo óptimo = sub-optimal [suboptimal].
    * por debajo del peso nomral = underweight.
    * por décadas = ten-yearly.
    * por decidir = to be decided.
    * por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.
    * por decirlo de alguna manera = so to speak.
    * por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.
    * por decisión propia = by choice.
    * por defecto = by default, default.
    * por deferencia a = in deference to.
    * por definición = by definition.
    * por delante = ahead.
    * por delante de = ahead of.
    * por delante de la competencia = ahead of the game.
    * por delante y por detrás = front and back.
    * por dentro = inwardly.
    * por desgracia = unfortunately, sadly, unhappily, disappointingly.
    * por despecho = spitefully, out of spite.
    * ¡por dios! = in heaven's name, for God's sake, gosh.
    * ¡por Dios! = for crying out loud!.
    * por diversión = for sport, for fun, (just) for the hell of (doing) it, for kicks, (just) for the fun of (doing) it.
    * por divertirse = for kicks.
    * por doquier = all around.
    * por dos años = two-year.
    * por ejemplo = e.g. (latín - exempli gratia), for example, for instance, say, to illustrate, for the sake of + argument.
    * por (el) amor a = for the love of.
    * ¡por el amor de Dios! = for crying out loud!.
    * por el bien del saber = for knowledge's sake.
    * por el contrario = by contrast, conversely, however, in contrast, instead, on the contrary, by way of contrast, to the contrary, quite the opposite, by comparison, contrariwise, quite the contrary, quite the reverse.
    * por el cual = whereby, whereupon.
    * por el detalle = for detail.
    * por el día = by day, daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.
    * por el día o por la noche = day or night.
    * por el día y por la noche = day and night, night and day.
    * por elección propia = by choice.
    * por el gobierno = governmentally + Adjetivo.
    * por el gobierno federal = federally.
    * por el hecho de que = because of the fact that.
    * por el hombre = humanly.
    * por ello = on this basis, on that basis, accordingly.
    * por el mero hecho de saber = for knowledge's sake.
    * por el método de ensayo y error = by trial and error, trial and error.
    * por el modo = by the way.
    * por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.
    * por el placer de hacerlo = (just) for the fun of (doing) it.
    * por el que se puede cobrar = chargeable.
    * por el receptor = at the receiving end.
    * por el sexo = gendered.
    * por encargo = custom, bespoke.
    * por encima = overhead, cursorily.
    * por encima de = across, beyond, beyond all, over, over and above, beyond the range of, well over + Expresión Numérica, overarching, above.
    * por encima de + Cantidad = in excess of + Cantidad.
    * por encima de eso = beyond that.
    * por encima del 10 por ciento = double digit, double figure.
    * por encima de la media = above average.
    * por encima de la tierra = aboveground.
    * por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda razón = beyond reason.
    * por encima de toda sospecha = above suspicion.
    * por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.
    * por ende = thereby, accordingly, therefore.
    * por enfado = out of anger.
    * por enojo = out of anger.
    * por error = by mistake.
    * por esa razón = thereby, for that reason.
    * por escrito = in writing, in print, written.
    * por eso = on that score, therefore.
    * por eso que = hence.
    * por esta razón = for this reason.
    * por esta única razón = for this reason alone.
    * por este motivo = for this reason.
    * por esto = thus, accordingly, therefore.
    * por etapas = staged.
    * por excelencia = par excellence, quintessential, unique.
    * por exceso = excessively, to excess.
    * por explotar = untapped.
    * por + Expresión Temporal = by the + Expresión Temporal.
    * por extensión = by extension.
    * por extenso = in full, at length.
    * por falta de = for want of, for lack of.
    * por fases = staged.
    * por favor = please.
    * por favor, responda = RSVP [R.S.V.P.].
    * por fin = at length, at last, finally, at long last.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por frustración = out of frustration.
    * por fuera = outwardly, outwardly.
    * por grupos = in batches.
    * por gusto = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * por igual = alike, on an equitable basis, equally, in equal measure(s).
    * por imitación = copycat.
    * por incremento gradual = incremental.
    * por incrementos graduales = incrementally.
    * por individuo = per capita, per person.
    * por iniciativa de = at the instigation of, under the auspices of.
    * por instinto = instinctively.
    * por interés = out of interest.
    * por interés personal = self-interested.
    * por investigar = unresearched.
    * por invitación = invitational.
    * por invitación de = at the invitation of.
    * por la borda = overboard.
    * por la cantidad de + Número = amounting to + Cantidad.
    * por la forma = by the way.
    * por la friolera de + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * por la fuerza = forcibly.
    * por la mala fortuna = by ill fate.
    * por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.
    * por la manera = by the way.
    * por la mañana = in the morning.
    * por la mañana y por la noche = morning and night.
    * por la noche = overnight, at night, night-time, after dark, by night.
    * por la posibilidad de = at the prospect of.
    * por la presente = hereby.
    * por las buenas o por las malas = by hook or by crook.
    * por la sencilla razón = for no other reason.
    * por las nubes = soaring.
    * por la tarde = in the evening.
    * por ley = mandated.
    * por libre = freelance.
    * por línea telefónica = over the telephone line.
    * por lo general = on the whole, all in all, in general, generally, generally speaking, in the normal run of events, in the normal run of things.
    * por lo pronto = for the time being.
    * por lo que = so.
    * por lo que concierne a = as far as + Nombre + be + concerned, so far as + Nombre + be concerned.
    * por lo que concierne a Uno = on + Posesivo + side.
    * por lo que dicen todos = by all accounts.
    * por lo que es = in + Posesivo + own right.
    * por lo que incumbe a Uno = on + Posesivo + side.
    * ¡Por lo que más quieras! = for God's sake.
    * por lo que se refiere a = moving on to.
    * por lo que son = in + Posesivo + own right.
    * por lo que yo sé = to the best of my knowledge.
    * por los pelos = by the skin of + Posesivo + teeth, close call, close shave.
    * por los siguientes motivos = on the following counts.
    * por los suelos = in tatters.
    * por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por lo visto = apparently, apparently.
    * por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.
    * por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.
    * por mal camino = astray.
    * por más que lo intento = for the life of me.
    * por materias = subject-based, topically.
    * por mecionar sólo unos cuantos = to mention only a few.
    * por medio = out of.
    * por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of, through the agency of.
    * por medio de isótopos = isotopically.
    * por medio de otro(s) = by proxy.
    * por medio de una agencia = on a bureau basis.
    * por mencionar sólo algunos = to mention but a few of, to mention only a few.
    * por mencionar sólo unos cuantos = to mention but a few of, to name only some.
    * por mencionar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por mencionar unos pocos = just to name a few.
    * por menús = menu-driven.
    * por méritos = meritorious.
    * por mes = per month.
    * por miedo de = for fear of/that.
    * por millones = in the millions, by the millions.
    * por mor de = because of, out of consideration for, out of respect for.
    * por motivo de = in the interest(s) of.
    * por motivos de = for the sake of, on grounds.
    * por motivos de + Nombre = for + Nombre's sake.
    * por muchas razones = in many ways.
    * por mucho que lo intento = for the life of me.
    * por mucho tiempo = for long, for long periods of time.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + Nombre + que + Subjuntivo = however + Adjetivo/Adverbio + Nombre + Verbo.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * por muy + Adjetivo + be = Adjetivo + though + Nombre + be.
    * por muy difícil que parezca = difficult though it may seem, difficult as it may seem.
    * por muy extraño que parezca = oddly enough, strangely enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, funnily enough, funnily.
    * por muy increíble que parezca = incredible though it may seem, incredibly, incredibly enough, incredible as it may seem, although it may seem incredible.
    * por muy mentira que parezca = incredibly, incredible though it may seem, strangely enough, incredibly enough, incredible as it may seem, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, although it may seem incredible.
    * por muy raro que parezca = strangely enough, oddly enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada or casi nada = at little or no extra cost.
    * por naturaleza = by nature, by definition, characteristically, natural-born, naturally, inherently.
    * por necesidad = of necessity, out of necessity.
    * por niveles = multilayered [multi-layered/multi layered], multilayer, layered, tiered.
    * por no decir algo peor = to put it mildly.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por no decir nunca = if ever.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por nombrar (sólo) + Número = to name (only) + Número.
    * por nombrar sólo unos cuantos = to name only some.
    * por nombrar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por + Nombre = on a + Adjetivo + basis.
    * por no mencionar = not to mention.
    * por norma = as a rule.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * por orden de = mandated.
    * por orden del congreso = congressionally mandated.
    * por orden de llegada = on a first come first served basis.
    * por orden numérico = in numerical order.
    * por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.
    * por otro lado = alternatively, however, on the other hand, on the other side, for another thing, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.
    * por parejas = in pairs.
    * por parte de = on the part of.
    * por parte de uno = on + Posesivo + part.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por pereza = lazily.
    * por + Período de Tiempo = for + Expresión Temporal.
    * por persona = per person.
    * por placer = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por poco dinero = cheaply.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por poderes = by proxy.
    * por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.
    * por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.
    * por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.
    * por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + (propia) naturaleza = in + Posesivo + nature.
    * por primera vez = first + Verbo, for the first time, for once.
    * por principio = on principle.
    * por principios = as a matter of principle.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * por + Pronombre + mismo = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * por propia iniciativa = self-directed.
    * por pura curiosidad = just out of interest, (just) as a mater of interest.
    * por pura diversión = for kicks.
    * por puro entretenimiento = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por puro placer = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por qué = why.
    * por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.
    * por razones de = for the sake of.
    * por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.
    * por razones éticas = on moral grounds.
    * por razones morales = on moral grounds.
    * por razones personales = for personal reasons.
    * por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.
    * por rencor = out of spite.
    * por respeto a = out of respect for, out of consideration for.
    * por rumores = grapevine.
    * por rutina = routinely.
    * por sacos = by the sackful.
    * por satélite = satellite-based.
    * por segunda vez = a second time, the second time around, a second time around.
    * por seguridad = for safety reasons.
    * por semana = per week.
    * por separado = at different times, in isolation, separately, singly.
    * por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.
    * por sexo = along gender lines.
    * por si = in the chance that.
    * por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.
    * por si casualidad = in the chance that.
    * por si era poco = for good measure.
    * por si fuera poco = to boot, for good measure, to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * por si hace falta consultarlo en el futuro = for future reference.
    * por si las moscas = just in case, on spec.
    * por sí mismo = for its/their own sake, in itself, in + Posesivo + own right, itself, unto + Reflexivo, in and of + Reflexivo.
    * por sí mismos = in themselves.
    * por simple curiosidad = (just) as a mater of interest, just out of interest.
    * por si sirve de algo = for what it's worth [FWIW].
    * por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo, in itself.
    * por sí solos = by themselves, in themselves.
    * por si + tener + suerte = on spec.
    * por sorpresa = unawares.
    * por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.
    * por suerte = luckily, fortunately, happily.
    * por suerte o por desgracia = for better or (for) worse, by luck or misfortune.
    * por su naturaleza = by + Posesivo + nature.
    * por su papel = in its role.
    * por su parte = in + Posesivo + own right.
    * por su propia voluntad = of its own accord.
    * por su propio derecho = in + Posesivo + own right.
    * por supuesto = of course, surely, to be sure, certainly.
    * ¡por supuesto que no! = heaven forbid, heaven forbid.
    * por suscripción = subscriber + Nombre.
    * por su volatilidad = mercurially.
    * por su volubilidad = mercurially.
    * por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por teléfono = on the telephone, by tele(phone), over the phone, over the telephone.
    * por temas = topically.
    * por temor a = for fear of/that.
    * por temor a represalias = under duress.
    * por término medio = on average.
    * por toda la ciudad = citywide [city-wide].
    * por toda la Internet = Internet-wide.
    * por toda la nación = nationwide [nation-wide].
    * por toda la provincia = province-wide.
    * por toda la vida = lifetime [life-time].
    * por todas las instituciones oficiales = government-wide.
    * por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.
    * por toda una vida = lifetime [life-time].
    * por todo = all over, throughout, all the way through.
    * por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].
    * por todo el continente = continent-wide.
    * por todo el distrito = district-wide [districtwide].
    * por todo el gobierno = government-wide.
    * por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.
    * por todo el planeta = across the planet, planet-wide.
    * por todo el servicio = service-wide.
    * por todo lo alto = grandly, on a grand scale.
    * por todo + Lugar = up and down + Lugar.
    * por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.
    * por todos conocido = well-known.
    * por todos lados = left, right and centre, far and wide.
    * por todos los medios = by all means.
    * por todos sitios = everywhere.
    * por triplicado = in triplicate.
    * por trueque = in kind.
    * por turnos = on a rotating basis, on a rota basis, on a rota system, on a rota.
    * por última vez = for the last time, one last time.
    * por último = finally, last, lastly, ultimately.
    * por último pero no menos importante = last but not least.
    * por una lado... por otro = at one end... at the other.
    * por unanimidad = unanimously.
    * por una parte = on the one hand, on the one side.
    * por un gran margen = by a huge margin.
    * por un gustazo, un trancazo = a kingdom for a kiss.
    * por unidad = per unit.
    * por un lado = for one, on the one hand, on the one side.
    * por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.
    * por un momento = for a moment.
    * por uno mismo = on + Posesivo + own, for + Reflexivo.
    * por unos momentos = for a few moments, for a short time.
    * por uno solo = solo.
    * por un período de tiempo limitado = on a short-term basis.
    * por un tiempo = for a time.
    * por un tiempo indefinido = for an indefinite time to come, for indefinite time.
    * por valor de + Cantidad = amounting to + Cantidad.
    * por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.
    * por varios motivos = for a number of reasons.
    * por venganza = out of spite.
    * por voluntad propia = voluntarily.
    * quedar por ver = remain + to be seen.
    * tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.
    * transporte por tierra = land transport.
    * utilizar por primera vez = pioneer.
    * venta al por mayor = wholesaling.
    * * *
    1) ( en relaciones causales) because of

    por falta de dinerobecause of o owing to lack of money

    si no fuera por mi hijo... — if it wasn't for my son...

    por + inf — for -ing

    2) ( según)

    por lo que parece... — it seems o it would seem...

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    por si — in case; acaso, mosca II

    por más que me esfuerzohowever hard o no matter how hard I try

    por (muy) fácil que seahowever easy o no matter how easy it is

    5)

    colócalos por orden de tamaño/altura — put them in order of size/height

    por avión/barco/carretera — by air/sea/road

    me enteré por un amigoI heard from o through a friend

    c) (Educ) from
    6)

    cobra $30 por clase — he charges $30 a o per class

    uno por uno — one by one; ciento II

    tres por cuatro (son) doce — three times four is twelve, three fours are twelve

    7)
    a) (en relaciones de sustitución, intercambio, representación) for
    b) ( como)

    ¿acepta usted por esposa a Carmen? — do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?

    9) (expresando finalidad, objetivo)

    por + inf: daría cualquier cosa por verla — I'd give anything to see her

    por que + subj ( here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan — he was eager for them to listen to him

    10) (indicando consideración, favor) for
    11) (indicando inclinación, elección)

    salió/fue por or (Esp) a por pan — he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread

    por mí que haga lo que quiera — as far as I'm concerned, he can do what he likes

    por + inf: tengo la casa por limpiar — I've got the house to clean

    15) (esp AmL)

    estar por + inf — ( estar a punto de)

    16) (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria)

    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? — does the 121 go along Rosas Avenue?

    ¿por dónde has venido? — which way did you come?

    ¿puedes pasar por la tintorería? — could you call in at o drop by the drycleaner's?

    17)

    ¿por dónde está or queda el hotel? — whereabouts is the hotel?

    ¿qué tal te fue por Londres? — how did you get on in London?

    por todos lados or por todas partes — everywhere

    voy por la página 15I'm up to o I'm on page 15

    pasa un trapo por el piso — give the floor a quick wipe; ver tb afuera, adentro, dentro, fuera, encima, etc

    por aquella época or por aquel entonces — at that time

    19) (Esp) ( indicando una ocasión) for
    20) ( durante) for

    por el momento or por ahora — for the time being o for now; ver tb mañana III, tarde II, noche

    * * *
    = across, along, around, because of, by, by, down, for the sake of, in connection with, in the gift of, on account of, on the grounds that/of, per, through, times, under, x, as a matter of, out of, through the agency of.

    Ex: This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.

    Ex: This means that a large number of messages can be combined together along the same line, giving economies of scales.
    Ex: I wouldn't expect you to be detailed in your report in terms of where the bookmible would stop around town and where you'd park it.
    Ex: This makes him feel somehow defficient and all because of his difficulty in making sense out of words in print with which his troubles began.
    Ex: A set of government publications could be filed alphabetically by the issuing bureau, and then by title of the particular series in numerical order.
    Ex: Micrographic and computer technologies and their integration will become increasingly efficacious as agents for change with respect to the continued existence of the traditional 75 by 125 millimeter card.
    Ex: Some users find the format of KWIC indexes unacceptable, they find alphabetical arrangement by keywords down the centre of a page, and wrapped-round titles awkward.
    Ex: The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.
    Ex: There is an index to the schedules, but this has been criticised in connection with the size of the entry vocabulary.
    Ex: Its notability is seen to lie in the fact that it has significantly broken the stranglehold upon postgraduate studentships in the gift of the Science and Engineering Research Council.
    Ex: Partly on account of the variety of bases for coverage there is significant overlap between the assortment of abstracting and indexing services.
    Ex: AACR2 has been criticised on the grounds that it does not identify the cataloguing unit to which the rules refer.
    Ex: Indexing can thus be achieved at a detailed level, with often many terms per document, with almost no indexing effort.
    Ex: The contributions are input to the data base, then referred and any suggestion made by the referee are communicated through the data base to the editor.
    Ex: 4 days times 30 cents per day = 120 cents.
    Ex: One of the outcomes of entry under title has been the proliferation of serials titles.
    Ex: Card catalogues or indexes comprise a set of cards often 5x3 inches (122x72 mm), with each entry on a separate card.
    Ex: Most drivers stop at stop signs: Some do under duress -- there may be a policeman concealed in nearby bushes, others as a matter of prudence -- a fast car with the right of way can be injurious.
    Ex: But these and other interested people collected this type of books out of a mixture of curiosity and sentiment.
    Ex: This article argues that critical thinking, a long sought after goal in the US educational system, may be taught efficiently through the agency of library use instructions within the college environment.
    * actuar por impulso = act on + impulse.
    * aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).
    * aunque por otro lado = but otherwise.
    * búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.
    * coger por sorpresa = catch out.
    * Día + por la tarde = late + Día.
    * digamos por ejemplo = let us say.
    * dominar por completo = sweep + the board.
    * encontrar por casualidad = come across.
    * encuadernación por encargo = bespoke binding.
    * error por omisión = omission failure.
    * estar por delante de = be ahead of.
    * hecho por encargo = bespoke.
    * introducir por primera vez = pioneer.
    * leer por encima = browse.
    * llamar por teléfono = call up.
    * muy por encima de todo = over and above all.
    * Nombre + por primera vez = Nombre + ever.
    * ordenado por fecha = in date order.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], skip over, pass + Nombre/Pronombre + by.
    * pongamos por ejemplo = let us say.
    * por accidente = accidentally.
    * por adelantado = advance, in advance (of), up-front [up front].
    * por ahí = out there.
    * por ahora = as of right now, as yet, at present, at the moment, at this point, for the present, for the time being, just yet, for now, at this time, as of now, at the present, by now, for the nonce.
    * por ahora todo va bien = so far, so good.
    * por alguna razón = for some reason, for whatever reason.
    * por algún motivo = for whatever reason.
    * por algún tiempo = for sometime.
    * por allí = nearby [near-by].
    * por amor al arte = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por analogía = by analogy.
    * por anticipado = in advance (of).
    * por antonomasia = quintessential, unique.
    * por añadidura = in addition (to), on top of everything else.
    * por aquel entonces = at the time, about that time, by this time.
    * por aquí = around here, nearby [near-by], round here.
    * por aquí y por allí = hanging about.
    * por así decir = as it were.
    * por boca de = by word of mouth.
    * por bondad = out of the goodness of + Posesivo + heart.
    * por buena dirección = a step in the right direction.
    * por buen camino = a step in the right direction.
    * por cabeza = per person.
    * por cable = wireline, corded.
    * por caminos apartados = off-road.
    * por capas = multilayered [multi-layered/multi layered], layered, tiered.
    * por casualidad = by chance, coincidentally, fortuitously, by accident, by happenstance, happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo, accidentally, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por chiripa = by chance, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por ciento = per cent [percent] (%).
    * por cierto = coincidentally, incidentally, by the way, anecdotally, by the by(e), speaking of which.
    * por coincidencia = by coincidence.
    * por comodidad = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por completo = fully.
    * por confirmar = to be announced, to be confirmed.
    * por consideración a = out of respect for.
    * por consideración a = out of consideration for.
    * por consiguiente = consequently, then, thence, by implication, therefore.
    * por contra = in contrast.
    * por conveniencia = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por correo = by post, mailed.
    * por cortesía de = courtesy of.
    * por cualquier motivo = for whatever reason.
    * por cualquier razón = for whatever reason.
    * por cuanto que = because.
    * por cuenta ajena = vicariously.
    * por cuenta de uno = privately.
    * por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.
    * por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.
    * por curiosidad = out of curiosity.
    * por debajo de = below, beneath, underneath.
    * por debajo de + Cantidad = under + Cantidad.
    * por debajo de cero = sub-zero, below-freezing.
    * por debajo del 10 por ciento = single digit, single figure.
    * por debajo de la media = sub-par, below-average.
    * por debajo de las posibilidades = below + Posesivo + capabilities.
    * por debajo de lo normal = below-normal.
    * por debajo de lo óptimo = sub-optimal [suboptimal].
    * por debajo del peso nomral = underweight.
    * por décadas = ten-yearly.
    * por decidir = to be decided.
    * por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.
    * por decirlo de alguna manera = so to speak.
    * por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.
    * por decisión propia = by choice.
    * por defecto = by default, default.
    * por deferencia a = in deference to.
    * por definición = by definition.
    * por delante = ahead.
    * por delante de = ahead of.
    * por delante de la competencia = ahead of the game.
    * por delante y por detrás = front and back.
    * por dentro = inwardly.
    * por desgracia = unfortunately, sadly, unhappily, disappointingly.
    * por despecho = spitefully, out of spite.
    * ¡por dios! = in heaven's name, for God's sake, gosh.
    * ¡por Dios! = for crying out loud!.
    * por diversión = for sport, for fun, (just) for the hell of (doing) it, for kicks, (just) for the fun of (doing) it.
    * por divertirse = for kicks.
    * por doquier = all around.
    * por dos años = two-year.
    * por ejemplo = e.g. (latín - exempli gratia), for example, for instance, say, to illustrate, for the sake of + argument.
    * por (el) amor a = for the love of.
    * ¡por el amor de Dios! = for crying out loud!.
    * por el bien del saber = for knowledge's sake.
    * por el contrario = by contrast, conversely, however, in contrast, instead, on the contrary, by way of contrast, to the contrary, quite the opposite, by comparison, contrariwise, quite the contrary, quite the reverse.
    * por el cual = whereby, whereupon.
    * por el detalle = for detail.
    * por el día = by day, daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.
    * por el día o por la noche = day or night.
    * por el día y por la noche = day and night, night and day.
    * por elección propia = by choice.
    * por el gobierno = governmentally + Adjetivo.
    * por el gobierno federal = federally.
    * por el hecho de que = because of the fact that.
    * por el hombre = humanly.
    * por ello = on this basis, on that basis, accordingly.
    * por el mero hecho de saber = for knowledge's sake.
    * por el método de ensayo y error = by trial and error, trial and error.
    * por el modo = by the way.
    * por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.
    * por el placer de hacerlo = (just) for the fun of (doing) it.
    * por el que se puede cobrar = chargeable.
    * por el receptor = at the receiving end.
    * por el sexo = gendered.
    * por encargo = custom, bespoke.
    * por encima = overhead, cursorily.
    * por encima de = across, beyond, beyond all, over, over and above, beyond the range of, well over + Expresión Numérica, overarching, above.
    * por encima de + Cantidad = in excess of + Cantidad.
    * por encima de eso = beyond that.
    * por encima del 10 por ciento = double digit, double figure.
    * por encima de la media = above average.
    * por encima de la tierra = aboveground.
    * por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda razón = beyond reason.
    * por encima de toda sospecha = above suspicion.
    * por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.
    * por ende = thereby, accordingly, therefore.
    * por enfado = out of anger.
    * por enojo = out of anger.
    * por error = by mistake.
    * por esa razón = thereby, for that reason.
    * por escrito = in writing, in print, written.
    * por eso = on that score, therefore.
    * por eso que = hence.
    * por esta razón = for this reason.
    * por esta única razón = for this reason alone.
    * por este motivo = for this reason.
    * por esto = thus, accordingly, therefore.
    * por etapas = staged.
    * por excelencia = par excellence, quintessential, unique.
    * por exceso = excessively, to excess.
    * por explotar = untapped.
    * por + Expresión Temporal = by the + Expresión Temporal.
    * por extensión = by extension.
    * por extenso = in full, at length.
    * por falta de = for want of, for lack of.
    * por fases = staged.
    * por favor = please.
    * por favor, responda = RSVP [R.S.V.P.].
    * por fin = at length, at last, finally, at long last.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por frustración = out of frustration.
    * por fuera = outwardly, outwardly.
    * por grupos = in batches.
    * por gusto = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * por igual = alike, on an equitable basis, equally, in equal measure(s).
    * por imitación = copycat.
    * por incremento gradual = incremental.
    * por incrementos graduales = incrementally.
    * por individuo = per capita, per person.
    * por iniciativa de = at the instigation of, under the auspices of.
    * por instinto = instinctively.
    * por interés = out of interest.
    * por interés personal = self-interested.
    * por investigar = unresearched.
    * por invitación = invitational.
    * por invitación de = at the invitation of.
    * por la borda = overboard.
    * por la cantidad de + Número = amounting to + Cantidad.
    * por la forma = by the way.
    * por la friolera de + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * por la fuerza = forcibly.
    * por la mala fortuna = by ill fate.
    * por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.
    * por la manera = by the way.
    * por la mañana = in the morning.
    * por la mañana y por la noche = morning and night.
    * por la noche = overnight, at night, night-time, after dark, by night.
    * por la posibilidad de = at the prospect of.
    * por la presente = hereby.
    * por las buenas o por las malas = by hook or by crook.
    * por la sencilla razón = for no other reason.
    * por las nubes = soaring.
    * por la tarde = in the evening.
    * por ley = mandated.
    * por libre = freelance.
    * por línea telefónica = over the telephone line.
    * por lo general = on the whole, all in all, in general, generally, generally speaking, in the normal run of events, in the normal run of things.
    * por lo pronto = for the time being.
    * por lo que = so.
    * por lo que concierne a = as far as + Nombre + be + concerned, so far as + Nombre + be concerned.
    * por lo que concierne a Uno = on + Posesivo + side.
    * por lo que dicen todos = by all accounts.
    * por lo que es = in + Posesivo + own right.
    * por lo que incumbe a Uno = on + Posesivo + side.
    * ¡Por lo que más quieras! = for God's sake.
    * por lo que se refiere a = moving on to.
    * por lo que son = in + Posesivo + own right.
    * por lo que yo sé = to the best of my knowledge.
    * por los pelos = by the skin of + Posesivo + teeth, close call, close shave.
    * por los siguientes motivos = on the following counts.
    * por los suelos = in tatters.
    * por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por lo visto = apparently, apparently.
    * por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.
    * por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.
    * por mal camino = astray.
    * por más que lo intento = for the life of me.
    * por materias = subject-based, topically.
    * por mecionar sólo unos cuantos = to mention only a few.
    * por medio = out of.
    * por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of, through the agency of.
    * por medio de isótopos = isotopically.
    * por medio de otro(s) = by proxy.
    * por medio de una agencia = on a bureau basis.
    * por mencionar sólo algunos = to mention but a few of, to mention only a few.
    * por mencionar sólo unos cuantos = to mention but a few of, to name only some.
    * por mencionar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por mencionar unos pocos = just to name a few.
    * por menús = menu-driven.
    * por méritos = meritorious.
    * por mes = per month.
    * por miedo de = for fear of/that.
    * por millones = in the millions, by the millions.
    * por mor de = because of, out of consideration for, out of respect for.
    * por motivo de = in the interest(s) of.
    * por motivos de = for the sake of, on grounds.
    * por motivos de + Nombre = for + Nombre's sake.
    * por muchas razones = in many ways.
    * por mucho que lo intento = for the life of me.
    * por mucho tiempo = for long, for long periods of time.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + Nombre + que + Subjuntivo = however + Adjetivo/Adverbio + Nombre + Verbo.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * por muy + Adjetivo + be = Adjetivo + though + Nombre + be.
    * por muy difícil que parezca = difficult though it may seem, difficult as it may seem.
    * por muy extraño que parezca = oddly enough, strangely enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, funnily enough, funnily.
    * por muy increíble que parezca = incredible though it may seem, incredibly, incredibly enough, incredible as it may seem, although it may seem incredible.
    * por muy mentira que parezca = incredibly, incredible though it may seem, strangely enough, incredibly enough, incredible as it may seem, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, although it may seem incredible.
    * por muy raro que parezca = strangely enough, oddly enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada or casi nada = at little or no extra cost.
    * por naturaleza = by nature, by definition, characteristically, natural-born, naturally, inherently.
    * por necesidad = of necessity, out of necessity.
    * por niveles = multilayered [multi-layered/multi layered], multilayer, layered, tiered.
    * por no decir algo peor = to put it mildly.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por no decir nunca = if ever.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por nombrar (sólo) + Número = to name (only) + Número.
    * por nombrar sólo unos cuantos = to name only some.
    * por nombrar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por + Nombre = on a + Adjetivo + basis.
    * por no mencionar = not to mention.
    * por norma = as a rule.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * por orden de = mandated.
    * por orden del congreso = congressionally mandated.
    * por orden de llegada = on a first come first served basis.
    * por orden numérico = in numerical order.
    * por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.
    * por otro lado = alternatively, however, on the other hand, on the other side, for another thing, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.
    * por parejas = in pairs.
    * por parte de = on the part of.
    * por parte de uno = on + Posesivo + part.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por pereza = lazily.
    * por + Período de Tiempo = for + Expresión Temporal.
    * por persona = per person.
    * por placer = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por poco dinero = cheaply.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por poderes = by proxy.
    * por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.
    * por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.
    * por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.
    * por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + (propia) naturaleza = in + Posesivo + nature.
    * por primera vez = first + Verbo, for the first time, for once.
    * por principio = on principle.
    * por principios = as a matter of principle.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * por + Pronombre + mismo = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * por propia iniciativa = self-directed.
    * por pura curiosidad = just out of interest, (just) as a mater of interest.
    * por pura diversión = for kicks.
    * por puro entretenimiento = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por puro placer = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por qué = why.
    * por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.
    * por razones de = for the sake of.
    * por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.
    * por razones éticas = on moral grounds.
    * por razones morales = on moral grounds.
    * por razones personales = for personal reasons.
    * por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.
    * por rencor = out of spite.
    * por respeto a = out of respect for, out of consideration for.
    * por rumores = grapevine.
    * por rutina = routinely.
    * por sacos = by the sackful.
    * por satélite = satellite-based.
    * por segunda vez = a second time, the second time around, a second time around.
    * por seguridad = for safety reasons.
    * por semana = per week.
    * por separado = at different times, in isolation, separately, singly.
    * por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.
    * por sexo = along gender lines.
    * por si = in the chance that.
    * por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.
    * por si casualidad = in the chance that.
    * por si era poco = for good measure.
    * por si fuera poco = to boot, for good measure, to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * por si hace falta consultarlo en el futuro = for future reference.
    * por si las moscas = just in case, on spec.
    * por sí mismo = for its/their own sake, in itself, in + Posesivo + own right, itself, unto + Reflexivo, in and of + Reflexivo.
    * por sí mismos = in themselves.
    * por simple curiosidad = (just) as a mater of interest, just out of interest.
    * por si sirve de algo = for what it's worth [FWIW].
    * por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo, in itself.
    * por sí solos = by themselves, in themselves.
    * por si + tener + suerte = on spec.
    * por sorpresa = unawares.
    * por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.
    * por suerte = luckily, fortunately, happily.
    * por suerte o por desgracia = for better or (for) worse, by luck or misfortune.
    * por su naturaleza = by + Posesivo + nature.
    * por su papel = in its role.
    * por su parte = in + Posesivo + own right.
    * por su propia voluntad = of its own accord.
    * por su propio derecho = in + Posesivo + own right.
    * por supuesto = of course, surely, to be sure, certainly.
    * ¡por supuesto que no! = heaven forbid, heaven forbid.
    * por suscripción = subscriber + Nombre.
    * por su volatilidad = mercurially.
    * por su volubilidad = mercurially.
    * por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por teléfono = on the telephone, by tele(phone), over the phone, over the telephone.
    * por temas = topically.
    * por temor a = for fear of/that.
    * por temor a represalias = under duress.
    * por término medio = on average.
    * por toda la ciudad = citywide [city-wide].
    * por toda la Internet = Internet-wide.
    * por toda la nación = nationwide [nation-wide].
    * por toda la provincia = province-wide.
    * por toda la vida = lifetime [life-time].
    * por todas las instituciones oficiales = government-wide.
    * por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.
    * por toda una vida = lifetime [life-time].
    * por todo = all over, throughout, all the way through.
    * por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].
    * por todo el continente = continent-wide.
    * por todo el distrito = district-wide [districtwide].
    * por todo el gobierno = government-wide.
    * por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.
    * por todo el planeta = across the planet, planet-wide.
    * por todo el servicio = service-wide.
    * por todo lo alto = grandly, on a grand scale.
    * por todo + Lugar = up and down + Lugar.
    * por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.
    * por todos conocido = well-known.
    * por todos lados = left, right and centre, far and wide.
    * por todos los medios = by all means.
    * por todos sitios = everywhere.
    * por triplicado = in triplicate.
    * por trueque = in kind.
    * por turnos = on a rotating basis, on a rota basis, on a rota system, on a rota.
    * por última vez = for the last time, one last time.
    * por último = finally, last, lastly, ultimately.
    * por último pero no menos importante = last but not least.
    * por una lado... por otro = at one end... at the other.
    * por unanimidad = unanimously.
    * por una parte = on the one hand, on the one side.
    * por un gran margen = by a huge margin.
    * por un gustazo, un trancazo = a kingdom for a kiss.
    * por unidad = per unit.
    * por un lado = for one, on the one hand, on the one side.
    * por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.
    * por un momento = for a moment.
    * por uno mismo = on + Posesivo + own, for + Reflexivo.
    * por unos momentos = for a few moments, for a short time.
    * por uno solo = solo.
    * por un período de tiempo limitado = on a short-term basis.
    * por un tiempo = for a time.
    * por un tiempo indefinido = for an indefinite time to come, for indefinite time.
    * por valor de + Cantidad = amounting to + Cantidad.
    * por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.
    * por varios motivos = for a number of reasons.
    * por venganza = out of spite.
    * por voluntad propia = voluntarily.
    * quedar por ver = remain + to be seen.
    * tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.
    * transporte por tierra = land transport.
    * utilizar por primera vez = pioneer.
    * venta al por mayor = wholesaling.

    * * *
    A en relaciones causales
    B según
    C ¿por qué?
    D en locuciones
    E en expresiones concesivas
    F
    1 en expresiones de modo
    2 indicando el medio
    3 Educación
    G
    1 en relaciones de proporción
    2 en multiplicaciones
    H
    1 en relaciones de sustitución etc
    2 por ejemplo
    I como
    A al expresar finalidad, objetivo
    B indicando consideración, favor
    C indicando inclinación, elección
    D en busca de
    E en lo que respecta a
    F indicando una situación pendiente
    G estar por
    A indicando lugar de acceso, salida
    B
    C expresando lugar determinado
    D indicando extensión
    A expresando tiempo aproximado
    B indicando una ocasión
    C durante
    he puesto esto aquí por el gato I've put this here because of the cat
    nunca se lo dijo por miedo a perderla he never told her out of fear of losing her o because he was afraid of losing her
    eso te pasa por crédulo that's what you get for being (so) gullible
    lo conseguimos por él we got it thanks to him
    ella es así por naturaleza she's like that by nature
    lo hace por necesidad he does it out of necessity
    no se acabó por falta de dinero it wasn't finished for o because of o owing to lack of money
    el final no por conocido me resulta menos triste knowing how it ends doesn't make it any less sad
    por su alto contenido en proteínas because of o owing to its high protein content
    tanto por su precio como por su practicidad both for its price and its practical design
    fue por eso por lo que no te llamé or fue por eso que no te llamé that was the reason o that was why I didn't call you
    precisamente por eso no dije nada that's precisely why I didn't say anything
    la muerte se produjo por asfixia he suffocated, death was caused by suffocation ( frml)
    éste serviría si no fuera por el color this one would do if it weren't for the color
    fue elogiado por su excelente actuación he was praised for his excellent performance
    por + INF for -ING
    me pidió perdón por haberme mentido he apologized for lying o for having lied to me
    B (según) from
    por lo que he oído from what I've heard
    por lo que parece no va a volver it seems o it would seem he's not coming back
    por mi experiencia diría que … from my experience, I would say that …
    C ( fam):
    ¿por? why?
    ¿con quién vas? — con Daniel ¿por? who are you going with? — with Daniel, why? o why do you want to know?
    ¿por qué lloras? why are you crying?
    ¿por qué no vienes a almorzar a casa? why don't you come to my house for lunch?
    por si in case
    llévate una muda, por si tuvieras que quedarte take a change of clothes (just) in case you have to stay
    acaso, mosca2 (↑ mosca (2))
    por más que me esfuerzo me sigue saliendo mal no matter how hard I try o however hard I try, I still can't get it right
    (+ subj): por (muy) fácil que se lo pongan, no creo que lo sepa hacer however easy o no matter how easy they make it for him I don't think he'll be able to do it
    F
    1
    (en expresiones de modo): clasifícalos por tamaño classify them according to size o by size
    colóquense por orden de altura line up in order of height
    por adelantado in advance
    por escrito in writing
    2
    (indicando el medio): se lo comunicaron por teléfono they told him over the phone
    lo dijeron por la radio they said it on the radio
    lo mandaron por avión/barco they sent it by air/sea
    por carretera by road
    la conocí por la voz I recognized the o her voice, I recognized her by her voice
    me enteré por un amigo I heard from o through a friend
    lo intenté por todos los medios I tried everything possible o every possible way
    es doctor honoris causa por Oxford he has an honorary doctorate from Oxford
    un graduado en ciencias políticas por la universidad de Granada a graduate in political science from the university of Granada
    G
    1
    (en relaciones de proporción): cobra $30 por clase he charges $30 a o per class
    120 kilómetros por hora 120 kilometers an o per hour
    lo venden por metro they sell it by the meter
    tú comes por tres you eat enough for three people
    había un hombre por cada dos mujeres there was one man to every two women
    tiene tres metros de largo por uno de ancho it's three meters long by one meter wide
    ya hemos hecho bastante por hoy we've done enough for today
    los hizo entrar uno por uno she made them come in one by one o one at a time
    examinar un escrito punto por punto to go through a document point by point
    ciento2 (↑ ciento (2))
    (en multiplicaciones): tres por cuatro (son) doce three times four is twelve, three fours are twelve
    H
    1
    (en relaciones de sustitución, intercambio, representación): su secretaria firmó por él his secretary signed for him o on his behalf
    yo puedo ir por ti I can go for you o in your place
    por toda respuesta se encogió de hombros all he did was shrug his shoulders
    tú podrías pasar por inglesa you could pass as English o for an Englishwoman
    te dan uno nuevo por dos viejos they give you one new one in exchange for two old ones
    es senador por Canarias he's a senator for the Canary Islands
    2
    (como): por ejemplo for example
    ¿acepta usted por esposa a Carmen? do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?
    un lugar frecuentado por muchos famosos a place frequented by many famous people
    se vieron sorprendidos por una tormenta they were caught in a sudden storm
    la ocupación de la fábrica por (parte de) los obreros the occupation of the factory by the workers
    ver tb parte2 f B. (↑ parte (2))
    A
    (al expresar finalidad, objetivo): se estaban peleando por la pelota they were fighting over the ball
    lo hace por el dinero he does it for the money
    te lo digo por tu bien I'm telling you for your own good
    por + INF:
    daría cualquier cosa por verte contento I'd give anything to see you happy
    no entré por no molestar I didn't go in so as not to disturb him o because I didn't want to disturb him
    eso es hablar por hablar that's talking for the sake of talking o for the sake of it
    estaba ansioso por que lo escucharan he was eager for them to listen to him
    recemos por que lleguen a un acuerdo let's pray that they'll come to an agreement
    siguieron luchando por que se hiciera justicia they continued fighting for justice to be done
    B
    (indicando consideración, favor): haría cualquier cosa por ti I'd do anything for you
    intercede por nosotros intercede for us
    por mí no lo hagas don't do it just for me o for my sake
    C
    (indicando inclinación, elección): su amor por la música her love of music
    demostró gran interés por el cuadro he showed great interest in the painting
    no siento nada por él I don't feel anything for him
    opté por no ir I chose not to go
    votó por ella he voted for her
    ¿por la afirmativa? all those in favor?
    se manifestaron por el derecho al aborto they demonstrated for the right to abortion
    estar por algn ( fam); to be crazy about sb
    D
    (en busca de): salió/fue poror ( Esp) a por pan he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
    E
    (en lo que respecta a): por mí no hay inconveniente I don't mind
    que haga lo que le dé la gana, por mí … let him do what he likes, as far as I'm concerned …
    tengo toda la casa por limpiar I've got the whole house to clean
    estos cambios aún están por hacer these changes have still not been made o are yet to be made
    ver2 vt C 1. (↑ ver (2))
    G
    ( AmL) estar por + INF (estar a punto de): deben de estar por llegar they should be arriving any minute
    la leche está por hervir the milk's about to boil
    A
    (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria): entró por la ventana he came in through the window
    sal por aquí go out this way
    el acceso al edificio es por la calle Lamas you enter the building from Lamas Street
    el piano no va a pasar por la puerta the piano won't go through the door
    se cayó por la escalera he fell down the stairs
    subieron por la ladera este they went up by the east face
    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? does the 121 go along Rosas Avenue?
    fuimos por el camino más largo we took the longer route
    no vayas por ahí que te vas a perder don't go that way, you'll get lost
    ¿por dónde has venido? which way did you come?
    ¿puedes pasar por la tintorería? could you call in at o drop by the drycleaner's?
    B
    (expresando lugar indeterminado): está por ahí he's over there somewhere
    ¿por dónde está or queda el restaurante? whereabouts is the restaurant?
    viven por el sur/por mi barrio they live in the south somewhere/around my area
    hace mucho que no lo vemos por aquí we haven't seen him around here for ages
    ¿qué tal te fue por Londres? how did you get on in London?
    C
    (expresando lugar determinado): corta por aquí cut here
    voy por la página 15 I'm up to o I'm on page 15
    empieza por el principio start at the beginning
    agárralo por el mango hold it by the handle
    D
    (indicando extensión): lo he buscado por todos lados or por todas partes I've looked everywhere for it
    la epidemia se extendió por todo el país the epidemic spread throughout the (whole) country
    estuvimos viajando por el norte de Francia we were traveling around o in the North of France
    fuimos a caminar por la playa we went for a walk along the beach
    pasa un trapo por el piso give the floor a quick wipe
    A
    (expresando tiempo aproximado): por aquella época at that time
    por aquel entonces vivían en Pozuelo at that time they were living in Pozuelo
    sucedió por allá por 1960 it happened some time back around 1960
    me lo regalaron por mi cumpleaños they gave it to me for my birthday
    por Semana Santa pensamos ir a Londres we're thinking of going to London for Easter
    C (durante) for
    por los siglos de los siglos for ever and ever
    no se lo confío ni por un minuto I wouldn't trust him with it for a minute
    puede quedar así por el momento or por ahora it can stay like that for the time being o for now
    ver tb mañana3 (↑ mañana (3)), tarde2 (↑ tarde (2)), noche
    * * *

     

    por preposición
    1 ( causa) because of;
    por falta de dinero because of o owing to lack of money;

    por naturaleza by nature;
    por necesidad out of necessity;
    por eso no dije nada that's why I didn't say anything;
    fue por eso que no te llamé that was why I didn't call you;
    si no fuera por mi hijo … if it wasn't for my son …;
    me pidió perdón por haberme mentido he apologized for lying o for having lied to me
    2 ( en locs)

    no dijo por qué he didn't say why;
    ¿por qué no vienes conmigo? why don't you come with me?;
    por si in case;
    por si no entiende in case he doesn't understand;
    See Also→ acaso 2, mosca
    3 ( en expresiones concesivas):
    por más que me esfuerzo however hard o no matter how hard I try;

    por (muy) fácil que sea however easy o no matter how easy it is
    4
    a) ( modo):


    por adelantado in advance;
    por escrito in writing
    b) ( medio):


    lo dijeron por la radio they said it on the radio;
    por avión by air;
    la conocí por la voz I recognized her by her voice;
    me enteré por un amigo I heard from o through a friend
    5

    cobra $30 por clase he charges $30 a o per class;

    120 kilómetros por hora 120 kilometers an o per hour;
    por metro/docena by the meter/dozen;
    tú comes por tres you eat enough for three people;
    tiene tres metros de largo por uno de ancho it's three meters long by one meter wide;
    uno por uno one by one;
    See Also→ ciento sustantivo masculino b


    6

    su secretaria firmó por él his secretary signed for him o on his behalf;

    pasa por inglesa she passes for an Englishwoman
    b) ( como):


    7 ( introduciendo el agente) by;

    1 (finalidad, objetivo):

    lo hace por el dinero he does it for the money;
    no entré por no molestarlo I didn't go in because I didn't want to disturb him;
    por que + subj (here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan he was eager for them to listen to him
    2 (indicando inclinación, elección):

    no siento nada por él I don't feel anything for him;
    votó por ella he voted for her
    3 ( en busca de): salió/fue por or (Esp) a por pan he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
    4 ( en lo que respecta a):
    por mí que haga lo que quiera as far as I'm concerned, he can do what he likes

    5 (esp AmL) estar por + inf ( estar a punto de) to be about to + inf;

    deben (de) estar por llegar they should be arriving any minute
    1
    a) ( lugar):


    sal por aquí go out this way;
    se cayó por la escalera he fell down the stairs;
    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? does the 121 go along Rosas Avenue?;
    ¿por dónde has venido? which way did you come?;
    está por ahí he's over there somewhere;
    ¿por dónde está el hotel? whereabouts is the hotel?;
    viven por mi barrio they live around my area;
    voy por la página 15 I'm up to o I'm on page 15;
    empieza por el principio start at the beginning;
    agárralo por el mango hold it by the handle
    b) ( indicando extensión): por todos lados or por todas partes everywhere;

    viajamos por el norte de Francia we traveled around o in the North of France;

    ver tb dentro, fuera, encima, etc
    2 ( tiempo) for;

    por el momento or por ahora for the time being, for now;
    ver tb mañana, tarde, noche
    3 (Esp) ( ocasión) for;

    por preposición
    1 (autoría) by: está escrito por mí, it was written by me
    2 (camino, lugar) through: viajamos por Castilla, we travelled round Castilla
    3 (medio) lo enviaron por avión, they sent it by plane
    me enteré por el periódico, I read about it in the newspaper
    4 (motivo, causa) because of
    por tu culpa, because of you
    (en favor de) for: hazlo por ellos, do it for their sake
    por la libertad, for freedom
    5 (en torno a) por San Juan, near Saint John's Day
    6 (durante) por la mañana/noche, in the morning/at night
    por el momento, for the time being
    7 (a través) entramos por la puerta, we got in through the door
    miramos por la ventana, we looked out (of) the window
    pasamos por la ciudad, we went through the town
    8 (sobre, por encima de) cruzaremos por el puente, we'll cross the bridge
    9 (delante de) paso todos los días por tu casa, I go by your house every day
    10 (a cambio de) for: te doy mi helado por tu yogur, I'll swap you my ice-cream for your yoghurt
    11 (en una distribución, cálculo) por cabeza, a head, per person
    mil pesetas por hora, a thousand pesetas per hour
    dos mil revoluciones por minuto, two thousand revolutions per minute
    12 (en una multiplicación) dos por dos, cuatro, two times two is four
    un diez por ciento, ten per cent
    13 (con infinitivo) in order to, so as to
    trabajar por trabajar, to work for the sake of it
    ♦ Locuciones: por así decirlo, so to speak
    por más/mucho que..., no matter how...
    por qué, why
    ' por' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - abogar
    - abonar
    - abonarse
    - abotargada
    - abotargado
    - abuelo
    - acabar
    - acaso
    - accidente
    - acercarse
    - acertar
    - aclamación
    - acomplejada
    - acomplejado
    - acomplejarse
    - acoquinar
    - acostumbrar
    - actual
    - adelantada
    - adelantado
    - adivinar
    - admitir
    - adoración
    - aérea
    - aéreo
    - afanarse
    - afectada I
    - afectado
    - afición
    - agradecer
    - aguantar
    - ahí
    - ahogada
    - ahogado
    - ahora
    - ahorcarse
    - ahorrar
    - aire
    - alegrarse
    - algo
    - allá
    - allí
    - almacén
    - alquiler
    - alta
    - alto
    - aludida
    - aludido
    - amarga
    English:
    A
    - aback
    - ablaze
    - about
    - above
    - absence
    - absorb
    - accident
    - accidentally
    - acclaim
    - accompany
    - accord
    - accordingly
    - account
    - accustom
    - actual
    - actually
    - add to
    - advocate
    - after
    - afternoon
    - again
    - against
    - air
    - airmail
    - alert
    - allowance
    - alone
    - alphabetically
    - alternately
    - amble
    - amends
    - amok
    - angry
    - annihilate
    - annoy
    - answer for
    - answering service
    - antipathy
    - anxious
    - anywhere
    - apologetic
    - apologize
    - appal
    - appall
    - apparently
    - appearance
    - appease
    - appointment
    - appreciate
    * * *
    por prep
    1. [indica causa] because of;
    llegó tarde por el tráfico she was late because of the traffic;
    lo hizo por amor he did it out of o for love;
    me disculpé por llegar tarde I apologized for arriving late;
    miré dentro por simple curiosidad I looked inside out of pure curiosity;
    accidentes por conducción temeraria accidents caused by reckless driving;
    muertes por enfermedades cardiovasculares deaths from cardiovascular disease;
    no quise llamar por la hora (que era) I didn't want to call because of the time;
    cerrado por vacaciones/reformas [en letrero] closed for holidays/alterations;
    por mí no te preocupes don't worry about me;
    Esp
    fue por eso por lo que tuvimos tantos problemas, Am [m5] fue por eso que tuvimos tantos problemas that's why we had so many problems;
    eso te pasa por (ser tan) generoso that's what you get for being so generous;
    la razón por (la) que dimite the reason (why) she is resigning;
    ¿por qué? why?;
    ¿por qué no vienes? why don't you come?;
    ¿por qué lo preguntas? – por nada why do you ask? – no reason;
    Fam
    ¿por? why?;
    por si in case;
    por si se te olvida in case you forget
    2. [indica indicio]
    por lo que me dices/lo que he oído no debe de ser tan difícil from what you say/what I've heard, it can't be that difficult;
    por lo que tengo entendido, viven juntos as I understand it, they live together, my understanding is that they live together;
    por lo visto, por lo que se ve apparently
    3. [indica finalidad] (antes de infinitivo) (in order) to;
    * * *
    prp
    1 motivo for, because of;
    lo hace por mí he does it for me;
    lo hizo por amor she did it out of o for love;
    luchó por sus ideales he fought for his ideals;
    por miedo a ofenderle for fear of upsetting her;
    vino por verme he came to see me
    2 medio by;
    por avión by air;
    por correo by mail, Br
    tb by post
    :
    por un año/un segundo for a year/a second;
    por la mañana in the morning;
    por Navidad around Christmas
    :
    por la calle down the street;
    por un tunel through a tunnel;
    por aquí this way
    5 posición aproximada around, about;
    está por aquí it’s around here (somewhere);
    vive por el centro de la ciudad she lives somewhere around the center of town
    :
    por cincuenta pesos for fifty pesos;
    por cabeza each, a head
    :
    por hora an o per hour;
    dos por dos two times two;
    ¿por qué? why?;
    por el que … the reason why …;
    esa factura aún está por pagar that invoice still has to be paid;
    por difícil que sea however difficult it might be
    * * *
    por prep
    1) : for, during
    se quedaron allí por la semana: they stayed there during the week
    por el momento: for now, at the moment
    2) : around, during
    por noviembre empieza a nevar: around November it starts to snow
    por la mañana: in the morning
    3) : around (a place)
    debe estar por allí: it must be over there
    por todas partes: everywhere
    4) : by, through, along
    por la puerta: through the door
    pasé por tu casa: I stopped by your house
    por la costa: along the coast
    5) : for, for the sake of
    lo hizo por su madre: he did it for his mother
    ¡por Dios!: for heaven's sake!
    6) : because of, on account of
    llegué tarde por el tráfico: I arrived late because of the traffic
    dejar por imposible: to give up as impossible
    7) : per
    60 millas por hora: 60 miles per hour
    por docena: by the dozen
    8) : for, in exchange for, instead of
    su hermana habló por él: his sister spoke on his behalf
    9) : by means of
    hablar por teléfono: to talk on the phone
    por escrito: in writing
    10) : as for
    por mí: as far as I'm concerned
    11) : times
    tres por dos son seis: three times two is six
    12) según: from, according to
    por lo que dices: judging from what you're telling me
    13) : as, for
    por ejemplo: for example
    14) : by
    hecho por mi abuela: made by my grandmother
    por correo: by mail
    15) : for, in order to
    lucha por ganar su respeto: he struggles to win her respect
    estar por : to be about to
    por ciento : percent
    por favor : please
    por lo tanto : therefore, consequently
    ¿por qué? : why?
    por... que : no matter how
    por mucho que intente: no matter how hard I try
    por si or
    por si acaso : just in case
    * * *
    por prep
    1. (a través de) through
    2. (la calle) along / down
    3. (indica camino) via / by
    6. (a causa de) because of
    7. (a fin de) to / in order to
    10. (multiplicado) times
    12. (en vez de) instead of
    ir por / ir a por to fetch
    ¡ve a por mis zapatillas, por favor! fetch my slippers, please!
    por + adjetivo however + adjective
    por lo general generally / usually
    por si... in case...
    ¿por qué? why?

    Spanish-English dictionary > por

  • 12 nada

    adv.
    1 at all.
    la película no me ha gustado nada I didn't like the film at all
    no es nada extraño it's not at all strange
    la obra no es nada aburrida the play isn't the slightest bit boring
    2 a little, a bit (poco).
    no hace nada que salió he left just a minute ago
    3 not at all, not a single thing, nothing, not a bit.
    4 anything.
    intj.
    nothing at all.
    pron.
    1 nothing.
    no pasó nada nothing happened
    no he leído nada de Lorca I haven't read anything by Lorca
    nada me gustaría más que poder ayudarte there's nothing I'd like more than to be able to help you
    no hay nada como un buen libro there's nothing (quite) like a good book
    nada más nothing else, nothing more
    no quiero nada más I don't want anything else
    no dijo nada de nada he didn't say anything at all
    no es nada it's nothing serious
    esto no es nada that's nothing
    te he traído un regalito de nada I've brought you a little something
    cuesta cinco millones, ¡ahí es nada! it costs five million, a real snip!
    casi nada almost nothing
    como si nada as if nothing was the matter, as if nothing had happened
    de nada don't mention it, you're welcome (respuesta a 'gracias')
    dentro de nada any second now
    ¡nada de eso! absolutely not!
    No quiero nada I don't want any.
    2 love (en tenis). (peninsular Spanish)
    f.
    1 nothing, bugger all.
    2 little bit, trace, tiny bit, tiny little bit.
    pres.indicat.
    3rd person singular (él/ella/ello) present indicative of spanish verb: nadar.
    * * *
    1 nothing
    (no hay) nada como... there's nothing like...
    ¿te has hecho daño? --no, no ha sido nada did you hurt yourself? --no, I'm all right thank you
    1 (not) at all
    1 nothingness
    \
    antes de nada first of all
    como si nada just like that
    de nada (no hay de qué) don't mention it, think nothing of it, (US you're welcome) 2 (insignificante) insignificant
    gracias, --de nada thanks, --don't mention it
    dentro de nada in a moment
    nada de eso not at all, nothing of the kind
    ¿se casa Maribel? --¡nada de eso! is Maribel getting married? --absolutely not!, no way!
    nada más... as soon as..., no sooner...
    nada menos que no less than
    por nada for no reason at all
    por nada del mundo (not) for anything in the world
    ¡y nada de...! and don't...!
    ¡y nada de bañarse en el río! and don't go bathing in the river!
    * * *
    1. noun f. 2. adv. - de nada 3. pron.
    nothing, anything
    * * *
    1. PRON
    1) (=ninguna cosa) [con el verbo inglés en forma afirmativa] nothing; [con el verbo inglés en forma negativa] anything

    no dijo nada en toda la tarde — he said nothing all afternoon, he didn't say anything all afternoon

    no hay nada como un café después de comer — there's nothing like a coffee after your meal, nothing beats a coffee after your meal

    -¿qué has comprado? -nada — "what have you bought?" - "nothing"

    nada de, no sabe nada de español — he knows no Spanish at all, he doesn't know any Spanish at all

    -¿qué te cuentas? -nada de particular — "what's new?" - "nothing much" o "not a lot"

    ¡nada de eso! — not a bit of it!

    ¡nada de marcharse! — forget about leaving!

    nada de nada — absolutely nothing, nothing at all

    ahí
    2) [en locuciones]
    a) [con verbo]

    estuvo en nada que lo perdiesen — they very nearly lost it

    no me falta de nada — I've got everything I need

    hace nada — just a moment ago

    no se parecen en nada — they're not at all alike

    quedar(se) en nada — to come to nothing

    no reparar en nada — to stop at nothing

    no servir para nada — to be utterly useless

    no ha sido nada — it's nothing, it doesn't matter

    b) [con preposición, adverbio]

    antes de nada, antes de nada tengo que telefonear — before I do anything else I must make a phone call

    a cada nada — LAm * constantly

    casi nada, no costó casi nada — it cost next to nothing

    ¡había unas cien mil personas! ¡casi nada! — there were no fewer than a hundred thousand people there!

    como si nada, se lo advertí, pero como si nada — I warned him but it was as if I hadn't spoken

    de nada, -¡gracias! -de nada — "thanks!" - "don't mention it" o "you're welcome"

    ¡tanto revuelo por un premio de nada! — all that fuss over such a silly little prize!

    dentro de nada — very soon

    nada más, -¿desea algo más? -nada más, gracias — "can I get you anything else?" - "no, that's all thank you"

    no dijo nada más — he didn't say anything else, he said nothing else

    nada más que estoy muy cansado And, Méx it's just that I'm very tired

    (nada más y) nada menos que... — (no more and) no less than...

    han ganado nada menos que un coche — they've won a car, no less

    ni nada — or anything

    pues no es feo ni nadairó he's not ugly... much!

    para nada — at all

    -¿te gusta? -para nada — "do you like it?" - "not at all"

    por nada, por nada se echa a llorar — she's always crying over nothing o for no reason at all

    no por nada le llaman "apestoso" — he's not called "smelly" for nothing

    ¡por nada! — Cono Sur not at all!, don't mention it!

    3) [como coletilla]

    pues nada, me voy — well, I'm off then

    -¿qué pasó? -pues nada, que estuve esperando y no llegó — "what happened?" - "well, I was there waiting and he didn't arrive"

    y nada, al final nos fuimos — anyway, in the end we left

    4) (Tenis) love
    2.
    ADV not at all, by no means

    no es nada fácil — it's not at all easy, it's by no means easy

    pues no eres tú nada ambiciosoiró well you're not very ambitious, are you?... much!

    3.
    SF
    * * *
    I
    1)

    antes que or de nada — first of all

    no hay nada como... — there's nothing like...

    no es por nada pero... — don't take this the wrong way but...

    nada de nada — (fam) not a thing

    nada más: no hay nada más there's nothing else; ¿algo más? - nada más anything else? - no, that's it o that's all; nada más fui yo (Méx) I was the only one who went; salí nada más comer I went out right o straight after lunch; sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less; nada más que: no se lo dije nada más que a él he's the only one I told; para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all; como si nada (fam): me lo dijo como si nada! she told me as if it was nothing; se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid; no hay nada que hacerle — (fam) that's all there is to it

    2)
    b) ( muy poco)

    con or de nada se rompe — it breaks just like that

    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren — we very nearly missed the train

    c) (fam) ( uso expletivo)

    y nada, que al final no lo compró — anyway, in the end she didn't buy it

    pues nada, ya veremos qué pasa — well o anyway, we'll see what happens

    3) (Esp) ( en tenis) love
    II

    no está nada preocupadohe isn't at all o the least bit worried

    III
    1) (Fil)
    2) (Méx, RPl fam) ( pequeña cantidad)
    * * *
    = anything, nothing, nil, zero + Nombre, naught, nothingness, nowt, zilch.
    Ex. As an inveterate user of the British Museum Library he was able to confirm that 'a library is not worth anything without a catalogue'.
    Ex. Nothing happens until the ENTER key is pressed.
    Ex. While our vision of our readers is hazy and our interests in them nil, then criticism must be either trivial or irrelevant.
    Ex. In recent years special libraries have been faced with a number of important factors, including reduced purchase budgets, zero increases in staffing, and the opportunities offered by automation.
    Ex. Was everything she learned for naught? She felt extinguished.
    Ex. The emptiness and nothingness associated with writer's block is often described as a kind of death, a place where there is nothing to decide, nothing about which to express an opinion.
    Ex. There's a real danger of flying off on a tangent while writing about this as it for once is purely about politics and there's ' nowt' as controversial as that.
    Ex. Before you lend cash to Tom, Dick and Harry, be sure you know what you're doing or else your friendship will be worth zilch.
    ----
    * a cambio de nada = for nothing.
    * a nadie le importa nada = nobody + gives a damn.
    * antes de nada = before long, before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.
    * antes que nada = first of all, before anything else, first off, above all things.
    * a propósito de nada = for no specific reason, for no particular reason.
    * caer en la nada = fall into + the void, fall into + (empty) space.
    * casi nada = next to nothing.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * contar para nada = count + for nothing.
    * decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.
    * de la nada = from nowhere, out of nowhere.
    * del año de la nada = from the year dot.
    * en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.
    * en casi nada = in no time at all, in next to no time.
    * en nada de tiempo = at a moment's notice, in next to no time, in no time at all, in no time.
    * esperar sin nada que hacer = kick + Posesivo + heels.
    * estar con amigos en la calle pasando el rato sin hacer nada = hang out + on the street.
    * estar sin hacer nada = sit + idle, stand + idle.
    * hablar sin decir nada = waffle.
    * hacer como si nada = play it + cool.
    * más que nada = more than anything else.
    * nada bonito = unlovely.
    * nada claro = unclear, uncleared.
    * nada convencido = unimpressed.
    * nada convencional = unorthodox.
    * ¡nada de eso! = no dice!.
    * nada de importancia = nothing in particular.
    * nada de nada = zilch.
    * nada desdeñable = not inconsiderable.
    * nada despreciable = not inconsiderable.
    * nada en absoluto = not at all, nothing whatsoever.
    * nada en la vida es gratuito = you cannot make an omelette without breaking eggs.
    * nada envidiable = unenviable.
    * nada es gratis = nothing comes without a cost.
    * nada es gratis en la viña del Señor = there is no such thing as a free lunch, there is no such thing as a free ride.
    * nada es mejor que = nothing beats....
    * nada + estar + más apartado de la realidad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más apartado de la verdad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más lejos de la verdad = nothing + can + be further from the truth, nothing + can + be further from the truth.
    * nada extraordinario = unremarkable.
    * nada impresionado = unimpressed.
    * nada instintivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada intuitivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada lógico = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada más = anything else, nothing else.
    * nada más y nada menos = as much as + Expresión Numérica.
    * nada más y nada menos que = in the order of + Cantidad, nothing less than.
    * nada más y nada menos que de/por + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * nada más y nada menos que desde + Expresión Temporal = from as far back as + Expresión Temporal.
    * nada más y nada menos que + Número = as many as + Número.
    * nada materialista = unworldly.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * nada puede estar más alejado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada puede estar más apartado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada sabe mejor que sentirse delgado = nothing tastes as good as thin feels.
    * nada se acaba hasta que no se acaba = nothing is done until it's done.
    * nada sorprendente = unsurprising.
    * nada supera a = nothing beats....
    * no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.
    * no conducir a nada = be exercises in + futility.
    * no conocer a Alguien de nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conocer a Alguien para nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conseguir nada = achieve + nothing.
    * no deber nada = pay + Posesivo + dues.
    * no decir nada = keep + quiet.
    * no decir nada a nadie = lips + seal.
    * no encontrar nada + Adjetivo = find far from + Adjetivo.
    * no estar nada + Adjetivo = be anything but + Adjetivo.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * no haber nada de verdad en = there + be + any/no truth to.
    * no + haber + nada malo en = there + be + nothing wrong in/with.
    * no hacer nada = vegetate, veg out.
    * no hacer nada al respecto = leave + unchecked.
    * no hacer nada de particular = do + nothing in particular.
    * no hay nada como = nothing beats....
    * no hay nada imposible = all bets are off.
    * no hay nada mejor que = nothing beats....
    * no hay nada oculto = what you see is what you get.
    * no importar nada = not give a shit, not give a fuck.
    * no parecerse en nada a = be nothing like.
    * no perderse nada = be no great loss.
    * no querer saber más nada de = drop + Nombre + like a hot potato, drop + Nombre + like a hot brick.
    * no querer saber nada de = want + nothing to do with.
    * no querer tener nada que ver con = want + nothing to do with.
    * no revelar nada a nadie = lips + seal.
    * no ser nada = add up to + nothing.
    * no ser nada fácil = be hard-pushed to.
    * no servir de nada = be of no avail, be to no avail.
    * no servir de nada que + Subjuntivo = no use + Ving.
    * no servir para nada = be good for nothing, pissing into the wind, be of no avail, be to no avail, all + be for + naught.
    * no significar nada = add up to + nothing.
    * no suponer nada = add up to + nothing.
    * no tener nada en contra de Algo = have + nothing against, have + no quarrel about + Nombre.
    * no tener nada que perder = have + nothing to lose.
    * no tener nada que ver con = be irrelevant to.
    * no tener tiempo de nada = have + not a moment to spare.
    * o nada en absoluto = if at all.
    * para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.
    * para que no falte de nada = for good measure.
    * persona que nunca se deshace de anda = hoarder, packrat, magpie.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada o casi nada = at little or no extra cost.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * primero que nada = first off.
    * que no conduce a nada = circuitous.
    * quien nada arriesga nada gana = nothing ventured, nothing gained.
    * reducir a la nada = reduce to + nil.
    * saber un poco de todo y mucho de nada = jack of all trades, master of none.
    * sentarse sin hacer nada = sit + idle.
    * ser nada más y nada menos que = be nothing less than.
    * servir de poco o nada = be of little or no avail.
    * servir para nada = count + for nothing.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * trabajar a cambio de nada = work for + nothing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * y antes de nada = the next thing + Pronombre + know.
    * * *
    I
    1)

    antes que or de nada — first of all

    no hay nada como... — there's nothing like...

    no es por nada pero... — don't take this the wrong way but...

    nada de nada — (fam) not a thing

    nada más: no hay nada más there's nothing else; ¿algo más? - nada más anything else? - no, that's it o that's all; nada más fui yo (Méx) I was the only one who went; salí nada más comer I went out right o straight after lunch; sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less; nada más que: no se lo dije nada más que a él he's the only one I told; para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all; como si nada (fam): me lo dijo como si nada! she told me as if it was nothing; se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid; no hay nada que hacerle — (fam) that's all there is to it

    2)
    b) ( muy poco)

    con or de nada se rompe — it breaks just like that

    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren — we very nearly missed the train

    c) (fam) ( uso expletivo)

    y nada, que al final no lo compró — anyway, in the end she didn't buy it

    pues nada, ya veremos qué pasa — well o anyway, we'll see what happens

    3) (Esp) ( en tenis) love
    II

    no está nada preocupadohe isn't at all o the least bit worried

    III
    1) (Fil)
    2) (Méx, RPl fam) ( pequeña cantidad)
    * * *
    = anything, nothing, nil, zero + Nombre, naught, nothingness, nowt, zilch.

    Ex: As an inveterate user of the British Museum Library he was able to confirm that 'a library is not worth anything without a catalogue'.

    Ex: Nothing happens until the ENTER key is pressed.
    Ex: While our vision of our readers is hazy and our interests in them nil, then criticism must be either trivial or irrelevant.
    Ex: In recent years special libraries have been faced with a number of important factors, including reduced purchase budgets, zero increases in staffing, and the opportunities offered by automation.
    Ex: Was everything she learned for naught? She felt extinguished.
    Ex: The emptiness and nothingness associated with writer's block is often described as a kind of death, a place where there is nothing to decide, nothing about which to express an opinion.
    Ex: There's a real danger of flying off on a tangent while writing about this as it for once is purely about politics and there's ' nowt' as controversial as that.
    Ex: Before you lend cash to Tom, Dick and Harry, be sure you know what you're doing or else your friendship will be worth zilch.
    * a cambio de nada = for nothing.
    * a nadie le importa nada = nobody + gives a damn.
    * antes de nada = before long, before + Pronombre + know what + happen, before + Pronombre + know it.
    * antes que nada = first of all, before anything else, first off, above all things.
    * a propósito de nada = for no specific reason, for no particular reason.
    * caer en la nada = fall into + the void, fall into + (empty) space.
    * casi nada = next to nothing.
    * como si nada = be right as rain, unfazed.
    * contar para nada = count + for nothing.
    * decir la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad = to tell the truth, the whole truth, and nothing but the truth.
    * de la nada = from nowhere, out of nowhere.
    * del año de la nada = from the year dot.
    * en apenas nada = in no time at all, in next to no time, in no time.
    * en casi nada = in no time at all, in next to no time.
    * en nada de tiempo = at a moment's notice, in next to no time, in no time at all, in no time.
    * esperar sin nada que hacer = kick + Posesivo + heels.
    * estar con amigos en la calle pasando el rato sin hacer nada = hang out + on the street.
    * estar sin hacer nada = sit + idle, stand + idle.
    * hablar sin decir nada = waffle.
    * hacer como si nada = play it + cool.
    * más que nada = more than anything else.
    * nada bonito = unlovely.
    * nada claro = unclear, uncleared.
    * nada convencido = unimpressed.
    * nada convencional = unorthodox.
    * ¡nada de eso! = no dice!.
    * nada de importancia = nothing in particular.
    * nada de nada = zilch.
    * nada desdeñable = not inconsiderable.
    * nada despreciable = not inconsiderable.
    * nada en absoluto = not at all, nothing whatsoever.
    * nada en la vida es gratuito = you cannot make an omelette without breaking eggs.
    * nada envidiable = unenviable.
    * nada es gratis = nothing comes without a cost.
    * nada es gratis en la viña del Señor = there is no such thing as a free lunch, there is no such thing as a free ride.
    * nada es mejor que = nothing beats....
    * nada + estar + más apartado de la realidad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más apartado de la verdad = nothing + can + be further from the truth.
    * nada + estar + más lejos de la verdad = nothing + can + be further from the truth, nothing + can + be further from the truth.
    * nada extraordinario = unremarkable.
    * nada impresionado = unimpressed.
    * nada instintivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada intuitivo = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada lógico = counter-intuitive [counterintuitive].
    * nada más = anything else, nothing else.
    * nada más y nada menos = as much as + Expresión Numérica.
    * nada más y nada menos que = in the order of + Cantidad, nothing less than.
    * nada más y nada menos que de/por + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * nada más y nada menos que desde + Expresión Temporal = from as far back as + Expresión Temporal.
    * nada más y nada menos que + Número = as many as + Número.
    * nada materialista = unworldly.
    * nada menos que + Nombre + tan + Adjetivo + como = no less + Adjetivo + Nombre + than.
    * nada puede estar más alejado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada puede estar más apartado de la realidad = nothing can be further from the truth.
    * nada sabe mejor que sentirse delgado = nothing tastes as good as thin feels.
    * nada se acaba hasta que no se acaba = nothing is done until it's done.
    * nada sorprendente = unsurprising.
    * nada supera a = nothing beats....
    * no andar en nada bueno = be up to no good, get up to + no good.
    * no conducir a nada = be exercises in + futility.
    * no conocer a Alguien de nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conocer a Alguien para nada = not know + Pronombre + from Adam.
    * no conseguir nada = achieve + nothing.
    * no deber nada = pay + Posesivo + dues.
    * no decir nada = keep + quiet.
    * no decir nada a nadie = lips + seal.
    * no encontrar nada + Adjetivo = find far from + Adjetivo.
    * no estar nada + Adjetivo = be anything but + Adjetivo.
    * no + haber + nada como = there + be + nothing like.
    * no haber nada de verdad en = there + be + any/no truth to.
    * no + haber + nada malo en = there + be + nothing wrong in/with.
    * no hacer nada = vegetate, veg out.
    * no hacer nada al respecto = leave + unchecked.
    * no hacer nada de particular = do + nothing in particular.
    * no hay nada como = nothing beats....
    * no hay nada imposible = all bets are off.
    * no hay nada mejor que = nothing beats....
    * no hay nada oculto = what you see is what you get.
    * no importar nada = not give a shit, not give a fuck.
    * no parecerse en nada a = be nothing like.
    * no perderse nada = be no great loss.
    * no querer saber más nada de = drop + Nombre + like a hot potato, drop + Nombre + like a hot brick.
    * no querer saber nada de = want + nothing to do with.
    * no querer tener nada que ver con = want + nothing to do with.
    * no revelar nada a nadie = lips + seal.
    * no ser nada = add up to + nothing.
    * no ser nada fácil = be hard-pushed to.
    * no servir de nada = be of no avail, be to no avail.
    * no servir de nada que + Subjuntivo = no use + Ving.
    * no servir para nada = be good for nothing, pissing into the wind, be of no avail, be to no avail, all + be for + naught.
    * no significar nada = add up to + nothing.
    * no suponer nada = add up to + nothing.
    * no tener nada en contra de Algo = have + nothing against, have + no quarrel about + Nombre.
    * no tener nada que perder = have + nothing to lose.
    * no tener nada que ver con = be irrelevant to.
    * no tener tiempo de nada = have + not a moment to spare.
    * o nada en absoluto = if at all.
    * para nada = in vain, to no avail, without any avail, vainly, of no avail.
    * para que no falte de nada = for good measure.
    * persona que nunca se deshace de anda = hoarder, packrat, magpie.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada o casi nada = at little or no extra cost.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * primero que nada = first off.
    * que no conduce a nada = circuitous.
    * quien nada arriesga nada gana = nothing ventured, nothing gained.
    * reducir a la nada = reduce to + nil.
    * saber un poco de todo y mucho de nada = jack of all trades, master of none.
    * sentarse sin hacer nada = sit + idle.
    * ser nada más y nada menos que = be nothing less than.
    * servir de poco o nada = be of little or no avail.
    * servir para nada = count + for nothing.
    * sin decir nada = dumbly.
    * sin dejar nada fuera = the works!.
    * sin nada de gracia = unfunny.
    * sin nada que destacar = uneventful.
    * sin poder hacer nada = helplessly.
    * trabajar a cambio de nada = work for + nothing.
    * una cosa no + tener + nada que ver con la otra = one thing + have + nothing to do with the other.
    * y antes de nada = the next thing + Pronombre + know.

    * * *
    A
    1 nothing
    es mejor que nada it's better than nothing
    de nada sirve que le compres libros si no los lee there's no point in buying him books if he doesn't read them
    antes que or de nada first of all
    nada te faltará or no te faltará nada you won't want for anything
    no hay nada como un buen baño caliente there's nothing like a nice hot bath
    hace dos días que no come nada he hasn't eaten a thing o anything for two days
    ¡no sirves para nada! you're useless
    no se hizo nada he wasn't hurt
    no sé por qué llora, yo no le hice nada I don't know why he's crying, I didn't touch him
    ¿te has hecho daño? — no, no ha sido nada did you hurt yourself? — no, it's nothing
    ¡perdón! — no fue nada sorry! — that's all right
    no es por nada pero … don't take this the wrong way but …
    se fue sin decir nada she left without a word
    nadie me dio nada nobody gave me anything
    nada DE algo:
    no necesita nada de azúcar it doesn't need any sugar at all
    eso no tiene nada de gracia that's not in the least bit o not at all funny
    ¡nada de juegos or jugar ahora! you're not playing o I don't want any games now!
    2 ( en locs):
    de nada you're welcome, it's a pleasure, don't mention it ( frml)
    nada de nada ( fam); not a thing
    nada más: no hay nada más there's nothing else
    ¿algo más? — nada más anything else? — no, that's it o that's all o that's the lot
    no se pudo hacer nada más or más nada por él nothing more could be done for him
    nada más fui yo ( Méx); I was the only one who went
    no nada más yo lo critico ( Méx); I'm not the only one to criticize him
    salí nada más comer I went out right o straight after lunch
    nada más llegar subió a verla as soon as he arrived he went up to see her
    nada más que: la verdad, toda la verdad y nada más que la verdad the truth, the whole truth, and nothing but the truth
    no se lo dije nada más que a él he's the only one I told, I didn't tell anyone except him o but him
    nada que … ( Andes fam): ya son las diez y nada que vienen it's already ten o'clock and there's still no sign of them
    ni nada ( fam): no me avisó ni nada ( fam); he didn't tell me or anything, he didn't even tell me
    no es ambicioso ni nada ( iró); he's not at all ambitious or anything like that! ( iro)
    para nada not … at all
    ese tema no se tocó para nada that topic didn't come up at all
    no me gustó para nada I didn't like it at all o one little bit
    ahí es nada ( fam iró): hicieron un par de millones, ahí es nada they made a couple of million … peanuts o chickenfeed! ( colloq iro)
    como si nada ( fam): ¡me lo dice como si nada! she tells me as casual as you like, and she tells me as if it was nothing
    se quedó como si nada she didn't even bat an eyelid
    se lo dije mil veces, pero como si nada I told her over and over again, but it didn't do the slightest bit of good
    no estás/está en nada ( Ven arg); you're/he's so uncool ( colloq), you don't/he doesn't have a clue ( colloq)
    no hay nada que hacerle ( fam); that's all there is to it, there are no two ways about it
    B
    1
    (algo): ¿has visto alguna vez nada igual? have you ever seen the like of it o the likes of it o anything like it?
    antes de que digas nada before you say anything
    2
    (muy poco): con or de nada se rompe it breaks just like that
    fue un golpe de nada it was only a little bump
    en nada de tiempo in no time at all
    compraron la casa por nada they bought the house for next to nothing
    dentro de nada very soon, in no time at all
    estar en nada: estuvo en nada que perdiéramos el tren we very nearly missed the train
    no nos vieron, pero estuvo en nada they didn't see us, but it was a close call o shave
    3 ( fam)
    (uso expletivo): y nada, que al final no lo compró anyway, in the end she didn't buy it
    pues nada, ya veremos qué pasa well o anyway, we'll see what happens
    C ( Esp) (en tenis) love
    quince-nada fifteen-love
    no está nada preocupado he isn't at all o the least bit worried
    anoche no dormí nada I didn't sleep a wink o at all last night
    no me gusta nada lo que has hecho I don't like what you've done one bit
    no es nada engreído el chico ( iró); he sure is vain!, he isn't half conceited! ( BrE)
    A ( Fil):
    la nada nothing
    el universo se creó de la nada the universe was created from nothing o from the void
    surgió de la nada it came out of nowhere
    B
    (Méx, RPl fam) (pequeña cantidad): ¿le diste vino al bebé? — sólo una nada did you give the baby wine? — only a tiny drop
    le puse una nada de sal I added a tiny pinch of salt
    ganó por una nada he won by a whisker
    * * *

     

    Del verbo nadar: ( conjugate nadar)

    nada es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente indicativo

    2ª persona singular (tú) imperativo

    Multiple Entries:
    nada    
    nadar
    nada pronombre
    1


    de nada sirve que le compres libros there's no point in buying him books;
    antes que or de nada first of all;
    no quiere nada he doesn't want anything;
    ¡no sirves para nada! you're useless;
    sin decir nada without a word
    b) ( en locs)


    nada de nada (fam) not a thing;
    nada más: no hay nada más there's nothing else;
    ¿algo más? — nada más anything else? — no, that's it o that's all;
    nada más fui yo (Méx) I was the only one who went;
    salí nada más comer I went out right o straight after lunch;
    sacó (nada más ni) nada menos que el primer puesto she came first no less;
    para nada: no me gustó para nada I didn't like it at all;
    por nada: la compraron por nada they bought it for next to nothing;
    discuten por nada they argue over nothing;
    llora por nada she cries at the slightest little thing
    2 (Esp) ( en tenis) love;

    ■ adverbio:
    no está nada preocupado he isn't at all o the least bit worried;

    esto no me gusta nada I don't like this at all o (colloq) one bit
    nadar ( conjugate nadar) verbo intransitivo
    a) [persona/pez] to swim;

    ¿sabes nada? can you swim?;

    nada (estilo) mariposa/pecho to do (the) butterfly/breaststroke;
    nada de espalda or (Méx) de dorso to do (the) back stroke
    b) [ramas/hojas] ( flotar) to float

    c)

    nadar en ( tener mucho): nada en dinero to be rolling in money (colloq);

    el pollo nadaba en grasa the chicken was swimming in grease
    verbo transitivo
    to swim
    nada
    I pron
    1 (ninguna cosa) nothing: ¿qué te cuentas?, - nada nuevo, how it's going?, - nothing new
    (con otro negativo) nothing, not... anything: no hay nada más importante, there is nothing more important
    no tocamos nada, we didn't touch anything
    no lo cambiaría por nada del mundo, I wouldn't change it for anything on earth
    2 (en preguntas) anything: ¿no tienes nada que decir?, don't you have anything to say?
    3 (muy poco) con la niebla no veíamos nada, we couldn't see a thing in the fog
    no fue nada, (herida, golpe) I wasn't hurt
    (respuesta a una disculpa) it's all right
    4 (en ciertas construcciones) anything
    más que nada, more than anything: me importa más que nada, it means more than anything else to me
    sin decir nada, without saying anything/a word
    II adverbio not at all: no nos aburrimos nada, we weren't bored at all
    no escribe nada mal, he doesn't write at all badly
    III sustantivo femenino nothingness
    ♦ Locuciones: casi nada, almost nothing
    gracias, - de nada, thanks, - don't mention it
    más que nada: te lo digo más que nada para que no vayas a meter la pata, more than anything else I'm telling you so you don't put your foot in it
    nada más: nada más oírlo, as soon as she heard it
    familiar para nada, not at all
    nadar verbo intransitivo
    1 Dep to swim: no sé nadar, I can't swim
    2 (un objeto) to float
    3 (tener en abundancia) nada en libros, she has a lot of books
    ' nada' also found in these entries:
    Spanish:
    absolutamente
    - adelantar
    - adorno
    - amilanarse
    - amohinarse
    - balde
    - bastante
    - bregar
    - cabo
    - callar
    - calmarse
    - cero
    - ciega
    - ciego
    - clara
    - claro
    - comecome
    - como
    - comparecencia
    - concreta
    - concreto
    - conducir
    - contra
    - dar
    - débil
    - decir
    - derecha
    - desocupada
    - desocupado
    - doblar
    - doblarse
    - doble
    - ecuánime
    - embalarse
    - envidiar
    - escaramuza
    - escarceo
    - faltar
    - frescura
    - ir
    - gusto
    - hablar
    - incumbir
    - interés
    - interlunio
    - jota
    - jueves
    - maldita
    - maldito
    - más
    English:
    all
    - all right
    - amusing
    - antsy
    - anything
    - associate
    - avail
    - blank
    - board
    - breathe
    - burn
    - clash
    - clear
    - click
    - come into
    - contrary
    - cop
    - damn
    - dark
    - dark horse
    - dead
    - depth
    - dim
    - dishwater
    - disorderly
    - drone
    - dwindle
    - earth
    - earthly
    - easy
    - enforce
    - ever
    - excuse
    - first
    - flair
    - further
    - go on
    - go without
    - going
    - good
    - hand
    - hang about
    - hang around
    - hardly
    - harm
    - have
    - head
    - home
    - hot
    - ill-considered
    * * *
    pron
    1. [ninguna cosa o cantidad] nothing;
    [en negativas] anything;
    no he leído nada de Lorca I haven't read anything by Lorca;
    no pasó nada nothing happened;
    a él nada parece satisfacerle he never seems to be satisfied with anything;
    de nada vale insistir there's no point in insisting;
    nada me gustaría más que poder ayudarte there's nothing I'd like more than to be able to help you;
    no hay nada como un buen libro there's nothing (quite) like a good book;
    tranquilos, no es nada don't worry, it's nothing serious;
    casi nada almost nothing;
    de nada, Am [m5] por nada [respuesta a “gracias”] you're welcome, don't mention it;
    esto no es nada that's nothing;
    no queda nada de café there's no coffee left;
    no tengo nada de ganas de ir I don't feel like going at all;
    no dijo nada de nada he didn't say anything at all;
    no me ha gustado nada de nada I didn't like it at all o one little bit;
    nada de quejas, ¿de acuerdo? no complaining, right?, I don't want any complaints, right?;
    nada más nothing else, nothing more;
    ¿desean algo más? – nada más, gracias do you want anything else? – no, that's everything o all, thank you;
    no quiero nada más I don't want anything else;
    me dio de plazo dos días nada más she only gave me two days to do it;
    me ha costado nada más que 20 dólares it only cost me 20 dollars;
    ¡tanto esfuerzo para nada! all that effort for nothing!
    2. [poco, muy poco]
    yo apenas sé nada de ese tema I hardly know anything about that subject;
    es muy frágil y con nada se parte it's very fragile and is easily broken;
    dentro de nada any second now;
    lo he visto salir hace nada I saw him leave just a moment ago o just this minute;
    no hace nada que salió he left just a moment ago o just this minute;
    por nada se enfada she gets angry at the slightest thing, it doesn't take much for her to get angry;
    CAm, Col, Ven Fam
    a cada nada every five minutes, constantly;
    Méx
    en nada estuvo que se casara he very nearly got married
    3. Esp [en tenis] love;
    treinta nada thirty love
    4. [expresando negación]
    ¡nada de eso! absolutely not!;
    no pienso ir, ni llamar, ni nada I won't go, or call, or anything;
    no tenemos ni coche, ni moto, ni nada que se le parezca we don't have a car or a motorbike, or anything of that sort
    5. Comp
    ¡ahí es nada!, ¡casi nada!: cuesta cinco millones, ¡ahí es nada! o [m5]¡casi nada! it costs a cool five million!;
    como si nada as if nothing was the matter, as if nothing had happened;
    (nada más y) nada menos que [cosa] no less than;
    [persona] none other than; Fam
    ni nada: ¡no es alta ni nada la chica! she's tall all right!, you could say she's tall!;
    no es por nada: no es por nada pero creo que estás equivocado don't take this the wrong way, but I think you're mistaken;
    no es por nada pero llevas la bragueta abierta by the way, your fly's undone
    adv
    1. [en absoluto] at all;
    la película no me ha gustado nada I didn't like the movie at all;
    no he dormido nada I didn't get any sleep at all;
    no es nada extraño it's not at all strange;
    la obra no es nada aburrida the play isn't the slightest bit boring;
    no está nada mal it's not at all bad;
    no nos llevamos nada bien we don't get on at all well;
    Fam
    ¿te importa que me quede? – ¡para nada! do you mind if I stay? – of course not! o not at all!
    2. Fam [enfático]
    nada, que no hay manera de convencerle but no, he just refuses to be convinced
    nf
    1.
    la nada nothingness, the void;
    [el no ser]
    salir o [m5] surgir de la nada to appear out of o from nowhere
    2. Méx, RP Fam [muy poco]
    le pedí plata y me dio una nada I asked him for some money and he gave me next to nothing;
    comí una nada de helado I had a tiny bit of ice cream
    de nada loc adj
    te he traído un regalito de nada I've brought you a little something;
    es sólo un rasguño de nada it's just a little scratch
    nada más loc adv
    1. [al poco de]
    nada más salir de casa… no sooner had I left the house than…, as soon as I left the house…;
    nos iremos nada más cenar we'll go as soon as we've had dinner, we'll go straight after dinner
    2. Méx [solamente]
    nada más vine yo I'm the only one who's come
    3. Méx [sin más]
    de la fiesta regresaron a casa y nada más they went straight home after the party
    * * *
    I pron nothing;
    no hay nada there isn’t anything;
    no es nada it’s nothing;
    nada más nothing else;
    nada menos que no less than;
    nada de nada nothing at all;
    para nada not at all;
    no lo entiendes para nada you don’t understand at all;
    lo dices como si nada you talk about it as if it was nothing;
    más que nada more than anything;
    no lo haría por nada del mundo I wouldn’t do it if you paid me;
    por menos de nada for no reason at all;
    nada más llegar as soon as I arrived;
    antes de nada first of all;
    ¡nada de eso! fam you can put that idea out of your head;
    ¡casi nada! peanuts!;
    ¡de nada! you’re welcome, not at all;
    pues nada, … well, …
    II adv not at all;
    no ha llovido nada it hasn’t rained;
    no estoy nada contento I’m not at all happy
    III f nothingness
    * * *
    nada adv
    : not at all, not in the least
    no estamos nada cansados: we are not at all tired
    nada nf
    1) : nothingness
    2) : smidgen, bit
    una nada le disgusta: the slightest thing upsets him
    nada pron
    1) : nothing
    no estoy haciendo nada: I'm not doing anything
    2)
    casi nada : next to nothing
    3)
    de nada : you're welcome
    4)
    dentro de nada : very soon, in no time
    5)
    nada más : nothing else, nothing more
    * * *
    nada1 adv at all
    nada2 pron
    1. nothing / not... anything
    no hay nada, está vacío there's nothing there, it's empty
    2. (en tenis) love
    de nada (como respuesta) you're welcome / don't mention it (sin importancia) little / slight
    nada de no / any
    no tengo nada de dinero I've got no money / I haven't got any money
    no habla nada de inglés he speaks no English / doesn't speak any English
    nada más... as soon as...
    nada más entrar, vi a Fernando I saw Fernando as soon as I went in

    Spanish-English dictionary > nada

  • 13 acaso

    adv.
    perhaps.
    ¿acaso no lo sabías? are you trying to tell me you didn't know?
    m.
    chance, accident, fortune, luck.
    * * *
    1 perhaps, maybe
    ¿acaso no lo viste? didn't you see him?
    1 (suerte) chance
    \
    por si acaso just in case
    no es mala persona, si acaso un poco brusco he isn't a bad person, he's just a little brusque
    * * *
    adv.
    * * *
    1. ADV
    1) [en preguntas retóricas]

    ¿acaso no te lo he dicho cien veces? — haven't I told you a hundred times?

    ¿acaso tengo yo la culpa de lo que haga mi hermana? — (how) am I to blame for what my sister does?

    ¿acaso yo lo sé? — how would I know?

    2) frm (=quizá) perhaps
    3)

    si acaso: no quiero nada, si acaso algo de fruta — I don't want anything, except maybe o perhaps some fruit

    está bueno, si acaso un poco dulce — it's quite good, if perhaps a bit too sweet

    no tienes que ir, si acaso lo llamas por teléfono — you don't have to go, just give him a phone call

    si acaso llama, dímelo — if by any chance he phones, let me know

    4)

    llévalo por si acaso hace falta — take it, just in case you need it

    2.
    SM frm chance

    por acaso, por un acaso — by (any) chance

    * * *

    ¿acaso no te lo dije? — I told you, didn't I?

    ¿cómo lo sabes? ¿acaso estabas allí? — how do you know? were you there or something?

    ¿acaso tengo yo la culpa? — is it my fault?

    ¿acaso no sabes que...? — don't you know that...?

    si acaso: si acaso me necesitaras if you need me; no fue tan horrible, si acaso un poco largo — it wasn't that bad, a bit long maybe o perhaps

    3) (liter) ( quizás)

    acaso + subj — maybe, perhaps

    acaso sea cierto lo que dijomaybe o perhaps what she said is true

    * * *
    = at all.
    Ex. Students who slight preclass preparation are a drag on the class; they will not know what is going on and if they speak at all will frequently attempt to wrest the discussion away from the case to more comfortable topics.
    ----
    * por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.
    * si acaso = if ever, if at all, if and when.
    * * *

    ¿acaso no te lo dije? — I told you, didn't I?

    ¿cómo lo sabes? ¿acaso estabas allí? — how do you know? were you there or something?

    ¿acaso tengo yo la culpa? — is it my fault?

    ¿acaso no sabes que...? — don't you know that...?

    si acaso: si acaso me necesitaras if you need me; no fue tan horrible, si acaso un poco largo — it wasn't that bad, a bit long maybe o perhaps

    3) (liter) ( quizás)

    acaso + subj — maybe, perhaps

    acaso sea cierto lo que dijomaybe o perhaps what she said is true

    * * *

    Ex: Students who slight preclass preparation are a drag on the class; they will not know what is going on and if they speak at all will frequently attempt to wrest the discussion away from the case to more comfortable topics.

    * por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.
    * si acaso = if ever, if at all, if and when.

    * * *
    A
    (en preguntas): ¿cómo lo sabes? ¿acaso estabas allí? how do you know? were you there by any chance?
    ¿acaso tengo yo la culpa de que se averió? is it my fault it broke down?
    ¿acaso no sabes que lo que has hecho es un delito? don't you know that what you've done is a crime?
    B ( en locs)
    1
    por si acaso just in case
    yo me haría un seguro, por si acaso I'd take out some insurance, just in case
    por si acaso no te lo han dicho (just) in case nobody's told you
    ni por si acaso (CS fam): ése no te ayuda ni por si acaso you'll never get him to help you ( colloq)
    2
    si acaso: si acaso me necesitaras, estaré en mi oficina if you should need me, I'll be in my office
    no fue tan horrible, si acaso un poco cansador it wasn't that bad, a little tiring maybe o perhaps
    si acaso dile que lo vas a pensar maybe o perhaps you could tell her you'll think about it
    si acaso cómpralo y si no te sirve lo devuelves you could always buy it and bring it back if it's not right
    C ( liter) (quizás) acaso + SUBJ maybe, perhaps
    acaso sea cierto lo que dijo maybe o perhaps what she said is true
    * * *

     

    acaso adverbio
    1 ( en preguntas):
    ¿acaso no te lo dije? I told you, didn't I?;

    ¿acaso tengo yo la culpa? is it my fault?
    2 ( en locs)

    si acaso ( quizás) maybe, perhaps;

    ( en caso de que) if
    acaso
    I adv (duda) perhaps, maybe
    (retórico) ¿acaso no te lo advertí?, didn't I warn you?
    irón ¿acaso se le ha olvidado dónde está la salida?, has he forgotten the way out, then?
    II conj si acaso no estuviera..., if he shouldn't be there...
    llámame antes de venir por si acaso no estoy, give me a ring before you come in case I'm not in
    III sustantivo masculino fate
    ♦ Locuciones: por si acaso, sé amable con ella, be nice to her, just in case
    ' acaso' also found in these entries:
    Spanish:
    si
    - por
    English:
    case
    - chance
    - in
    - just
    - off-chance
    - side
    - standby
    - off
    - safe
    - spare
    - spec
    * * *
    adv
    1. [quizá] perhaps;
    es acaso su mejor película it is perhaps his best film
    2. [en preguntas]
    ¿acaso no lo sabías? are you trying to tell me you didn't know?;
    ¿no estoy haciendo acaso lo que me pediste? am I not doing what you asked me to?
    si acaso loc adv
    ¿te traigo algo? – si acaso, una botella de vino can I get you anything? – you could get me a bottle of wine, if you like;
    no creo que vengan muchos, si acaso algún amigo I don't think many people will come, one or two friends, perhaps o maybe;
    si acaso lo vieras, dile que me llame if you should see him, ask him to phone me
    por si acaso loc adv
    just in case;
    llévatelo por si acaso take it just in case;
    por si acaso no te veo mañana, toma la llave ahora (just) in case I don't see you tomorrow, take the key now
    * * *
    adv by any chance, perhaps;
    por si acaso just in case;
    si acaso maybe;
    ¿acaso crees que …? do you really think that …?
    * * *
    acaso adv
    1) : perhaps, by any chance
    2)
    por si acaso : just in case
    * * *
    acaso adv (quizá) perhaps / maybe
    ¿acaso no me crees? don't you believe me?

    Spanish-English dictionary > acaso

  • 14 mirar

    v.
    1 to look at (dirigir la vista a).
    mirar algo de cerca/lejos to look at something closely/from a distance
    ¡míralos! look at them!
    mirar algo por encima to glance over something, to have a quick look at something
    mirar a alguien bien/mal to think highly/poorly of somebody
    mirar a alguien de arriba abajo to look somebody up and down
    Ella mira la luna She looks at the moon.
    Ella mira She looks.
    ¡mira! look (at that!)
    mira, yo creo que… look, I think (that)…
    mira que te avisé I told you so
    mira por dónde… guess what?, would you believe it? (peninsular Spanish)
    ¡mira que eres pesado/tonto! you're being really tedious/silly!
    3 to check, to look through.
    le miraron todas las maletas they searched all her luggage
    Ella mira la revista She looks through=leafs through the magazine.
    4 to check, to look.
    he mirado en todas partes I've looked everywhere
    5 to watch.
    Ella mira el partido She watches the game.
    6 to consider, to think about, to think over.
    Ella mira la posibilidad She considers the possibility.
    * * *
    1 (observar) to look at; (con atención) to watch
    2 (buscar) to look; (registrar) to search
    4 (averiguar) to see, find out
    5 (dar) to face
    6 (tener cuidado con) to watch, mind, be careful
    7 (tener en cuenta) to consider
    1 (gen) to look; (con atención) to stare
    2 (buscar) to look
    3 (tener cuidado) to mind, watch, be careful
    \
    de mírame y no me toques very fragile, delicate
    mira que si... what if...
    ¡mira! (gen) look! 2 (con asombro) well I never!, fancy that! 3 (como aviso) look here!
    mira que te lo dije I did tell you, didn't I?
    mira quién habla look who's talking
    mira, yo no digo nada look, I'm not saying a thing
    mirándolo bien... thinking about it...
    mirar a alguien por encima del hombro to look down one's nose at somebody
    mirar algo/a alguien con buenos/malos ojos to have a good/bad opinion of something/somebody
    mirar algo por encima to have a quick look at something
    mirar atrás to look back
    mirar de arriba a abajo a alguien to look somebody up and down
    mirar por alguien to think of somebody
    mirarse en alguien to look up to somebody
    ¡mira por donde! would you believe it!
    ¡mira que!
    ¡mira que es tonto! he's so stupid!
    * * *
    verb
    1) to look, look at
    * * *
    1. VT
    1) (=ver) to look at

    mirar a algn de arriba abajoto look sb up and down

    mirar algo/a algn de reojo o de través — to look at sth/sb out of the corner of one's eye

    mirar fijamente algo/a algn — to gaze o stare at sth/sb

    mirar algo por encimato glance over sth

    hombro
    2) (=observar) to watch
    3) (=comprobar)

    mira a ver lo que hace el niñogo and see o check what the boy's up to

    4) (=pensar en)

    ¡no gastes más, mira que no tenemos dinero! — don't spend any more, remember we've no money!

    mirándolo bien, bien mirado o si bien se mira o mirándolo bien, la situación no es tan grave — all in all, the situation isn't that bad, if you really think about it, the situation isn't all that bad

    bien mirado o mirándolo bien, creo que lo haré más tarde — on second thoughts, I think I'll do it later

    5) (=ser cuidadoso con)
    6) [uso exclamativo]
    a) [en imperativo]

    ¡mira qué cuadro tan bonito! — look, what a pretty painting!

    ¡mira cómo me has puesto de agua! — look, you've covered me in water!

    ¡mira lo que has hecho! — (just) look what you've done!

    ¡mira quién fue a hablar! — look who's talking!

    ¡mira (bien) lo que haces! — watch what you do!

    ¡mira con quién hablas! — just remember who you're talking to!

    b) [indicando sorpresa, disgusto]

    mira que, ¡mira que es tonto! — he's so stupid!

    ¡mira que te avisé! — didn't I warn you?

    ¡mira que ponerse a llover ahora! — it would have to start raining right now!

    c) [indicando esperanza, temor]

    mira que si, ¡mira que si ganas! — imagine if you win!

    ¡mira que si no viene! — just suppose he doesn't come!

    ¡mira que si es mentira! — just suppose it isn't true!, what if it isn't true?

    7) LAm (=ver) to see

    ¿lo miras? — can you see it?

    2. VI
    1) [con la vista] to look

    me vio pero miró hacia otro lado — she saw me, but she looked the other way

    mirar de reojo o de través — to look out of the corner of one's eye

    2) (=comprobar) to look

    ¿has mirado en el cajón? — have you looked in the drawer?

    3) (=estar orientado hacia) to face
    4) (=cuidar)

    mirar por algn — to look after sb, take care of sb

    debes de mirar por tus hermanosyou should look after o take care of your brothers

    5) [uso exclamativo]
    a) [en imperativo]

    ¡mira! un ratón — look, a mouse!

    mira, yo creo que... — look, I think that...

    mira, déjame en paz ahora — look, just leave me alone now

    mire usted, yo no tengo por qué aguantar esto — look here, I don't have to put up with this

    b) [indicando sorpresa, admiración]

    mira si, ¡mira si estaría buena la sopa que todos repitieron! — the soup was so good that everyone had seconds!

    ¡mira si es listo el niño! — what a clever boy he is!

    - ¡pues mira por dónde...!
    6)

    mirar a(=proponerse) to aim at

    7) frm

    por lo que mira a — as for, as regards

    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) (observar, contemplar) to look at

    se me quedó mirando — he just stared at me, he just gaped at me

    ir a mirar escaparates or (AmL) vidrieras — to go window shopping

    ser de mírame y no me toquesto be very fragile o delicate

    b) <programa/partido> to watch
    2) ( fijarse) to look

    bien mirado or mirándolo bien, no es una mala idea — thinking about it o all things considered, it's not a bad idea

    mirándolo bien creo que prefiero no ir — on second thoughts, I think I'd prefer to stay

    lo mires por donde lo mireswhatever o whichever way you look at it

    mirar algo en menos< regalo> to turn one's nose up at something; <trabajo/idea> to look down one's nose at something

    mirar mal or no mirar bien a alguien: lo miran mal porque lleva el pelo largo they disapprove of him because he has long hair; en el trabajo no lo miran bien — he's not very highly thought of at work

    5)
    a) (expresando incredulidad, irritación, etc)

    mira que poner un plato de plástico en el horno...! — honestly o really! imagine putting a plastic dish in the oven...! (colloq)

    mira que eres tacaño! — boy, you're mean! (colloq)

    mira las veces que te lo habré dicho...! — the times I've told you!

    mira que mi paciencia tiene un límite — I'm warning you, I'm running out of patience

    mira que ya son las nueveyou realize o you (do) know it's already nine

    2.
    mirar vi
    1) (observar, contemplar) to look

    ¿miraste bien? — did you have a good look?, did you look properly?

    2) ( fijarse) to look

    mire usted, la cosa es muy sencilla — well, it's very simple

    sacó el primer premio - mira tú! — he won first prize - well, well! o well I never!

    no, mira, yo tampoco me lo creo — no, to be honest, I don't believe it either

    mira, no me vengas con excusas — look, I don't want to listen to your excuses

    mira por dónde — (Esp fam)

    y mira por dónde, me llevé el trofeo — and would you believe it? I won the trophy, and guess what? I won the trophy

    mirar A/HACIA algo — fachada/frente to face something; terraza/habitación to look out over something, overlook something

    ponte mirando hacia la ventanastand (o sit etc) facing the window

    a) ( preocuparse por) to think of
    b) (Col) ( cuidar) to look after
    3.
    mirarse v pron
    a) (refl) to look at oneself
    b) (recípr) to look at each other
    * * *
    = look, look through, behold, check out, peek, look (a)round, roam over, catch + sight of, eye.
    Nota: Participio pasado eyeing (UK) o eying (USA).
    Ex. This chapter takes the opportunity to look at an assortment of other aspects of bibliographic description.
    Ex. If you possess a copy of CC it would be advisable for you to look through it at this stage and acquaint yourself with the general appearance of each Part before proceeding further.
    Ex. As Confucius said ' behold the turtle, he makes progress only when his neck is out'.
    Ex. Where problems do arise it is sensible to check out the training programme before blaming the assistant for poor performance of duties.
    Ex. The article ' Peeking inside the black box - a look at the private life of your modem' explains the theory and mechanism of modems.
    Ex. One has only to look around in bookshops to see how many paperbacks on show have film or TV links.
    Ex. According to Tim Berners-Lee's vision of the semantic web, intelligent agent software will have the ability to understand the meaning (semantics) of the information they are roaming over in order to make the users' searches more inherently meaningful and efficient.
    Ex. 'Good grief!', he cried, catching sight of the clock.
    Ex. The banking community is eyeing its possibilities with serious interest.
    ----
    * a caballo regalado no se le mira el diente = never look a gift horse in the mouth.
    * aficionado a mirar las estrellas = stargazer.
    * bien mirado = all things considered.
    * deleitarse mirando = feast + Posesivo + eyes on.
    * hacer que la gente se vuelva a mirar = make + heads turn.
    * hay que mirar hacia el futuro = the show must go on.
    * haz el bien y no mires a quién = cast your bread upon the waters.
    * mirando al sur = south facing.
    * mirando hacia atrás = in retrospect.
    * mirándolo bien = all things considered.
    * ¡mira por donde! = lo and behold!, lo!.
    * ¡mira quién habla! = look who's talking!.
    * mirar a = look at, peer at, look onto.
    * mirar a Alguien con odio = look + daggers at.
    * mirar a Alguien de arriba abajo = look + Nombre + up and down.
    * mirar adelante = look + straight ahead.
    * mirar a hurtadillas = peep.
    * mirar a la gente con desprecio = look down + Posesivo + nose at people.
    * mirar al frente = look + straight ahead.
    * mirar a los ojos = make + eye contact, look + Nombre + in the eyes.
    * mirar al otro lado = look + the other way.
    * mirar al vacío = stare into + space, look into + space, gaze into + space.
    * mirar con desdén = scowl (at).
    * mirar con desprecio = look down + Posesivo + nose at, look down on/upon.
    * mirar con el ceño fruncido = glower, scowl (at).
    * mirar con ira = glower, scowl (at).
    * mirar con malos ojos = glower, scowl (at).
    * mirar cuidadosamente = comb trough.
    * mirar de arriba abajo = eye.
    * mirar dentro de = peer into.
    * mirar de reojo a = steal + a glance at.
    * mirar desde arriba = look down on/upon, look down over.
    * mirar de soslayo a = steal + a glance at.
    * mirar detenidamente = go through, eye.
    * mirar en otra dirección = look + the other way.
    * mirar fijamente = stare at, look + hard, gaze.
    * mirar fijamente a los ojos = eyeball.
    * mirar furtivamente = peep.
    * mirar hacia = overlook.
    * mirar hacia abajo = look down.
    * mirar hacia arriba = look up.
    * mirar hacia atrás = look back.
    * mirar hacia el futuro = look forward, look + ahead.
    * mirar la bola de cristal = gaze into + crystal ball.
    * mirar las estrellas = stargaze.
    * mirar ligeramente = glance at.
    * mirar para atrás = look back.
    * mirar por = look about, peer out, look out.
    * mirar por encima = eyeball.
    * mirar por encima del hombro = look over + Posesivo + shoulders, look down + Posesivo + nose at, look down on/upon.
    * mirar por encima del hombro a la gente = look down + Posesivo + nose at people.
    * mirar rápidamente = shoot + a look at.
    * mirar rápidamente buscando algo = scan.
    * mirar rápida y brevemente = catch + sight of.
    * mirarse el ombligo = contemplate + navel, gaze at + Posesivo + navel.
    * que mira al sur = south facing.
    * recrearse mirando = feast + Posesivo + eyes on.
    * ser mirado de forma extraña = get + some funny looks.
    * si bien se mira = all things considered.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) (observar, contemplar) to look at

    se me quedó mirando — he just stared at me, he just gaped at me

    ir a mirar escaparates or (AmL) vidrieras — to go window shopping

    ser de mírame y no me toquesto be very fragile o delicate

    b) <programa/partido> to watch
    2) ( fijarse) to look

    bien mirado or mirándolo bien, no es una mala idea — thinking about it o all things considered, it's not a bad idea

    mirándolo bien creo que prefiero no ir — on second thoughts, I think I'd prefer to stay

    lo mires por donde lo mireswhatever o whichever way you look at it

    mirar algo en menos< regalo> to turn one's nose up at something; <trabajo/idea> to look down one's nose at something

    mirar mal or no mirar bien a alguien: lo miran mal porque lleva el pelo largo they disapprove of him because he has long hair; en el trabajo no lo miran bien — he's not very highly thought of at work

    5)
    a) (expresando incredulidad, irritación, etc)

    mira que poner un plato de plástico en el horno...! — honestly o really! imagine putting a plastic dish in the oven...! (colloq)

    mira que eres tacaño! — boy, you're mean! (colloq)

    mira las veces que te lo habré dicho...! — the times I've told you!

    mira que mi paciencia tiene un límite — I'm warning you, I'm running out of patience

    mira que ya son las nueveyou realize o you (do) know it's already nine

    2.
    mirar vi
    1) (observar, contemplar) to look

    ¿miraste bien? — did you have a good look?, did you look properly?

    2) ( fijarse) to look

    mire usted, la cosa es muy sencilla — well, it's very simple

    sacó el primer premio - mira tú! — he won first prize - well, well! o well I never!

    no, mira, yo tampoco me lo creo — no, to be honest, I don't believe it either

    mira, no me vengas con excusas — look, I don't want to listen to your excuses

    mira por dónde — (Esp fam)

    y mira por dónde, me llevé el trofeo — and would you believe it? I won the trophy, and guess what? I won the trophy

    mirar A/HACIA algo — fachada/frente to face something; terraza/habitación to look out over something, overlook something

    ponte mirando hacia la ventanastand (o sit etc) facing the window

    a) ( preocuparse por) to think of
    b) (Col) ( cuidar) to look after
    3.
    mirarse v pron
    a) (refl) to look at oneself
    b) (recípr) to look at each other
    * * *
    = look, look through, behold, check out, peek, look (a)round, roam over, catch + sight of, eye.
    Nota: Participio pasado eyeing (UK) o eying (USA).

    Ex: This chapter takes the opportunity to look at an assortment of other aspects of bibliographic description.

    Ex: If you possess a copy of CC it would be advisable for you to look through it at this stage and acquaint yourself with the general appearance of each Part before proceeding further.
    Ex: As Confucius said ' behold the turtle, he makes progress only when his neck is out'.
    Ex: Where problems do arise it is sensible to check out the training programme before blaming the assistant for poor performance of duties.
    Ex: The article ' Peeking inside the black box - a look at the private life of your modem' explains the theory and mechanism of modems.
    Ex: One has only to look around in bookshops to see how many paperbacks on show have film or TV links.
    Ex: According to Tim Berners-Lee's vision of the semantic web, intelligent agent software will have the ability to understand the meaning (semantics) of the information they are roaming over in order to make the users' searches more inherently meaningful and efficient.
    Ex: 'Good grief!', he cried, catching sight of the clock.
    Ex: The banking community is eyeing its possibilities with serious interest.
    * a caballo regalado no se le mira el diente = never look a gift horse in the mouth.
    * aficionado a mirar las estrellas = stargazer.
    * bien mirado = all things considered.
    * deleitarse mirando = feast + Posesivo + eyes on.
    * hacer que la gente se vuelva a mirar = make + heads turn.
    * hay que mirar hacia el futuro = the show must go on.
    * haz el bien y no mires a quién = cast your bread upon the waters.
    * mirando al sur = south facing.
    * mirando hacia atrás = in retrospect.
    * mirándolo bien = all things considered.
    * ¡mira por donde! = lo and behold!, lo!.
    * ¡mira quién habla! = look who's talking!.
    * mirar a = look at, peer at, look onto.
    * mirar a Alguien con odio = look + daggers at.
    * mirar a Alguien de arriba abajo = look + Nombre + up and down.
    * mirar adelante = look + straight ahead.
    * mirar a hurtadillas = peep.
    * mirar a la gente con desprecio = look down + Posesivo + nose at people.
    * mirar al frente = look + straight ahead.
    * mirar a los ojos = make + eye contact, look + Nombre + in the eyes.
    * mirar al otro lado = look + the other way.
    * mirar al vacío = stare into + space, look into + space, gaze into + space.
    * mirar con desdén = scowl (at).
    * mirar con desprecio = look down + Posesivo + nose at, look down on/upon.
    * mirar con el ceño fruncido = glower, scowl (at).
    * mirar con ira = glower, scowl (at).
    * mirar con malos ojos = glower, scowl (at).
    * mirar cuidadosamente = comb trough.
    * mirar de arriba abajo = eye.
    * mirar dentro de = peer into.
    * mirar de reojo a = steal + a glance at.
    * mirar desde arriba = look down on/upon, look down over.
    * mirar de soslayo a = steal + a glance at.
    * mirar detenidamente = go through, eye.
    * mirar en otra dirección = look + the other way.
    * mirar fijamente = stare at, look + hard, gaze.
    * mirar fijamente a los ojos = eyeball.
    * mirar furtivamente = peep.
    * mirar hacia = overlook.
    * mirar hacia abajo = look down.
    * mirar hacia arriba = look up.
    * mirar hacia atrás = look back.
    * mirar hacia el futuro = look forward, look + ahead.
    * mirar la bola de cristal = gaze into + crystal ball.
    * mirar las estrellas = stargaze.
    * mirar ligeramente = glance at.
    * mirar para atrás = look back.
    * mirar por = look about, peer out, look out.
    * mirar por encima = eyeball.
    * mirar por encima del hombro = look over + Posesivo + shoulders, look down + Posesivo + nose at, look down on/upon.
    * mirar por encima del hombro a la gente = look down + Posesivo + nose at people.
    * mirar rápidamente = shoot + a look at.
    * mirar rápidamente buscando algo = scan.
    * mirar rápida y brevemente = catch + sight of.
    * mirarse el ombligo = contemplate + navel, gaze at + Posesivo + navel.
    * que mira al sur = south facing.
    * recrearse mirando = feast + Posesivo + eyes on.
    * ser mirado de forma extraña = get + some funny looks.
    * si bien se mira = all things considered.

    * * *
    mirar [A1 ]
    ■ mirar (verbo transitivo)
    A
    1 contemplar: dibujo, etc
    2 mirar: programa, partido
    B fijarse
    C considerar: problema, cuestión
    D ser cuidadoso con
    E
    1 expresando incredulidad etc
    2 en advertencias
    ■ mirar (verbo intransitivo)
    A observar, contemplar
    B fijarse
    C estar orientado hacia algo
    D
    1 preocuparse por
    2 cuidar
    ■ mirarse (verbo pronominal)
    1 cuidarse
    2 contemplarse
    vt
    A
    1 (contemplar) ‹dibujo/persona› to look at
    se me quedó mirando con la boca abierta he just stared at me open-mouthed, he just gaped at me
    miró el reloj con disimulo she glanced furtively at her watch
    miraba distraída por la ventana he was gazing absent-mindedly out of the window
    no me mires así don't look at me like that
    nunca te mira a los ojos cuando te habla he never looks you in the eye when he's talking to you
    la miró de arriba (a) abajo he eyed o looked her up and down
    estaba mirando una revista he was looking o leafing through a magazine
    se quedó mirando cómo lo hacía he stood watching how she did it
    ¿has leído el informe? — lo he mirado muy por encima have you read the report — I've only had a quick look at it o I've only given it a cursory glance
    salieron a mirar escaparates or ( AmL) vidrieras they went (out) window shopping
    mírame y no me toques: esta cristalería es de las de mírame y no me toques you've only to look at this glassware and it breaks
    el encaje es muy antiguo y está que mírame y no me toques the lace is very old and it's very fragile o delicate
    2 ‹programa/partido› to watch
    mirar televisión to watch television
    B (fijarse) to look
    mira qué vestido más bonito what a lovely dress!, that's a lovely dress, isn't it?
    a ver si mira por dónde va why don't you look where you're going?
    mira cómo se divierten look what fun they're having!
    ¡mira lo que has hecho! look what you've done!
    antes de salir mira bien que no quede ninguna luz encendida make sure o check there are no lights left on before you go out
    mira a ver si el pollo está listo look o have a look at the chicken to see if it's done
    C (considerar) ‹problema/cuestión›
    míralo desde otro punto de vista look at it from another point of view
    mira bien lo que haces think hard o carefully about what you're doing
    bien mirado or mirándolo bien, no es una mala idea thinking about it o all things considered, it's not a bad idea
    bien mirado or mirándolo bien, había algo extraño en él thinking about it o now that I come to think about it, there was something strange about him
    mirándolo bien creo que prefiero quedarme en casa on second thoughts, I think I'd prefer to stay at home
    lo mires por donde lo mires whatever o whichever way you look at it
    mirar algo/a algn en menos: me miró en menos el regalo y me costó tan caro the present I gave her cost the earth and she looked down her nose at it
    yo que lo miré en menos y es un rico heredero I turned my nose up at him and it turns out he's the the heir to a fortune!
    los miran en menos porque son pobres people look down on them because they're poor
    mirar mal or no mirar bien a algn: en el trabajo no lo miran bien he's not very highly thought of at work, they don't have a very high opinion of him at work
    lo miran mal porque lleva el pelo largo they disapprove of him because he has long hair
    los miran mal porque no están casados they're frowned upon because they're not married, people disapprove of them because they're not married
    D
    (ser cuidadoso con): mira mucho el dinero she's very careful with her money
    mira hasta el último céntimo he watches every penny
    E
    1
    (expresando incredulidad, irritación, etc): ¡mira que poner un plato de plástico en el horno …! honestly o really! imagine putting a plastic dish in the oven …! ( colloq)
    ¡mira que tú también te metes en cada lío …! you're a fine one to talk, with all the scrapes you get into! ( colloq)
    ¡mira que no saber dónde está Helsinki …! imagine o ( BrE) fancy not knowing where Helsinki is!
    ¡mira que eres tacaño! you're so mean! boy, you're mean! ( colloq)
    ¡mira que te lo he dicho de veces …! the times I've told you!, how many times do I have to tell you?
    ¡mira quién habla! look o hark who's talking!
    mira si será egoísta, que no me lo quiso prestar talk about (being) selfish! he wouldn't lend it to me
    2
    (en advertencias): mira que mañana hay huelga de trenes remember that there's a train strike tomorrow
    mira que mi paciencia tiene un límite I'm warning you, I'm running out of patience
    ¿todavía estás aquí? mira que ya son las nueve are you still here? you realize o you (do) know it's already gone nine …
    ■ mirar
    vi
    A (observar, contemplar) to look
    no mires, que es una sorpresa don't look, it's a surprise
    cuando hay alguna escena violenta yo no miro when there's a violent scene I don't look
    se mira y no se toca look but don't touch
    he mirado por todas partes y no lo encuentro I've looked everywhere but I can't find it
    se pasa el día mirando por la ventana he spends the whole day looking out of the window
    ¿estás seguro de que no está? ¿miraste bien? are you sure it's not there? did you have a good look? o did you look properly?
    tienes que mirar por aquí/por este agujero you have to look through here/through this hole
    mirar atrás to look back
    B (fijarse) to look
    mire usted, la cosa es muy sencilla well, it's very simple
    sacó el primer premio — ¡mira tú! he won first prize — well, well! o well I never! o you're kidding! o ( BrE) get away! ( colloq)
    mire, le quería hacer una pregunta look, there's something I wanted to ask you
    no, mira, yo tampoco me lo creo no, to be honest o to tell you the truth, I don't believe it either
    mira, no me vengas ahora con excusas look, I don't want to listen to your excuses
    mira, hazlo como te dé la gana well o look, just go ahead and do it however you like!
    mira por dónde ( Esp fam): yo no quería participar y, mira por dónde, me llevé el trofeo I didn't even want to take part and yet, would you believe it? I won the trophy o and guess what? I won the trophy
    ¿no decías que era tan difícil conseguir una entrada? pues mira por dónde, no había ni cola didn't you say it was really difficult to get a ticket? well, can you believe it? there wasn't even a line ( AmE) o ( BrE) queue ( colloq)
    y mira por dónde, tenía yo razón and, you know what? I was right ( colloq)
    C (estar orientado) mirar A/ HACIA algo; to face sth
    la fachada mira al sur the front of the building faces south o is south-facing
    esa habitación mira al mar that room overlooks the sea
    el balcón mira a las montañas the balcony looks out onto the mountains
    ponte mirando hacia la ventana stand ( o sit etc) facing the window
    1 (preocuparse por) to think of
    no mira más que por sus intereses he only thinks of his own interests
    mira por ti misma, los demás que se las arreglen just worry about yourself o just think of o about yourself, and let others sort out their own problems
    2 ( Col) (cuidar) to look after
    ¿quién mira por los niños? who's looking after o taking care of the children?
    1 ( refl) to look at oneself
    se miró en el or al espejo she looked at herself in the mirror
    2 ( recípr) to look at each other
    se miraron extrañados they looked at each other in surprise
    * * *

     

    mirar ( conjugate mirar) verbo transitivo
    1
    a) (observar, contemplar) to look at;


    no me mires así don't look at me like that;
    mirar a algn a los ojos to look sb in the eye;
    se me quedó mirando he just stared at me;
    miraba distraída por la ventana he was gazing absent-mindedly out of the window;
    miraba cómo lo hacía he was watching how she did it;
    ir a mirar escaparates or (AmL) vidrieras to go window shopping
    b)programa/partido/televisión to watch

    2 ( fijarse) to look;
    ¡mira lo que has hecho! look what you've done!;

    mira bien que esté apagado make sure o check it's off;
    miré a ver si estaba listo I had a look to see if he was ready
    3 ( considerar):

    lo mires por donde lo mires whatever o whichever way you look at it;
    mirándolo bien ( pensándolo detenidamente) all things considered;

    ( pensándolo mejor) on second thoughts;

    mirar mal a algn to disapprove of sb
    4 (expresando incredulidad, irritación, etc):
    ¡mira que poner un plato de plástico en el horno …! honestly o really! imagine putting a plastic dish in the oven …! (colloq);

    ¡mira que eres tacaño! boy, you're mean! (colloq);
    ¡mira las veces que te lo habré dicho …! the times I've told you!
    verbo intransitivo
    1 ( en general) to look;

    mirar por la ventana to look out of the window;
    ¿miraste bien? did you have a good look?, did you look properly?;
    mirar atrás to look back
    2 ( estar orientado) mirar A/HACIA algo [ fachada] to face sth;
    [terraza/habitación] to look out over sth, overlook sth;
    ponte mirando hacia la ventana stand (o sit etc) facing the window

    3


    b) (Col) ( cuidar) to look after

    mirarse verbo pronominal



    mirar
    I verbo transitivo
    1 to look at: me miró con preocupación, he looked at me with concern
    mirar una palabra en el diccionario, to look up a word in the dictionary
    2 (examinar) to watch: miraba la película atentamente, she was watching the film carefully
    míralo con atención, look at it carefully
    3 (tener cuidado) mira bien con quién andas, be careful of the company you keep
    II verbo intransitivo
    1 (buscar) miraré en ese rincón, I'll have a look in that corner
    2 (cuidar) to look after sb/sthg: mira por tus intereses, she is looking after your interests
    3 (estar orientado) to face: la fachada mira al norte, the façade faces north ➣ Ver nota en ver
    ' mirar' also found in these entries:
    Spanish:
    alrededor
    - atrás
    - dar
    - directoria I
    - directorio
    - fijamente
    - hito
    - hombro
    - lupa
    - manía
    - mirada
    - observar
    - ojo
    - trasluz
    - ver
    - vista
    - volver
    - aguaitar
    - atentamente
    - bien
    - caer
    - cerca
    - checar
    - desesperación
    - escudriñar
    - huevo
    - infinito
    - microscopio
    - mirado
    - reojo
    - soslayo
    - vacío
    - valer
    - vidriera
    English:
    about
    - around
    - at
    - browse
    - clock
    - comb
    - contemplate
    - dig around
    - disdain
    - even
    - eye
    - face
    - gape
    - gaze
    - glance
    - glance up
    - glare
    - glower
    - hard
    - intently
    - leer
    - look
    - look at
    - look back
    - look down
    - look out
    - look round
    - nose
    - peek
    - regard
    - scowl
    - sideways
    - sneak
    - space
    - square
    - squint
    - stare
    - steadily
    - steal
    - survey
    - take
    - tear away
    - view
    - watch
    - window-shopping
    - askance
    - bright
    - double
    - down
    - fine
    * * *
    vt
    1. [dirigir la vista a] to look at;
    [detenidamente, con atención] to watch; [fijamente] to stare at;
    mirar algo de cerca/lejos to look at sth closely/from a distance;
    ¡míralos! look at them!;
    mira lo que pone en ese cartel look (at) what that sign says;
    mirar a la gente pasar to watch people go by;
    no paraba de mirarme he kept staring at me;
    pasaba horas mirando las estrellas I would spend hours gazing at the stars;
    mirar algo/a alguien con disimulo to glance furtively at sth/sb;
    mirar algo por encima to glance over sth, to have a quick look at sth;
    mirar a alguien con ira to look angrily at sb, to glare at sb;
    mirar a alguien de arriba abajo to look sb up and down;
    Fam
    ser de mírame y no me toques to be very fragile
    2. [fijarse en]
    primero mira cómo lo hago yo first, watch o see how I do it;
    mira que no falte nada en las maletas check to see nothing's missing from the suitcases;
    míralos bien y dime cuál te gusta más have a good look at them and tell me which you like best
    3. [examinar] to check, to look through;
    he mirado todo el periódico I've looked through the whole newspaper;
    miraremos tu expediente con mucha atención we'll look at your file very carefully;
    le miraron todas las maletas they searched all her luggage;
    eso te lo tiene que mirar un médico you should have that looked at by a doctor
    4. [considerar]
    mira bien lo que haces be careful about what you do;
    míralo desde este ángulo… look at it this way…;
    bien mirado…, mirándolo bien… if you think about it…;
    aunque bien mirado, podemos ir los dos on second thoughts, we could both go;
    lo mires por donde lo mires whichever way you look at it;
    mirar a alguien bien/mal to approve/disapprove of sb;
    en este país miran mucho la puntualidad punctuality is very important to people in this country;
    mirar mucho el dinero to be very careful with money
    vi
    1. [dirigir la vista] to look;
    [detenidamente, con atención] to watch; [fijamente] to stare;
    mira bien antes de cruzar look carefully before crossing the road;
    miraban por la ventana they were looking out of the window;
    ¡mira! look (at that)!;
    mira, yo creo que… look, I think (that)…;
    Esp
    mira por dónde guess what?, would you believe it?;
    también Irónico
    ¡mira qué bien! isn't that great!;
    mira que te avisé I told you so;
    ¡mira que eres pesado/tonto! you're so annoying/silly!;
    ¡mira que salir sin paraguas con la que está cayendo! fancy going out without an umbrella in this rain!;
    ¡mira si haría calor que no pude dormir! it was so hot I couldn't sleep!;
    ¡mira quién fue a hablar! look who's talking!;
    Am Fam
    mirar feo: siempre miraba feo a mis amigos she always looked down her nose at my friends
    2. [buscar] to check, to look;
    he mirado en todas partes I've looked everywhere
    3.
    mirar a [orientarse hacia] [casa, fachada] to face;
    [habitación, terraza] to look out onto;
    la mezquita mira al este the mosque faces east;
    la habitación mira al mar the room looks out onto the sea
    4.
    mirar por [cuidar de] to look after;
    mirar por los demás to look out for other people;
    sólo mira por sus intereses she only looks after her own interests
    5. Fam [averiguar, comprobar]
    mirar a ver si to see if o whether;
    mira a ver si ha llegado la carta (go and) see if the letter has arrived;
    mira a ver si tienes algo de cambio para dejarme (have a look and) see if you've got any change you could lend me
    * * *
    I v/t
    1 look at
    2 ( observar) watch;
    3 fig ( considerar) look at, consider;
    no mirar el precio not worry about the cost;
    mira bien lo que haces think carefully about what you’re doing
    4 L.Am. ( ver) see;
    ¿qué miras desde aquí? what can you see from here?
    II v/i look;
    mirar a/hacia algo face sth;
    mirar al norte de una ventana etc face north;
    mirar por look through; ( cuidar) look after;
    mirar por la ventana look out of the window;
    ¡mira! look!;
    ¡mira por dónde! would you believe it?;
    mirándolo bien thinking about it, now that I etc come to think about it
    * * *
    mirar vt
    1) : to look at
    2) observar: to watch
    3) reflexionar: to consider, to think over
    mirar vi
    1) : to look
    2) : to face, to overlook
    3)
    mirar por : to look after, to look out for
    * * *
    mirar vb
    1. (en general) to look / to look at
    2. (observar) to watch
    3. (considerar) to think about [pt. & pp. thought]
    4. (consultar) to look up

    Spanish-English dictionary > mirar

См. также в других словарях:

  • Manuel Gondra — Manuel Gondra Presidente de la República del Paraguay 25 de noviembre de 1910 – 17 de enero de …   Wikipedia Español

  • Wikipedia:Candidatos a artículos destacados — Ir a la tabla de contenidos Atajo WP:CADWP:CAD   [ …   Wikipedia Español

  • Café (todos) — Wikipedia:Café (todos) Saltar a navegación, búsqueda Atajos WP:C …   Wikipedia Español

  • Ernesto Guevara — Ernesto Che Guevara Ernesto Guevara (imagen tomada por Alberto Korda el 5 de marzo de 1960) …   Wikipedia Español

  • She Loves You — «She Loves You» Sencillo de The Beatles Lado B «I ll Get You» Publicación …   Wikipedia Español

  • Juana de Arco — Para otros usos de este término, véase Jeanne d Arc (desambiguación). Santa Juana de Arco Virgen y Mártir Nombre …   Wikipedia Español

  • Todos los Personajes de Harry Potter — Anexo:Todos los Personajes de Harry Potter Saltar a navegación, búsqueda J.K. Rowling es la autora de la saga de Harry Potter. En la serie Harry Potter , escrita por J.K. Rowling, Hay mas de 600 personajes, acontinucacion estan todos. Esta lista… …   Wikipedia Español

  • Anexo:Todos los Personajes de Harry Potter — Se ha sugerido que este artículo o sección sea fusionado en Anexo:Personajes de Harry Potter (discusión). Una vez que hayas realizado la fusión de artículos, pide la fusión de historiales aquí …   Wikipedia Español

  • Black Sabbath — Saltar a navegación, búsqueda Para otros usos de este término, véase Black Sabbath (desambiguación). Black …   Wikipedia Español

  • Christina Aguilera — Aguilera durante el lanzamiento de la línea de accesorios Montblanc John Lennon en septiembre de 2010. Datos generales Nacimiento …   Wikipedia Español

  • Conquista del Perú — Incas y españoles en un enfrentamiento, pintura de Juan Bravo para la municipalidad del Cuzco. La Conquista del Perú (1532 1533) es el proceso histórico de anexión del Imperio incaico al Imperio español. Felipe Guamán Poma de Ayala, cronista del… …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»